les3

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

voeding kauw en slik problematiek

Les 3 

Lesdoel

1. Voorkennis
2. Je weet wat je moet doen bij verslikking
3. Je weet hoe je verslikken kunt voorkomen  
4. opdracht

De cliënt eet heel langzaam. Kan er mogelijk sprake zijn van slikproblemen ?

Ja

Nee

Tijdens en na het eten / drinken klinkt de stem van de cliënt vochtig, borrelig.
Dit is heel normaal. Er zijn geen zorgen.

Ja

Nee

Bij slikproblemen is de mondzorg minder belangrijk

Waar

Niet waar

Het heeft pas zin om de dietiste in te schakelen als er al sprake is van decubitus

Waar

Niet waar

Bij slikproblemen maakt het niet uit welke aangepaste beker je inzet t.b.v. een volwaardige intake.

Juist

Onjuist

De cliënt opent zijn/haar mond beperkt. Is het dan t.b.v. de intake beter om een tuitbeker te gebruiken ?

Ja

Nee

wat is een ander woord voor verslikken?

1. transpiratie
2. aspiratie
3. inspiratie
4. dipsie

mag je zomaar verdikkingsmiddel geven?

1. ja
2. nee
3. yolo
4. hallo buurman/buurvrouw

wat is de taak van een logopedist?

1. behandeld voeten
2. geeft adviezen over eten
3. geeft dans les
4. onderzoekt het slikprobleem en geeft adviezen

op welke manieren kun je kunstmatige voeding toe brengen?

1. pureren
2. met een staafje
3. sonde , infuus
4. via een klysma

braken en slikstoornissen

Wat is rumineren?

1. braken
2. zuurbranden
3. herkauwen
4. terug stromen van maaginhoud naar de slokdarm

wat gebeurt er met het slijmvlies van de slokdarm bij langdurige reflux?

1. er ontstaan irritaties
2. niets, maakt niet uit.
3. zorgvrager krijgt een vieze smaak in de mond

noem zoveel mogelijk oorzaken van braken.

oorzaken van braken

afwijkingen van het maag-darmkanaal en interne organen

acute infecties

vergiftigingen

afwijkingen van de hersenen

overmatige prikkeling van de zintuigen

geneesmiddelen

hartafwijkingen

hormonale oorzaken

psychische oorzaken

wat is geen oorzaak van projectiel braken?

1. afsluiting van de twaalf- vingerige darm
2. vernauwing van de maaguitgang
3. verhoogde hersendruk

waaraan herken je projectiel braken ?

1. de kracht waarmee de maaginhoud naar buiten komt
2. de kleur van de maaginhoud
3. de samenstelling, nl veel half verteerd voedsel

waar wijst roestbruin of koffiekleurig braaksel op?

1. gal
2. oud voedsel
3. veel vers bloed tgv een maagbloeding
4. oud bloed, vaak bij een kleine bloeding

wat is een ileus?

1. spataders in de slokdarm
2. een afsluiting van de darm
3. braaksel met veel bloed
4. een ontsteking van het buikvlies

hoe onderscheid je fecaal braaksel van braaksel met oud bloed?

1. andere kleur
2. ruikt naar ontlasting
3. de hoeveelheid
4. kun je niet van elkaar onderscheiden

wat is geen gevolg van langdurig braken?

1. aspiratiepneumonie= longontsteking
2. uitdroging
3. beschadiging van het slokdarm slijmvlies

bedenk zoveel mogelijk neurologische aandoeningen waarbij slikstoornissen kunnen optreden.

neurologische aandoeningen met slikklachten

• hersenbloeding (CVA)
• ziekte van Parkinson
• ALS
• MS
• ziekte van Alzheimer, in ver gevorderd stadium

noem een belangrijke niet-neurologische ziekte waarbij slikproblemen kunnen optreden.

aandoeningen met slikklachten

• na behandeling van tumoren in de mond, tong en keelholte
• bestraling
• slokdarmkanker
• stoornissen in de speekselaanmaak, oa door bestraling in het hoofd-halsgebied
• bijwerking van medicijnen, verminderde speeksleaanmaak
•  Vooral mensen met ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen 
• Mensen met syndroom van Down
  
• veroudering van weefsel, spieren in de mond / keel / strottenhoofd / slokdarm

Tekst

Tuitbeker

Handycup

Gripbeker

Munchkin

Handsteady

Heidibeker

Einde Quiz

Eetproblematieken gehandicaptenzorg 

Overgewicht

Ondergewicht

Pica ( alles eten)

Kauw- en slikproblemen

Eenzijdig eetpatroon

Sonde- en dieetvoeding 

kenmerken van slikproblemen

- Zorgvragers moeten vaak hoesten en de keel scharpen bij het slikken

- Veel tijd nodig hebben voor het eten van een maaltijd

- Ademhalingsproblemen hebben met een snelle, piepende of borrelige ademhaling

- Een stem hebben die borrelig (nat) klinkt

- Speekselverlies of juist taai slijm in de mond   

- Achterblijvende voedselresten in de mond of voedsel niet goed weg kunnen krijgen

- Eten of drinken uit de mond verliezen

- Ongewenst gewicht verlies

www.zorgvoorbeter.nl

Wat te doen bij verslikking ?

Voorkomen is .....

Creëer een rustige omgeving voor de zorgvrager

Zet  de cliënt in de juiste lichaamshouding   .

Hulp bieden bij de intakemomenten

Kies de juiste eet- en drinkhulpmiddelen 

Indien .... volg het slikbeleid op 

Observeer, signaleer, controleer en rapporteer                          

SNAQ score

Een methode die gebruikt wordt om te kunnen vaststellen of iemand ondervoed is. 

wat te doen bij slikproblemen

- Een logopedist

- De consistentie (dikte) van de voeding.

{ De manier waarop we eten en drinken aanbieden aan de zorgvrager

- Een diëtist, bij sondevoeding is altijd begeleiding door de diëtist noodzakelijk.

 De diëtist

- aangepast voedsel en of dranken gebruiken. dit geeft minder kans op: verslikking, uitdroging en ondervoeding.  

- je kunt dranken kiezen die wat dikker zijn (of dunne dranken indikken) 

- kies voor zacht, smeuïg, gemalen of vloeibaar voedsel. 

kunstmatige voeding

- met een sonde

- met een infuus

bijvoeding

hulpmiddelen

- een laag kopje, beker of glas, of een plastic beker als een normaal kopje te zwaar is. h

et gebruik van een schuine beker waardoor het hoofd rechtop kan blijven

- gebruik een lange smalle (doseer) lepel of dessertlepel met ronde vorm om drinken en eten te geven. 

- een warmtebord houdt de maaltijd warm als de cliënt langzaam eet. 

koud eten kan ook een reden zijn om een maaltijd te weigeren. 

einde theorie 

opdracht:

Komende 3 weken.

3 groepen.

telt mee met eindopdracht! 

Escaperoom 

- Je maakt een escaperoom waarin de leerlingen van je klas  worden geactiveerd 

- Je werkt hem uit samen met je groepje 

- Je medestudenten zijn je doelgroep

- Je maakt een inleiding, spelregels, inhoud, verloop van escaperoom en hints  

-  op 12 juni gaan we hem uitvoeren