Rechtsgebieden binnen het MBO Juridisch Onderwijs

Bestuursrecht, Strafrecht en Europeesrecht

Aan het einde van de les kun je...

• De kernprincipes van het bestuursrecht uitleggen, 
  
• De basisprincipes van het strafrecht uitleggen, 
  
• De procedure van een strafzaak volgen en begrijpen, 
• De fundamentele aspecten van het Europees recht benoemen, 
• Uitleggen hoe Europees recht de burgerlijke vrijheden binnen de EU waarborgt
  

Wat weet je al over recht?

Verschillende gebieden van recht

• Europees recht
• strafrecht
  
• bestuursrecht
• civiel recht
  
• familie- en jeugdrecht
  

www.rechtspraak.nl

Bestuursrecht

Een bestuursrechter spreekt recht in conflicten tussen:

• particulieren en overheid
  
• organisaties en overheid

Bestuursrecht is een onderdeel van het recht dat zich bezighoudt met hoe de overheid werkt en hoe zij beslissingen neemt die van invloed zijn op burgers. Het gaat om regels die ervoor zorgen dat de overheid op een eerlijke en rechtvaardige manier handelt richting burgers, en dat burgers hun rechten kunnen uitoefenen tegenover de overheid.

Casus Bestuursrecht

Mevrouw Koot heeft een boerderij met land gekocht aan de rand van een natuurgebied. Ze heeft plannen om de woning uit te breiden met een serre. Ook wilt ze de stal ombouwen tot een evenementen zaal die ze kan verhuren. 

Maar bij het indienen van haar bouwvergunning wordt deze afgewezen door de gemeente op basis van natuurbescherming's voorschriften en het bestemmingsplan.

Mevrouw Koot begrijpt niet waarom haar vergunning is afgewezen en besluit bezwaar aan te tekenen bij de gemeente. 

Kan de gemeente mevrouw Koot daadwerkelijk verbieden om haar stal om te bouwen? Koot heeft het land en gebouw immers gekocht. 

Kan de gemeente mevrouw Koot daadwerkelijk verbieden om haar stal om te bouwen? Koot heeft het land en gebouw immers gekocht.

Casus Bestuursrecht

Als het bestemmingsplan al vast staat is mevrouw Koot te laat met bezwaar maken. Dit kan alleen binnen een termijn van 6 weken na het bekendmaken van het bestemmingsplan. Als in het huidige bestemmingsplan staat dat de grond een agrarische bestemming heeft, dan mag Koot hier niet zomaar van afwijken. 

 

Voor het verbouwen van het huis voor een serre en de  natuurbescherming's voorschriften naleven.  Deed mevrouw Koot er goed aan om eerst een vergunning aan te vragen. Dit moet gebeuren bij het Omgevingsloket. Doormiddel van een vergunning's check kan je zien of je een vergunning moet aanvragen. Dat mevrouw Koot naast een natuurgebied zit is waarschijnlijk de reden dat ze niet zomaar haar huis mocht uitbouwen. 

In artikelen 40 t/m 45a van de Natuurbeschermingswet 1998 staat beschreven hoe de procedure tot een vergunning in z’n werk gaat. De artikelen 46 t/m 47d gaan dieper in op een omgevingsvergunning. 

Wilt mevrouw Koot de serre toch bouwen, dan moet ze bewijzen dat ze niet tegen de wetten in de Natuurbeschermingswet 1998 ingaat. Mogelijk is de vergunning nu niet verleend wegens de belasting die de verbouwing zou hebben op de lokale natuur. In dit geval zou ze op een duurzamere manier de uitbouw kunnen regelen en zo alsnog toestemming kunnen krijgen. 

Strafrecht

In het strafrecht beoordeelt de strafrechter of iemand een strafbaar feit heeft gepleegd en daarvoor gestraft moet worden. Rechters die strafbare feiten berechten zijn bijvoorbeeld een politierechter, kinderrechter of kantonrechter.

Casus Strafrecht

Deze casus is gebaseerd op een waargebeurde rechtszaak

Op de bewakingscamera, van een Jumbo supermarkt, merkt een beveiliger op dat meneer Ridder twee chocoladerepen in zijn jaszak stopt en de winkel uit wil lopen. 

Meneer Ridder wordt tegengehouden door een beveiliger en naar achter de winkel begeleid. Voordat ze het magazijn ingaan vraagt de bewaker of meneer Ridder zijn jas wil openmaken. Ridder weigert. De bewaker houdt vol zonder resultaat. Hierom besluit de bewaker de jas van meneer Ridder zelf open te maken. Ridder raakt geïrriteerd en een gevecht ontstaat waarbij een paar rake klappen vallen. 

Uiteindelijk wordt Ridder hardhandig naar het magazijn gebracht. Ridder lijkt zich niet meer te vechten, maar krijgt van de bewaker nog wel een slag op z’n hoofd en knietje in de rug. 

Wat zou je doen als je de rechter was?

