3.7 Opvoeding of Aanleg

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

T3 Genetica

3.7 Opvoeding of aanleg

• Leerboek op tafel
• Telefoon weg
• Jas uit en over je stoel
• Tas op de grond

Heb jij jouw intelligentie van jouw ouders?

Leerdoelen

Leerdoelen:

• begrippen nature en nurture kennen en kunnen gebruiken
• het belang van tweelingonderzoek in de nature-nurture discussie kennen
• epigenetica kennen en weten wat de invloed op erfelijkheid is

Sleep het kenmerk naar nature of nurture.

Nature

Nurture

Haarkleur

Met bestek eten

Gluten-

allergie

Lengte

Kunnen schrijven

Nature / nurture

in biologie, psychologie en neurowetenschappen op zoek naar de oorzaak van eigenschappen:

Nature-nurture

Fenotype = milieu + genotype

Welke speelt een grotere rol?

Herhaling in generaties van: alcoholisme, huiselijkgeweld en misbruik.

Maar ook: creativiteit, verlegenheid, rekenvaardigheid.

Wat denk jij dat de grootste rol speelt bij het bepalen van eigenschappen?

1. Nature!
2. iets meer nurture dan nature
3. iets meer nature dan nurture
4. Nurture!

Nature vs. Nurture

- Nature: aanleg/erfelijkheid

- Nurture: omgeving/opvoeding

- Wolfskind

- Mowgly

De kippenjongen

https://vimeo.com/112819941/702d08f617

de Lombroso-test

Wie 

is 

crimineel?

Test

https://quiz.ntr.nl/quiz/140/start

Waarom is onderzoek aan tweelingen zo interessant voor het nature/nurture debat?

Bij een-eiige tweelingen is zowel nature als nurture identiek, bij twee-eiige tweelingen is nature verschillend, nurture identiek. Verschillen tussen die twee groepen in een eigenschap zijn dus het gevolg van nature.

Bij een-eiige tweelingen is zowel nature als nurture identiek, bij twee-eiige tweelingen is nature verschillend, nurture identiek. Verschillen tussen die twee groepen in een eigenschap zijn dus het gevolg van nature.

Kan je dit ook omdraaien om nurture te onderzoeken?

Epigenetica

Epi-=op/ bij/ aan/ boven/ voor

- Extra informatie bovenop het genotype (bovenop DNA-code).

- Epigenetica bepaalt óók kenmerken in fenotype.

Invloed van omgeving

-Zelfs de omgeving van ouders kan invloed hebben op DNA nakomelingen!

-Voeding: stoffen zorgen voor binding aan DNA en blokkeert  óf versterkt delen.

Epigenetica

In je celkern liggen chromosomen. 
Chromosomen zijn opgerolde DNA strengen om eiwit heen

Epigenetica

Op dat DNA liggen genen die coderen voor eiwitten. 
Als dat gen ''aan'' staat, wordt het gemaakt via de eiwitsynthese route. We noemen dit gen-expressie.
Staat het gen uit. Dan is er 
Geen expressie. 

Genregulatie

-Methylering: toegevoegd molecuul op delen van DNA.

-Zorgen voor wel of niet aflezen gen.

-Ook versterking of zelfs blokkering mogelijk.(enhancing en silencing).

Huiswerk 

- Basisstof 3.7 : 75 t/m 80 Online