Les 1 - vo onderbouw - Week van het geld 2025
1 / 15
Lesduur is: 50 minIntroductie
Dit is de eerste les van de lessenreeks voor de Week van het geld 2025. In deze les vertelt Bo wat haar gelddroom is. Namelijk naar het concert van haar idool gaan. De kaartjes gaan over drie maanden in de verkoop en Bo verwacht dat zij hier € 120 voor nodig heeft. Op dit moment staat er nog maar € 1,89 op haar spaarrekening, omdat ze net een nieuwe koptelefoon heeft gekocht. De leerlingen geven antwoord op de vraag: Hoe kan Bo ervoor zorgen dat zij over drie maanden genoeg geld voor een kaartje heeft? De leerlingen krijgen een inkijkje in de bank-app van Bo en maken een opzet voor een spaarplan.
Na het geven van deze les, waarin de leerlingen een spaarplan voor Bo maken, kunnen de leerlingen ook een spaarplan voor zichzelf opstellen. Gebruik hiervoor Bijlage: Mijn spaarplan.
Uitdaging! Laat de leerlingen deze les alles zonder rekenmachine uitrekenen.
Instructies
Met een paperclip is aangegeven bij welke slide je een bijlage nodig hebt.
- Bijlage: Rekeningoverzicht Bo. Digitaal of geprint voor iedere leerling
- Bijlage: Maandoverzicht Bo. Digitaal of geprint voor iedere leerling
- Bijlage: Antwoorden Maandoverzicht Bo
- Bijlage: Spaarplan Bo. Digitaal of geprint voor iedere leerling of ieder tweetal
- Pen of potlood
- Eventueel voor iedere leerling of ieder tweetal een rekenmachine
Instructies
Werkbladen
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
7 minuten
Laat de introductievideo zien. Ga dan in gesprek over wat leerlingen gezien en gehoord hebben. Wat valt op? Wat is herkenbaar? Vragen die je kunt stellen zijn:
- Wat vind je van de gelddromen van de leerlingen in de video?
- Emme vindt sparen belangrijk, wie is het met haar eens?
- Dana heeft een goede spaartip. Wie spaart er ook en hoe doe je dat?
- Suze zegt: 'Ik denk dat je beter om kunt gaan met geld als je spaart.' Wat vinden de leerlingen hiervan?
Gelddromen
Praat samen over wat een gelddroom is. Wat is het verschil tussen een gelddroom en iets dat je gewoon graag zou willen hebben? Leg uit dat een gelddroom vaak aan drie voorwaarden voldoet:
- Het levert je iets op, je wordt er gelukkig van.
- Je vindt het echt heel jammer als het niet doorgaat.
- Je wilt er graag voor sparen, ook als je er andere dingen voor moet laten.
Vertel dat de leerlingen in de komende drie lessen gaan bedenken wat hun gelddroom is en gaan leren hoe je dichter bij het waarmaken van je gelddroom komt door bijvoorbeeld geld te (be)sparen en te verdienen.
Slide 3 - Tekstslide
1 minuut
Slide 4 - Tekstslide
2 minuten
Slide 5 - Tekstslide
4 minuten
Dit is Bo
Introduceer Bo, jullie gaan haar tijdens de komende lessen volgen. Vertel dat de vrienden van Bo het idee hebben om naar het concert van hun idool te gaan. Hij heeft namelijk net een nieuw album uitgebracht en tijdens zijn wereldtour komt hij eindelijk naar Nederland. Bo wil heel graag mee en dat betekent dat ze over drie maanden, als de kaartjes in de verkoop gaan, genoeg geld op haar rekening moet hebben.Een gelddroom
Bespreek waarom naar het concert van haar idool gaan een gelddroom is.
- Bo is fan, ze wil hem heel graag zien. Ze wordt er gelukkig van.
- Hij komt maar zelden naar Nederland, dit is het moment. Als het niet doorgaat, moet ze weer heel lang wachten totdat hij komt.
- Bo wil er alles aan doen om te gaan, ze gaat sparen!
Wat kost een concert?
Vraag de leerlingen welke kosten erbij komen als je naar een concert gaat en hoe duur dat ongeveer is. Denk aan: ticket (€ 60), drankjes (€ 15), merchandise (€ 25) en een treinkaartje (€ 20).
