2 vmbo-kgt thema 2.3 Voeding en vertering: het verteringsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Thema 2 Voeding en vertering

2.3 Het verteringsstelsel

wat gaan we vandaag doen?

korte herhaling vorige les: 2.2 Voedingsstoffen

leerdoelen vandaag

nieuwe theorie: 2.3 het verteringsstelsel

zelf aan de slag

herhalen leerdoelen

leerdoelen vandaag (2.3)

Aan het einde van de les:

- kan je de functie van vertering, verteringssappen en enzymen beschrijven

- kan je de delen van een gebit noemen met hun functie

- kan je de werking en functie van de darmperistaltiek beschrijven

2.3 het verteringsstelsel

Je lichaam heeft voedingsstoffen nodig om goed te werken.

Voordat je cellen de voedingsstoffen kunnen opnemen, moet het voedsel worden verteerd.

Daarvoor zorgt het verteringsstelsel.

2.3 het verteringsstelsel

Onderdelen tussen mond en anus

Darmkanaal:

- slokdarm

- twaalfvingerige darm

- dunne darm

- dikke darm

- endeldarm

2.3 Het verteringsstelsel

Sommige voedingsstoffen kunnen door de wand van het darmkanaal heen. Deze stoffen kunnen dus meteen worden opgenomen in het bloed. Je hoeft ze dus niet te verteren.

Dit zijn glucose, mineralen, vitamines en water.

2.3 het verteringsstelsel

Andere voedingsstoffen kunnen niet door de darmwand heen.

Dit zijn eiwitten, de meeste koolhydraten en vetten.

Deze voedingsstoffen moeten dus eerst worden verteerd voordat ze kunnen worden opgenomen in het bloed.

2.3 het verteringsstelsel

Verteren is het afbreken van grote voedingsstoffen tot kleinere stoffen: de verteringsproducten.

Deze stoffen kunnen wel door de wand heen en in het bloed worden opgenomen.

2.3 Het verteringsstelsel

De vertering gebeurt in 2 stappen:

- voedsel in kleine stukjes verdelen door te kauwen

- voedingsstoffen afbreken met behulp van verteringssappen

Stap 1 van de vertering: kauwen

2.3 Het verteringsstelsel

Kauwen doe je met je gebit.

Je gebit bestaat uit:

- snijtanden

- hoektanden

- kiezen

2.3 het verteringsstelsel

Met snijtanden en hoektanden bijt je stukken van het voedsel af.

Kiezen hebben een knobbelige bovenkant. Daardoor kun je het voedsel tussen de kiezen fijnmalen. Het voedsel wordt zo in kleine stukjes verdeeld, zodat je het beter kan doorslikken.

Kauwen heeft ook een functie bij de vertering. Door het voedsel in kleine stukjes te verdelen, wordt het oppervlak van het voedsel vergroot.

Stap 2 van de vertering: verteringssappen

2.3 Het spijsverteringsstelsel

In het verteringsstelsel liggen verschillende verteringsklieren.

De verteringsklieren maken verteringssappen.

Voorbeelden van verteringsklieren: speekselklieren, maagsapklieren, lever, alvleesklier en darmsapklieren.

Voorbeelden van verteringssappen: speeksel, maagsap

2.3 Het verteringsstelsel

De verteringssappen zetten voedingsstoffen om in verteringsproducten.

Veel verteringssappen bevatten enzymen. Deze enzymen zorgen ervoor dat voedingsstoffen sneller worden afgebroken.

2.3 Het spijsverteringsstelsel

Alles wat je eet en drinkt wordt door het darmkanaal voortgeduwd.

In de wand van het darmkanaal bevinden zich 2 soorten spieren:

- kringspieren

- lengtespieren

2.3 Het spijsverteringsstelsel

De spieren in de darmwand zorgen voor het vooruitduwen van de voedselbrij. Door het afwisselend samentrekken van deze spieren ontstaan peristaltische bewegingen.

Deze peristaltische beweging samen noem je de darmperistaltiek.

Voedingsvezels prikkelen de spieren in de darmwand en zorgen daardoor voor een goede darmwerking.

VRAGEN?

zelf aan de slag

2.3 Het spijsverteringsstelsel: lees de tekst en maak de opdrachten:

opdracht 1 t/m 4 maken

(vanaf blz. 99)

herhalen leerdoelen

Aan het einde van de les:

- kan je de functie van vertering, verteringssappen en enzymen beschrijven

- kan je de delen van een gebit noemen met hun functie

- kan je de werking en functie van de darmperistaltiek beschrijven