Vergilius (CE2025)

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Vergilius (CE2025)

Genre: Epos

Kernauteur: Vergilius

Werk: Aeneis

LEERDOELEN

> Je leert in korte tijd de historische en culturele achtergronden bij de    

    examenstof CE2025

> Je leert in korte tijd de belangrijkste thema's, personages

    en verhaallijnen van de Aeneis

> Je leert academische vaardigheden ontwikkelen en toepassen

Epos

Aeneas

De reis van Aeneas

Vanuit Carthago vertelt Aeneas aan Dido over zijn herinneringen aan de Trojaanse oorlog en zijn vlucht (flashback). De reis van Aeneas begint in Troje. Hij vertelt over het paard van Troje en de list van Odysseus. In een droom verscheen prins Hector aan Aeneas en die zegt hem te vluchten uit de stad. Aeneas wordt wakker in een brandende stad en neemt zijn zoon, vader en de Penates mee; zijn eerste vrouw is helaas niet meer te vinden... Haar geest vertelt hem nog wel dat hij in het Westen een nieuwe stad zal stichten.

1

Aeneas vertelt verder. Hij bouwt een vloot en gaat op pad en reist langs meerdere plaatsen in de Middellandse Zee. Ze stichten nieuwe steden, maar worden elke keer aangeraden om verder te reizen, want dit is nog niet zijn bestemming. Uiteindelijk komen ze ook Andromache, de weduwe van Hector, tegen, en Helenus, broer van Hector en een priester. Deze vertelt Aeneas dat hij een stad moet stichten in Italië, die later de hele wereld zal overheersen. Ook moet hij naar de Sibylle gaan. Als ze bijna op Sicilië zijn, worden ze weg gedreven door Charybdis en landen ze op het eiland van de Cycloop Polyphemus. Ze ontsnappen en komen aan land in Carthago.

2

Aeneas is klaar met vertellen en Dido realiseert zich dat ze verliefd is geworden op hem. Juno maakt een deal met Venus, de moeder van Aeneas, om hem ook verliefd te laten worden, zodat hij zijn missie vergeet. Waarom wil Juno dit toch? Tijdens een jacht komen ze samen in een grot, waar ze samen gaan knutselen. Dido neemt nu aan dat ze getrouwd zijn. Maar dan komt Mercurius, in opdracht van Jupiter, Aeneas herinneren aan zijn opdracht. Aeneas vertrekt dus stiekem en uit verdriet pleegt Dido zelfmoord. Met haar laatste woorden vervloekt ze hen beiden: hun volken zullen voor altijd in oorlog zijn. Aeneas gaat op weg naar Italië. Challasss!

3

Aeneas is de zoon van Anchises (een Trojaan) en Venus. Hij woont in Troje tijdens de oorlog en is een van de bekendste strijders naast prins Hector. Aeneas wordt ook al genoemd in de Ilias.

Boek 1 begint met een aanhef en de vraag aan de Muze waarom Aeneas zoveel ellende moet doormaken. Dan begint het verhaal in medias res op de boot bij Aeneas. In het zicht van Italië komen ze in een storm terecht veroorzaakt door Juno. Hierdoor komen ze aan in Carthago en worden ze ontvangen door de familie van Dido.

0

Aeneas en zijn reisgenoten komen aan op Sicilië. Hier houden ze een herdenkingsspelen voor zijn overleden vader. Ondertussen zet Juno de vrouwen op om de vloot in brand te steken, zodat ze nooit in Italië zullen komen. Gelukkig heeft Aeneas het op tijd door en bidt hij tot Jupiter die het laat regenen. In een visie vertelt de vader van Aeneas hem dat hij naar de Onderwereld moet, zodat hij zijn toekomst kan zien. 

De Trojanen bereiken dan eindelijk de kust van Italië en geholpen door de Sibylle van Cumae daalt Aeneas af naar de onderwereld, waar hij de schim van zijn vader Anchises raadpleegt omtrent de toekomst die hem wacht. Deze toont hem de beroemde Romeinen die ooit een hoofdrol zullen spelen in de Romeinse geschiedenis, onder wie Augustus. Anchises voorspelt ook Rome's wereldheerschappij - onder de talloze doden herkent hij ook de schim van Dido... Dat wordt lachen.

4

Aeneas komt aan in Latium, waar hij de dochter van de koning mag trouwen, Lavinia. Juno wilde dit niet, dus zet zij de volken in oorlog tegen elkaar op. Zij wilde namelijk dat Lavinia met Turnus zou trouwen, de koning van de Rutuli. Aeneas vraagt hulp aan het volk van de Tuscanen. Ondertussen wordt het Trojaanse kamp aangevallen. Gelukkig houden ze stand totdat Aeneas terugkeert met versterkingen. Er breken meerdere gevechten uit. Na een aanval van het leger van Aeneas op de stad Latium, wordt de oorlog beslist met een tweestrijd tussen Aeneas en Turnus. Turnus gooit een grote steen, maar de speer van Aeneas doorklieft al zijn dij. Hij smeekt om zijn leven, maar Aeneas vermoordt hem toch. En ze leefden nog lang en gelukkig.

5

Hoewel de Aeneis daar stopt, gaat de legende verder. Aeneas sticht de stad Lavinium. Zijn familie woont daar voor vele generaties. Uiteindelijk wordt op deze plek ook de stad Rome gesticht (later meer hierover) en wordt dus Rome gelinkt aan Troje en krijgt het een goddelijke afkomst via Aeneas (zijn moeder was Venus).

6

EXPERTS IN DE KLAS

Vergilius en de Aeneis

EXPERTS IN DE KLAS

Vergilius' leven & werk (H1)

Het epos (H1)

De goden en het fatum in de Aeneis (H3)

Aeneas als stoïsche held (H14)

Instructie

1. Maak viertallen

2. Elk thema wordt gekozen door een groepslid:

a) Vergilius' leven & werk (p.7 t/m 14)
b) Het epos (p. 15 t/m 21)
c) De goden en het fatum in de Aeneis (p.52 t/m 58)
d) Aeneas als stoïsche held (p.231-236)

Instructie

3. Elk groepslid leest nu individueel de gekozen pagina's

     en maakt een aantekening bij de kernwoorden in de gele

     blokken en maakt de eventuele vragen.

Instructie

4. In 10 minuten hou je een samenhangend verhaal over

     je kennis waarin de begrippen en de eventuele antwoorden 

     op de vragen naar voren komen. 

     De andere leerlingen luisteren actief en maken aantekeningen.

Instructie

5. Bespreek als viertal je aantekeningen en stel je vragen als de inhoud 

     van een bepaald onderwerp/begrip je nog niet duidelijk is. 

1. Wat is geen kenmerk van het epos?

1. Lang verhalend gedicht
2. Dactylische hexameter
3. Publiek lessen meegeven
4. Invloed van de goden

3. Wat is geen werk van Vergilius?

1. Bucolica
2. Georgica
3. Aeneis
4. Metamorphosen

4. Wat is een raamvertelling?
Hoe zit dat in de Aeneis?

5. Wie hoort niet in het rijtje thuis?

1. Jupiter
2. Fatum
3. Juno
4. Lot

6. Wat is de juiste relatie tussen de Aeneis en de Ilias en Odyssee?

1. Boek 1-6 = Ilias Boek 7-12 = Odyssee
2. Boek 1-6 = Odyssee Boek 7-12 = Ilias

7. Wat heeft Augustus nu te maken met de Aeneis / Vergilius?

Wat lijkt je de leukste passage om te lezen?