Bo moet sparen
Vertel dat Bo denkt dat haar gelddroom, naar het concert gaan, in totaal € 120 gaat kosten. Momenteel heeft ze slechts € 1,89 op haar spaarrekening, omdat ze net een nieuwe koptelefoon heeft gekocht.
Vraag de leerlingen hoeveel Bo nog moet sparen om haar gelddroom te realiseren.
Antwoord: € 120 - € 1,89 = € 118,11
Slide 6 - Tekstslide
3 minuten
Sparen
Ga kort met de leerlingen in gesprek over wat sparen betekent en over de vraag waarom mensen eigenlijk sparen. Als je merkt dat leerlingen het belang van sparen niet inzien, neem dan even de tijd om het belang hiervan uit te leggen.Het belang van sparen
Sparen is belangrijk voor onverwachte uitgaven. Wat doe je als je laptop stukgaat en je geen geld hebt om hem te laten maken? Of als het schermpje van je telefoon barst, je je tas kwijtraakt of als je op het laatste moment mee wilt naar een concert met je vrienden… Misschien springen je ouders bij, maar er komt een moment dat je onverwachte kosten zelf moet betalen en dan is het fijn als je weet hoe je kunt sparen.
Slide 7 - Tekstslide
2 minuten
Leg uit dat je om een spaarplan te maken, inzicht moet hebben in wat je verdient (inkomsten) en wat je uitgeeft (uitgaven). Op de volgende slide vullen de leerlingen een woordweb in over hun eigen inkomsten en uitgaven.
Mijn inkomsten
en uitgaven
Slide 8 - Woordweb
3 minuten
Slide 9 - Tekstslide
5 minuten
Het rekeningoverzicht van Bo
Deel bijlage Rekeningoverzicht Bo uit (of laat leerlingen digitaal het rekeningoverzicht zien). De leerlingen bekijken in tweetallen het rekeningoverzicht van Bo en maken een maandoverzicht (gebruik bijlage Maandoverzicht Bo): ze zetten al haar inkomsten en uitgaven onder elkaar. Help de leerlingen om de posten samen te voegen, zodat er een overzichtelijk geheel ontstaat. Denk aan: schoolkantine, supermarkt en cadeaus.
Vraag in de nabespreking aan de leerlingen waarom het nuttig is om (dagelijks/wekelijks) bij te houden waar je je geld aan uitgeeft. Weten de leerlingen in de klas hoeveel zij maandelijks uitgeven? Hoe en waarom houden ze dit bij? Laat enkele leerlingen hier kort over vertellen.
Tip! Hebben de leerlingen de app van hun bank? Vaak kun je hier in een overzicht zien wat je uitgeeft en wat er binnenkomt.
Hoeveel houdt Bo over?
Vraag hoeveel Bo maandelijks overhoudt.
Inkomsten – uitgaven
€ 160 - € 133,44 = € 26,56
Vertel: wat je maandelijks overhoudt, hoef je niet per definitie te sparen. Je kunt er ook voor kiezen om het meteen uit te geven aan iets leuks. Bo heeft een gelddroom. Wat denken de leerlingen dat ze met het geld gaat doen dat ze overhoudt?
De kans is groot dat Bo besluit het geld te sparen, zodat ze haar gelddroom sneller kan waarmaken. Zouden de leerlingen hetzelfde doen?
Soorten uitgaven
Les 1
Elke euro telt
Dagelijkse uitgaven
Incidentele uitgaven
Vaste lasten
om het dagelijks leven mogelijk te maken
niet regelmatig en soms ook onverwachts
elke periode hetzelfde,
voorspelbaar
Slide 10 - Sleepvraag
1 minuut
Op de volgende slide oefenen de leerlingen met de verschillende soorten uitgaven.
Soorten uitgaven
Les 1
Elke euro telt
Dagelijkse uitgaven
Incidentele uitgaven
Vaste lasten
in-game aankopen
snacks
vakantie
streamingdienst
drinken
abonnement
kleding
nieuwe telefoon
Slide 11 - Sleepvraag
3 minuten
Vertel dat Bo ervoor kiest om het geld dat ze overhoudt te sparen voor haar gelddroom. Natuurlijk kan zij, in de komende periode, te maken krijgen met incidentele uitgaven. Wat is het gevolg van incidentele uitgaven op haar gelddroom? Hoe kan Bo hier rekening mee houden?
