1.4 Gelijke rechten voor iedereen feniks

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Historisch Overzicht 

vanaf 1848

1.4 Gelijke rechten voor iedereen? 

Leerdoelen

• Aan het einde van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe de toenemende politieke en maatschappelijke deelname van burgerij, protestanten, rooms-katholieken, arbeiders en vrouwen in de tweede helft van de 19e eeuw leidde tot bewustwording van de eigen identiteit en tot (verdere) emancipatie van deze groepen. Ook kun je uitleggen wat er veranderde in de grondwet van 1917. 

Feministen

• Vrouwen die opkomen voor de (gelijke) rechten van de vrouw

Aantekening voor het examen

Eerste feministische golf

Tijdens de Eerste Feministische Golf (1880-1920) streden Wilhelmina Drucker en Aletta Jacobs voor:

• Doel 1: Kiesrecht voor vrouwen
• Doel 2: Toelating tot universiteiten

Aantekening voor het examen

Vereeniging voor 

Vrouwenkiesrecht (VvVK)

Wilhelmina Drucker richtte de VVV en de VvVK op.

Aletta Jacobs werd de eerste vrouwelijke student en huisarts en voorzitster van de VvVk.

Aantekening voor het examen

Video

Vroeger en zo: Aletta strijdt voor vrouwen

Video

Clipphanger: Wie was Aletta Jacobs

0

Hoeveel procent van de mannen mocht in 1888 stemmen voor de Tweede Kamer?

1. 10%
2. 20%
3. 25%
4. 50%

Belangrijkste gevolgen van de Pacificatie 

• Er komt een einde aan de Schoolstrijd: zowel openbaar- als bijzonder onderwijs krijgen nu geld van de overheid

• Er komt Algemeen Kiesrecht voor mannen (vanaf 23 jaar)

• Er komt kiesrecht voor vrouwen (1917: passief kiesrecht, 1919: actief kiesrecht)

Aantekening voor het examen

Belangrijkste gevolgen van de Pacificatie 

• Er komt een verandering van het kiesstelsel: het districtenstelsel wordt vervangen door evenredige vertegenwoordiging. Dit hebben we tegenwoordig nog steeds.

• Einde van de politieke macht van de Liberalen: pas in 2010 komt er weer een Liberale minister-president, Mark Rutte

Aantekening voor het examen

Verhoudingen vóór en na de Pacificatie van 1917

'Sinterklaasfeest van 1917'

Aletta Jacobs

Zij krijgt hier 'niks', omdat vrouwen slechts passief en geen actief kiesrecht kregen.

Pieter Jelles Troelstra

Hij was blij, omdat er algemeen kiesrecht voor mannen kwam.

Abraham Kuyper

Hij was blij, omdat er ook geld kwam voor bijzonder onderwijs.

De minister-president is tevreden, want twee grote conflicten zijn opgelost en iedereen heeft zijn zin gekregen. Hij deelde als het ware cadeautjes uit.

De leider van de protestanten is blij met zijn ‘cadeau’: voortaan betaalt de overheid ook het bijzonder onderwijs.

Op dit cadeau staat ‘bijz. school’.

De socialisten zijn erg blij met de Pacificatie van 1917.

Aletta Jacobs is verdrietig, want 

zij krijgt niet wat ze wilde hebben.

1

2

3

4

5

Nieuw kiesstelsel

• Districtenstelsel (vóór 1917): verdeling in districten (gebieden), degene met de meeste stemmen van district krijgt een zetel.
  
  
• Voordeel: je stemt op iemand uit je regio, die kennen jou en je belangen.
  Nadeel: alleen winnaar district komt in de kamer, dus geen kleine partijen.
  

• Stelsel van evenredige vertegenwoordiging (na 1917):
  
  
• Nadeel: je kent niet per definitie de politici, die staan ver van je af
  
  
• Voordeel: Kleine partijen maken een kans
  
• Voordeel: percentage stemmen komt overeen met aantal zetels

app.nos.nl

Leerdoelen

• Aan het einde van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe de toenemende politieke en maatschappelijke deelname van burgerij, protestanten, rooms-katholieken, arbeiders en vrouwen in de tweede helft van de 19e eeuw leidde tot bewustwording van de eigen identiteit en tot (verdere) emancipatie van deze groepen. Ook kun je uitleggen wat er veranderde in de grondwet van 1917. 

Maak de volgende opdrachten:

2 t/m 10. 

Wil je naar Havo: maak dan ook 12.