WNR les 4 / 24-25

• Beroepsorientatie
• MBO
• Studiejaar 1

Module Werknemerschap en Recht

Empathie & Ethische dilemma's 

Fase 1; kennismaking

les 4

Regels

• Oortjes, pet en jas af en uit!
  
• Telefoons op stil en uit het zicht
  
• Tassen op de grond
  
• Drinken met afgesloten dop is toegestaan
  
• Als de een spreekt dan luistert de ander
  
• Denk aan je beroepshouding
  

Programma

1. AWR 

2. Lesdoelen

3. Mini quiz, wat weet je nog van de vorige les?

4. Theoretische gedeelte; ethiek/empathie

5. Leeractiviteit 6, onderdeel 2

6. Leeractiviteit 6, onderdeel 3

7. Leeractiviteit 6, onderdeel 4

8. Afsluiting

Deel 1: 90 min

5 min. Welkom en AWR

5 min. Jezelf voorstellen (als je een nieuwe klas hebt)

2 min. lesdoelen

8 min. Energizer

5 min opbouw vak

5 min uitleg eindopdracht/ leeractiviteiten

5 min voorkennis check vragen

20 min Leeractiviteit 1

20 min Leeractiviteit 3

5 minuten afsluiting

80 min. totaal

Student tegen docent: Mevrouw, u moet nu direct mijn stageplek bezoeken! Is dat:

1. assertief
2. sub-assertief
3. agressief
4. weet niet

Lesdoelen

Aan het einde van de lessen  kun je:

• Uitleggen waarom empatisch vermogen van belang is als MZ'r
• Kan jij een voorbeeld geven van een situatie waarbij jij empathie toont.

Wat is geen kernkwaliteit ?

1. Integer
2. representatief
3. samenwerken
4. assertief

Wat weet je nog over integriteit?

Waarom is afstand en nabijheid belangrijk in de zorg?

Les 4

Les 5

Wat wordt er verstaan onder ethiek?
Uit je hoofd dus even geen google!

Ethiek

 Ethiek 'kritisch nadenken over wat goed is om te doen'.

Wat wordt er verstaan onder empathie?
Uit je hoofd dus even geen google!

Empathisch

Is het vermogen om je in anderen te verplaatsen.
Openstaan voor de emoties, houding en motivatie van de ander en begrijpen wat voor impact jouw handelen en gedrag kunnen hebben op een ander. 

Een ander woord voor empathie is inlevingsvermogen.

Klopte jouw eerste antwoord?

Open je word-document van werknemersschap en recht en voeg: Leeractiviteit 6 toe. 

Beantwoord in het document de volgende vragen:

- Hoe denk je dat je in je toekomstige baan te maken krijgt met ethiek?

- 'Waarom is empathie belangrijk in je beroepshouding?

Video Empathie

Leeractiviteit 6 onderdeel 2

De docent maakt groepen van 4-6 personen. Vervolgens krijg je per groep een casus. 

Lees deze casus met je medestudenten door. Beantwoord in een gesprek met elkaar de onderstaande vragen. Maak daarbij aantekeningen en zet dit in je WR-word-document!

1. Welke dilemma staat in deze casus centraal?

2. Welke waarden komen er naar voren?

3. Komen deze waarden overeen met jouw persoonlijke waarden?

4. Hoe zou jij in deze situatie handelen en waarom?

5. Maak met elkaar een plan van aanpak voor het uitwerken van de casus:

• Wat gaan jullie doen?

• Met wie gaan jullie dit doen?

• Hoe gaan jullie dit doen?

Leeractiviteit 6 onderdeel 3

Samen met je groep ga je de bevindingen uit onderdeel 2 aan de anderen groepen presenteren. Deze presentatie mag je op je eigen creatieve manier vorm geven. Je hebt 10-15 minuten de tijd. Na elke presentatie geef je je medestudenten feedback op hun presentatie.

Wat heb jij vandaag geleerd?

Leeractiviteit 6 onderdeel 4

Werk je document bij met wat je vandaag hebt geleerd en gedaan. 

 Maak aantekeningen als bewijs in het portfolio. Voor de eisen aan het portfolio zie de

eindopdracht. 

Zoek de eindopdracht op en lees hem nog eens door. 

Stel je vragen!

LES 6

LES 4

Les 6

Programma

1. AWR 

2. Lesdoelen

3. Terugblik

4. Theorie ethisch handelen

5. Theorie micro-, meso- en macroniveau

6. Waarden en normen

7. Ethisch dilemma

8. Ethisch stappenplan

9. Leeractiviteit 11

10. Afsluiting

Deel 1: 90 min

5 min. Welkom en AWR

5 min. Jezelf voorstellen (als je een nieuwe klas hebt)

2 min. lesdoelen

8 min. Energizer

5 min opbouw vak

5 min uitleg eindopdracht/ leeractiviteiten

5 min voorkennis check vragen

20 min Leeractiviteit 1

20 min Leeractiviteit 3

5 minuten afsluiting

80 min. totaal

Aanwezigheidsregistratie

Aanwezigheid zal door de docent geregistreerd worden. Aanwezigheid kan meerdere malen tijdens de les worden gedaan. Bij vroegtijdig verlaten van de les, zonder geldige reden, zal je op 'ongeoorloofd afwezig' staan. 

Ben je te laat? Geef dit dan door aan het einde van de les aan de docent. Dit is jouw verantwoordelijkheid. 