De officier van justitie 

De Officier van Justitie (OvJ) zegt dat meneer Ridder met geweld diefstal heeft gepleegd, ofwel een geweldsmisdrijf. De OvJ haalt hier artikel 312 van het Wetboek van Strafrecht aan:  

 

“Met gevangenisstraf van ten hoogste negen jaren of geldboete van de vijfde categorie wordt gestraft diefstal, voorafgegaan, vergezeld of gevolgd van geweld of bedreiging met geweld tegen personen, gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden of gemakkelijk te maken, of om, bij betrapping op heter daad, aan zichzelf of andere deelnemers aan het misdrijf hetzij de vlucht mogelijk te maken, hetzij het bezit van het gestolen te verzekeren.” 

 

De OvJ eiste 6 maanden cel. De advocaat was het hier echter niet mee eens. Hij zei dat er geen geweld was gebruikt om een goed weg te nemen of om op de vlucht te slaan. Op camerabeelden was te zien dat meneer Ridder rustig mee ging richting het magazijn. Ook gebruikte Ridder de schermutseling niet om te vluchten. Zowel advocaat als verdachte gaven toe dat er geweld had plaatsgevonden, maar niet met als doel de diefstal te vergemakkelijken of te vluchten. Daarom moest de rechter volgens de advocaat kijken naar artikel 310. Dit betreft gewone diefstal 

Uitspraak van de rechter

De geëiste 6 maanden cel stond volgens de advocaat ook niet in proportie met het stelen van twee repen chocolade. 

Omdat meneer Ridder tijdens de rechtszaak afwezig was, kon hij niet ondervraagt worden. Ook had hij geen mogelijkheid om het laatste woord te spreken (art. 311 lid 4 WvSr). Hierdoor kon de rechter redelijk snel overgaan tot de uitspraak. Deze besloot een gevangenisstraf van 107 dagen, waarvan 60 dagen voor waardelijk. Hieronder vielen de 17 dagen dat de verdachte al in hechtenis zat. Ook was er een tenuitvoerlegging voorwaardelijke straf (TUL) van een maand. Deze kwam van een eerdere overtreding waarvoor meneer Ridder was berecht. 

Vinden jullie de uitspraak eerlijk?
leg uit waarom

Europees recht

Europees recht verwijst naar de wetten en regels die gelden binnen de Europese Unie (EU).

 De EU is een samenwerkingsverband tussen 27 Europese landen dat tot doel heeft om samen te werken op verschillende gebieden, zoals handel, milieu, arbeid en mensenrechten. 

Europees recht zorgt bijvoorbeeld dat je makkelijk op vakantie kan gaan binnen Europa zonder een visum aan te vragen of lang te wachten bij grenzen. Ook maakt het handelen binnen verschillende landen makkelijker.  

Casus Europees recht

In een dorpje, gelegen in Nederland, wonen boer jan en boer kees. Samen hebben ze 50 melkkoeien. Op een mooie lentedag ontdekken boer Jan en boer Kees tot hun grote ontzetting dat hun koeien zijn verdwenen uit de weilanden. Na lang zoeken, vinden ze hun koeien aan de andere kant van de grens, grazen in een Duits dorpje. 

Boer Jan en boer Kees zijn verontwaardigd en willen hun koeien terug. Ze vragen advies aan hun vriend, de juridisch assistent Piet. Piet vertelt hun dat er Europese wetten zijn die hen kunnen helpen. 

Piet legt uit dat volgens de Europese Unie (EU) de vrijheid van verkeer van goederen geldt, wat ook dieren omvat. Dit betekent dat koeien vrij mogen grazen in andere EU-landen, zolang ze aan bepaalde regels voldoen. 

Piet vertelt ook dat er regels zijn over eigendomsrechten. Boer Jan en boer Kees hebben het recht om hun koeien terug te krijgen, omdat/als ze kunnen bewijzen dat de koeien van hen zijn.  

Piet stelt voor om een klacht in te dienen bij de Nederlandse autoriteiten, die vervolgens contact kunnen opnemen met de Duitse autoriteiten om de koeien terug te krijgen. 

Boer Jan en boer Kees volgen het advies van Piet op en dienen een klacht in bij de Nederlandse autoriteiten. Gelukkig kunnen ze hun koeien binnen enkele dagen terugkrijgen, dankzij de samenwerking tussen de Europese landen op basis van EU-regels. Piet, Jan, Kees en alle 50 koeien leven nog lang en gelukkig!  

Waarom kunnen boer Jan en boer Kees hun koeien terugkrijgen, ondanks dat ze in een ander land zijn?

1. Doordat de grenzen open zijn kunnen ze de koeien zonder maatrgelen mee terug nemen
2. Ze kunnen aantonen dat de koeien van hen zijn en met de autoriteiten van het land de koeien terughalen

Wat zijn de Europese wetten die boer Jan en boer Kees helpen om hun koeien terug te krijgen?

Definitielijst

Bestuursrecht: het rechtsgebied dat de verhouding tussen burger en overheid regelt, met betrekking tot de overheidstaak om maatschappelijke belangen te reguleren
Strafrecht: het rechtsgebied dat zich bezighoudt met het bestraffen van gedragingen die door de wet als misdrijf zijn aangemerkt 

Strafrecht: beoordeelt de strafrechter of iemand een strafbaar feit heeft gepleegd en daarvoor gestraft moet worden. Rechters die strafbare feiten berechten zijn bijvoorbeeld een politierechter, kinderrechter of kantonrechter.

Europees recht: het geheel van wetten en regels die gelden binnen de Europese Unie en de samenwerking tussen de lidstaten reguleren

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.