Tekstopbouw en functies

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Tekstopbouw

Je leert:

- de opbouw van een tekst

- de functies van een inleiding

- de functies van een slot

Inleiding

- De schrijver probeert de aandacht van de lezer te krijgen.

- De schrijver kondigt het onderwerp aan.

Er zijn verschillende manieren om dat te doen.

Hoe?

voorbeeld en vraag

aanleiding

onderwerp noemen

Voorbeeld en vraag

Je hebt volgende week drie proefwerken, waarvan twee voor een vreemde taal, dus veel woordjes leren. Woensdag moet je een bekerwedstrijd spelen, buiten de trainingen die je normaal al hebt. En ten slotte is er in het weekend een groot familiefeest waar je niet onderuit kunt. Vind jij het lastig om met zulke situaties om te gaan? Dan geven wij je hier een paar tips.

Aanleiding

Onlangs verscheen het rapport van de Gezondheidsraad over roken door jongeren.

Onderwerp noemen

In deze tekst lees je hoe de chocolade, waar jij ongetwijfeld regelmatig van smult, wordt gemaakt. Eerst noemen we kort de ingrediënten en vervolgens lees je welke stappen je moet doorlopen om dit heerlijke snoepgoed te maken.

Hoe nog meer?

anekdote (grappig verhaaltje)

korte samenvatting of conclusie

deskundige aankondigen

Anekdote

Sam (14) loopt de trap op. Boven aangekomen merkt ze dat de overloop een glazen vloer heeft: ze kan zó acht verdiepingen naar beneden kijken. Sam verstart en begint vreselijk te zweten. Waarom heeft juist zij last van hoogtevrees?

Korte samenvatting of conclusie

Tieners die veel aan lichaamsbeweging doen, vertonen minder ongezonde gewoontes, zoals roken en alcohol drinken. Het blijkt dat kinderen die actiever zijn meer zelfvertrouwen hebben, betere cijfers halen en minder vatbaar zijn voor ongezond gedrag.

Deskundige aankondigen

Aïsha is zestien en nu al een ervaren paraglider. Op haar tiende maakte ze haar eerste tandemvlucht met een instructeur. Inmiddels heeft ze brevet 2 en mag ze zelfstandig vliegen.

6 functies van de inleiding

1. voorbeeld en vraag

2. aanleiding

3. onderwerp noemen

4. anekdote (grappig verhaaltje)

5. korte samenvatting of conclusie

6. deskundige aankondigen

Wat staat er in een inleiding van een tekst?

1. Onderwerp van de tekst
2. Achtergrond informatie
3. Conclusie

Kern

Gaat verder in op de inleiding

Per deelonderwerp een nieuwe alinea

Elke alinea bevat een kernzin met de belangrijkste informatie, meestal de eerste of de laatste zin.

In de kern van een tekst staat:

1. Inleiding op het onderwerp
2. Achtergrondinformatie over het onderwerp
3. De conclusie van het onderwerp

Slot

Meestal één alinea.

Bevat géén nieuwe informatie.

Slot

samenvatting

conclusie

oproep

mening schrijver

Samenvatting

Je hebt in dit artikel kunnen lezen wat de voor- en nadelen zijn van het gebruik van de iPad in de klas.

Conclusie

Er zijn dus genoeg voordelen ten aanzien van het gebruik van de iPad in de klas.

Oproep

Kom dus allen naar de open dag van 23 januari 2018!

Mening van de schrijver

Kortom, de film is herkenbaar voor jongeren en de aandacht die met de film gegeven wordt aan het pesten is goed. Het maakt de film beladen, als je toe bent aan een vrolijk en luchtig filmpje kun je beter voor een andere film kiezen. Kies je toch voor Spijt! dan krijg je een mooie en ontroerende Nederlandse verfilming te zien. Zeker voor de Carry Slee-liefhebber niet te missen!

Bron: https://www.filmvandaag.nl/recensies/49-spijt

In het slot van een tekst staat:

1. De conclusie van het onderwerp
2. Achtergrondinformatie van het onderwerp
3. Een samenvatting van de tekst

Waar of niet waar?
Iedere tekst die je leest bestaat uit een inleiding- middenstuk (kern) - slot.

1. waar
2. niet waar

Deze tekstsoort heeft veelal geen slot:

1. informatieve tekst
2. overtuigende tekst
3. betogende tekst
4. activerende tekst

Een groepje zinnen wat over een onderwerp gaat noem je een:

1. tekstdeel
2. hoofdzaak
3. alinea
4. kernzin

De belangrijkste zin in een alinea noem je een

1. bijzin
2. kernzin

In welke zinnen staan meestal de belangrijkste zin?

1. 1e
2. laatste
3. 3e
4. 5e

EINDE

Jullie kunnen nu aan het werk met de lesstof voor deze week