Lesdoelen

Aan het einde van de les:

• Kan je omschrijven wat een ethisch dilemma is
• Kan je uitleggen wat het verschil is tussen normen en waarden
• Kan je reflecteren op je eigen handelen op micro-, meso- en macro niveau
• Kan je benoemen wat een ethisch stappenplan is
• Kan je een ethisch stappenplan toepassen aan de hand van een casus

Even terugkijken.....

Wat is een voorbeeld van Empathie?

Bram is van de trap gevallen en komt Samira tegen. Samira reageert:

1. Lekker voor je dat je bent gevallen!
2. Wat vervelend voor je zeg! Het lijkt me erg pijnlijk.
3. Ik ben laatst ook zo gevallen, het deed zo'n pijn bij mij!
4. Tja, jammer maar mijn broer valt zo vaak en die zeurt er ook niet over.

Geef de betekenis van het woord 'integriteit'.

1. zeer duidelijk
2. betrouwbaarheid, oprechtheid
3. eerlijk zijn en verantwoording kunnen afleggen over eigen gedrag en keuzes
4. jouw gedachten en gevoelens aan een ander toekennen

Ethisch handelen

Ethisch handelen betekent dat je niet alleen je werk goed doet, maar in je werk ook het goede doet!

3 niveaus:

microniveau: bij jezelf

mesoniveau: in kleinere groepen

macroniveau: op samenlevingsniveau.

Microniveau - bij jezelf

Op microniveau gaat het om je eigen waarden en normen. Om het luisteren naar je geweten, naar je hart. 

Stel dat een cliënt vertelt een eind te willen maken aan zijn leven. Of abortus wil plegen. Of weg wil gaan bij zijn kinderen. Of jou een hand wil geven terwijl dat strijdig is met de religieuze voorschriften die je wilt volgen. 

Er zijn allerlei situaties waarin je als begeleider in een persoonlijk gewetensconflict kunt komen. De vraag is dan, hoe ga je daarmee om? Houd je vast aan je eigen behoeften, normen en waarden of ga je mee in wat de cliënt van je vraagt?

Op mesoniveau - in kleine groepen

Op mesoniveau gaat het om de waarden en normen in groepen zoals je familie, collega's of de organisatie. 

 Stel dat je op een afdeling werkt waar maar heel weinig aandacht aan de cliënten wordt gegeven. De sociale norm is om papierwerk te doen en met elkaar te praten, en maar minimaal aandacht te geven aan de cliënten. Op een dag vraagt een cliënt of je tijd hebt voor een wandeling. Misschien zou je dat best fijn vinden om te doen! Maar wat als je collega's het raar vinden? Zij doen zoiets tenslotte ook niet. De vraag is dan of je trouw bent aan wat je zelf goed vindt om te doen, of je aanpast aan de sociale norm. De vraag is dan, naar wie luister je, aan wie pas je je aan? Soms lukt het om er samen uit te komen en een oplossing te vinden die voor alle partijen goed is. Maar misschien niet altijd.

Op macroniveau - de samenleving

Op macroniveau gaat het om de waarden en normen in de samenleving. Een voorbeeld is wanneer je werkt met mensen aan de rand van de samenleving. Zoals mensen zonder vaste woon- en verblijfplaats. Zij kunnen vaak niet de sociale regels volgen die in de rest van de samenleving normaal (de norm) zijn. Is het dan goed om hen te helpen zich zo veel mogelijk aan te passen, of juist om hun keuze te respecteren? Misschien wordt die persoon daar gelukkiger van maar misschien ook niet. Het meedoen in de samenleving ondersteunen is een van de doelen van maatschappelijke zorg. Maar autonomie is ook een belangrijke kernwaarde. In hoeverre zou je de vrijheid om anders te zijn juist moeten respecteren?

Waarden en Normen

Waarden zijn opvattingen over wat belangrijk is. Ze worden uitgedrukt in één woord. 

Bijvoorbeeld: veiligheid, rechtvaardigheid, vrijheid, eerlijkheid et cetera. 

Elk mens heeft zijn eigen persoonlijke waarden en ook groepen, culturen en samenlevingen hebben hun eigen kenmerkende waarden.

In Nederland is vrijheid een belangrijke waarde, die is opgenomen in de grondwet. Bijvoorbeeld in artikel 6: 'Ieder heeft het recht zijn godsdienst of levensovertuiging, individueel of in gemeenschap met anderen, vrij te belijden, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet'. Daarmee is de norm gesteld dat mensen in Nederland vrijheid van godsdienst hebben.

Eventueel nog een filmpje dat je kunt gebruiken:

https://www.youtube.com/watch?v=i8dC46L6wLU&t=382s

Wat zijn normen?

Ethisch dilemma

Een dilemma is een situatie waarin het lastig is om te beslissen wat je het best kunt doen, omdat:

 

- er sprake is van een zwaarwegend belang

- er meerdere handelingswijzen mogelijk zijn

- elke optie zowel voordelen als nadelen heeft.

Bij ethische dilemma's gaat het om botsende waarde.

Denk hierbij aan dat jij een begeleider bent van een dementerende vrouw die angstig is voor de kapper (jouw waarde veiligheid)  en haar dochter die wil dat haar moeder er verzorgt uitziet (waarden dochter- verzorging)

Ethisch stappenplan

Stap 1: Verkennen

Stap 2: Onderzoeken

Stap 3: Afwegen

Stap 4: Beslissen

Bekijk de vragen die hierbij horen in leeractiviteit 11!

Leeractiviteit 11

Lees nu de casus in bijlage 3 en maak de bijbehorende vragen. 

Deze opdracht kun je gebruiken bij de eindopdracht.

Wat heb jij vandaag geleerd?

Huiswerk