les 3 hoofdstuk 3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

les 3 hoofdstuk 3

Organisatie tijd

Telefoon in telefoontas

boeken op tafel

Pen

Lees/ Verwerkingstijd

Maak de vragen bij les 2 af

Lestijd 15 min

hoe zat het ook alweer?

Urbanisatie =

1. De groei van steden doordat mensen van het platteland naar de stad trokken
2. De groei van steden doordat mensen van de stad naar het platteland trokken
3. De groei van steden
4. De verpaupering van steden

Door de Industrialisatie ontstaan er nieuwe steden

1. Waar
2. Niet waar

Ieder kind ging in de 19e eeuw tot zijn achttiende naar school

1. Waar
2. Niet waar

De Arbeiders....

1. Maakte vaak lange dagen in de Fabriek
2. Woonden met veel anderen op een kleine oppervlakte
3. Ziekte, ondervoeding en slecht drinkwater waren de grote problemen waar zij woonden
4. Kregen vaak niet betaald als zij te oud waren om te werken

Na deze les kunnen jullie:

• vertellen waarom de arbeiders vakbonden oprichtten.
• vertellen wat de regering (de Liberalen) deed tegen de onrust in het land.
• vertellen wat de socialisten wilden bereiken
• vertellen wie Aletta Jacobs was.

Videofragment:

Slechte werkomstandigheden Bangladesh

Samen sta je sterk

• Sommige arbeiders wilden iets aan de slechte omstandigheden van hun doen. 
• Ze gingen staken uit protest tegen de lage lonen en de lange werkdagen.
• Maar als ze gingen staken konden ze hun baan verliezen.

Samen sta je sterk

• Als veel arbeiders gingen staken, kon een fabrikant wel de fabriek sluiten.
• Hij kon niet iedereen ontslaan.
• De arbeiders richtten vakbonden op. Verenigen die zich inzetten voor het verbeteren van de omstandigheden. 

Socialisten

arbeiders wilden kiesrecht!

 politieke partijen

De SDB

De SDAP

De overheid moet wetten maken voor betere omstandigheden arbeiders

En nu??

• Liberalen zaten in de regering
• overheid moet zich niet bemoeien met de mensen
• Iedereen moet zijn problemen zelf oplossen
• Sommige liberalen wilden wel helpen 

Socialisten

• Socialisten: Mensen die wilde dat de overheid iedereen die het moeilijk had deed helpen .
• Ze wilden algemeen kiesrecht, kiesrecht voor iedereen.
• De socialisten wilden betere omstandigheden, hogere lonen en een inkomen voor oude mensen.

Socialisten

• Aan het eind van de 19e eeuw stichtten de socialisten een politieke partij op.
• De Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP).
•  In 1917 kwam er algemeen kiesrecht voor mannen. Nu mochten alle mannen (18+) stemmen.

Aletta Jacobs

• Aletta Jacobs was de eerste vrouw In NL die naar de universiteit ging. 
• Veel mensen vonden dat niet kunnen, vrouwen hoorden thuis.
• Aletta zette door en werd arts. 
• Ze zag de armoede van de arbeiders en wilde hier wat aan doen.

Aletta Jacobs

•  Aletta vond het oneerlijk dat ze genoeg verdiende om te mogen stemmen maar niet kon stemmen omdat ze een vrouw was.
• Ze vond dat vrouwen dezelfde rechten moest hebben als mannen. 

Aletta Jacobs

• Aletta en haar medestanders noemen we feministen. Mensen die gelijke rechten willen voor mannen en vrouwen.
• In 1919 bereikten ze hun doel. Ook vrouwen kregen kiesrecht.

Pauzemomentje

Werktijd max. 20 min.

1. Maak de vragen tm les 3 af
2. Klaar? Lees alvast paragraaf 3.4 of kijk wat je kunt maken van de opdracht over Aletta Jacobs in je werkboekje

Afsluiting

Schrijf 3 woorden op die je deze les hebt geleerd en licht deze toe