5.1 Les 1 Hoe laat ik mijn stem horen?

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Burgerschap

Politiek-juridische dimensie

Hoe laat ik mijn stem horen?

Eerst: lesmethode 5.0 bespreken (ter introductie)

Wat is politiek?

• Welk probleem moet de politicus proberen op te lossen?
• Voor welke keuze staat de politicus?
• Met welke meningen en belangen krijgt de politicus te maken?

Alles wat te maken heeft met het besturen van

Een land

Een provincie

Een gemeente

Welke bestuursvorm hebben wij in Nederland?

Democratie

Dictatuur

Alle burgers mogen meebeslissen en kunnen invloed uitoefenen op het bestuur van het land

• burgers hebben inspraak
  
• de meerderheid beslist
  

De dictator of een kleine groep machthebbers heeft alle macht in handen

• meestal geen inspraak en geen vrijheid van meningsuiting
• de wens van de meerderheid?
• tegenstanders worden vaak onderdrukt
  

Democratie

Dictatuur

Hoe ziet een democratie in eruit?

De inwoners van een land nemen zelf politieke beslissingen

Bijvoorbeeld door een referendum

De inwoners hebben via verkiezingen invloed op politieke kwesties  

Een volksvertegenwoordiger neemt beslissingen namens de bevolking van het land

Directe democratie

Indirecte democratie

Raadgevend referendum

• op initiatief van burgers
• in Nederland mogelijk tussen 2015 – 2018

Raadplegend referendum

• op initiatief van de overheid
• momenteel enige referendumvorm in Nederland
• vindt meestal op gemeentelijk niveau plaats

Verkiezingen in Nederland

Gemeenteraad

Provinciale verkiezingen

Tweede Kamerverkiezingen

(Europese verkiezingen)

Gemeenteraad

Verkiezing om in de eigen gemeente 

de gemeenteraad te kiezen

College van B&W wordt samengesteld.

(Burgemeesters & Wethouders)

Provinciale verkiezingen

Verkiezing om in de eigen provincie

de leden van de provinciale staten te kiezen

Leden van de provinciale staten kiezen

de 75 Eerste Kamerleden

Tweede Kamerverkiezingen

Verkiezing om de 150 leden van de Tweede Kamer te kiezen

Hierna wordt de regering samengesteld.

Wie doet wat?

Gemeenteraad: beslist over gemeentelijke kwesties, bijvoorbeeld ophalen vuilnis, openingstijden, scholen

Provinciale staten: beslissen over provinciale kwesties, bijv. openbaar vervoer, wegen, uitbreiding van industrieterreinen

Tweede kamer: beslist over landelijke kwesties, bijv. asielbeleid, stikstofbeleid, 

Wat wordt bedoeld met "parlement"?

Eerste en tweede kamer samen

• Het Nederlands parlement bestaat uit de Eerste Kamer en de Tweede Kamer.
• De Tweede Kamer heeft 150 leden die direct worden gekozen door de bevolking.
• De Eerste Kamer heeft 75 leden die worden gekozen door Provinciale Staten en dus indirect door de bevolking van Nederland.

In Nederland hebben wij dus een...

... parlementaire democratie 

• Een vorm van indirecte democratie 
• Burgers hebben via volksvertegenwoordigers in het parlement invloed op politieke kwesties 
• De belangrijkste politieke keuzes worden in het parlement gemaakt

Democratie in de VS?

Presidentieel systeem

De belangrijkste beslissingen worden genomen door de president

De president van de Verenigde Staten:

• is verantwoordelijk voor het buitenlandse beleid;
• is opperbevelhebber van het leger;
  
• wordt direct gekozen door het volk; 
• heeft vetorecht

Eindopdracht hoofdstuk 5