Vertel dat Bo hier rekening mee kan houden door elke maand een beetje geld opzij te zetten voor onverwachte uitgaven.
Slide 12 - Tekstslide
8 minuten
Het spaarplan
Bespreek hoe de leerlingen een spaarplan voor Bo kunnen maken. De eerste stap is het overzicht van inkomsten en uitgaven, wat ze al hebben ingevuld. Vervolgens moeten ze berekenen hoeveel geld Bo elke maand opzij moet zetten om haar gelddroom te realiseren.Deel bijlage Spaarplan Bo uit of laat de leerlingen het digitaal invullen. De leerlingen maken alleen of in tweetallen een spaarplan voor Bo. Bo wil over drie maanden een kaartje kopen voor het concert van haar idool en hiervoor heeft ze € 120 nodig. Bo kan nog drie maanden sparen. Hoe ziet haar spaarplan eruit?
Nabespreken
Bespreek de antwoorden kort met de leerlingen. Zijn ze allemaal op hetzelfde uitgekomen? Straks denken de leerlingen na over hoe Bo geld kan besparen of extra geld kan verdienen.
- Waar spaart Bo voor? Naar het concert van haar idool gaan.
- Hoe duur is het? € 120
- Hoeveel geld heeft ze nu? € 1,89
- Hoeveel geld moet ze nog sparen? € 120 – € 1,89 = € 118,11
- Hoeveel geld houdt ze elke maand over? Inkomsten - uitgaven = € 26,56
- Hoeveel moet Bo maandelijks sparen om haar gelddroom waar te maken? € 118,11/3 = € 39,37
- Moet Bo besparen of extra geld verdienen om haar gelddroom waar te maken? Zo ja, hoeveel? Ja, namelijk € 39,37 - € 26,56 = € 12,81
Slide 13 - Tekstslide
5 minuten
Rekenvoorbeeld:
Inkomsten zonder kleedgeld – uitgaven zonder kleding =
€ 105 – € 88,5 = € 16,50
Hoeveel moet Bo dan maandelijks extra besparen of bijverdienen?
€ 39,37 – € 16,50 = € 22,87
Verdienen of besparen
Laat de leerlingen in groepjes nadenken over hoe Bo extra geld kan verdienen of besparen. Ze mogen lekker out of the box denken. Na twee minuten bespreek je hun antwoorden in een woordweb (op de volgende slide).
Verdienen of besparen?
Tips voor Bo
Slide 14 - Woordweb
3 minuten
Geld verdienen: bijbaan, crypto, beleggen, klusjes, spullen verkopen op de markt, kerstbomen ophalen of koekjes bakken.
Sparen: zakgeld, rapport, bezuinigen, spaarplan maken en goed nadenken voordat je iets koopt.
Praat met de leerlingen over de voor- en nadelen van deze methodes.
Bijvoorbeeld:
- Crypto: crypto wordt in Nederland niet als geld gezien. Het voldoet namelijk niet aan de drie basisbeginselen van geld: ruilmiddel, oppotmiddel en rekenmiddel. Crypto heeft alleen een digitale waarde. Het is precies zoveel waard als iemand ervoor wil betalen. Dat kan vandaag heel veel zijn en morgen niets. Hier vind je meer informatie.
- Beleggen: wat zijn hier de risico’s van? Je kunt veel rente krijgen, maar de koers kan ook flink schommelen. Beleggen mag pas als je 18 bent. Wil je er dan aan beginnen, lees je dan goed in!
Slide 15 - Tekstslide
3 minuten
Nu is het aan de leerlingen: wat kunnen zijzelf leren van de tips die ze Bo gegeven hebben? Wat zijn de belangrijkste inzichten die ze deze les hebben gekregen?
Optioneel
Take-home-opdracht: vraag je ouders of zij het belangrijk vinden om te sparen en hoe zij dat doen.
Optioneel
Laat de leerlingen een overzicht van hun eigen inkomsten en uitgaven maken. Waar kunnen ze op besparen? Hoe kunnen ze meer geld verdienen?
