3.1: Nederland blijft neutraal

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Nederland in de jaren 1914 - 1939

Nederland blijft Neutraal

In welk jaar begon de Eerste Wereldoorlog?

1. 1904
2. 1914
3. 1924
4. 1934

Welke bondgenoten hadden de Centralen (ook wel Triple Alliantie) in de Eerste Wereldoorlog?

1. Oostenrijk-Hongarije, Italië en Bulgarije
2. Italië en Rusland
3. Frankrijk en Rusland
4. Turkije en Oostenrijk-Hongarije

Waarom neemt Rusland niet langer deel aan de Eerste Wereldoorlog?

1. Onbeperkte duikbotenoorlog
2. Onderschept telegram
3. Ruzie met Duitsland
4. Russische Revolutie

Wanneer vond de Russische Revolutie plaats?

1. 1914
2. 1916
3. 1917
4. 1918

Wat is een reden dat de Amerikanen toch mee gaan doen in de Eerste Wereldoorlog?

1. Onbeperkte Duikbotenoorlog
2. Pearl Harbor
3. Het Zimmerman Telegram
4. Inval van België

Welke bepaling was niet in het Verdrag van Versailles opgenomen?

1. De omvang Duitse leger
2. De hoogte herstelbetaling
3. Duitsland moest koloniën en grondgebied afstaan
4. De straf Duitse generaals

➤Zet de gebeurtenissen in de juiste volgorde van vroeger naar later.

De oorlog is voorbij: 

op 11 november 1918

Kroonprins Frans-Ferdinand wordt vermoord door Gavrilo Princip.

Rusland sluit een wapenstilstand met Duitsland.

De Verenigde Staten gaan meedoen met de oorlog.

De Eerste Wereldoorlog begint.

Is deze kaart van voor of na de Eerste Wereldoorlog?  Geef een argument.

Europa

Is deze kaart van voor 1914 of na 1919?  Geef een argument waarom jij dit denkt.

Paragraaf  3.1

Nederland blijft neutraal

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen welke gevolgen de Eerste Wereldoorlog had voor Nederland.  En waarom rond 1917 een aantal politieke problemen werd opgelost en welke dit waren.

Centrale onderwerpen in de les:

Belgische vluchtelingen

De neutraliteit van Nederland

De grondwet van 1917

De Pacificatie

Handelsbelemmeringen en schaarste

Dus Nederland tijdens WOI...

• Mobilisering van het leger
• Belgische vluchtelingen kwamen naar NL en de aanleg van de Dodendraad (De Draad des Doods)
• Grote schaarste goederen (handel overzee werd moeilijk door onbeperkte duikbotenoorlog)
• Veel producten alleen nog “op de bon” verkrijgbaar (distributiesysteem d.m.v. bonkaarten) 

Het jaar 1917

Situatie in de wereld

• Eerste Wereldoorlog

• Russische Revolutie

• Strijd voor Vrouwenkiesrecht

Situatie in Nederland

• Strijd voor Algemeen Kiesrecht
  

• Strijd voor Vrouwenkiesrecht

• Schoolstrijd

Politieke tegenstellingen

• De socialisten willen algemeen kiesrecht, de liberalen en de confessionelen niet
  
• De confessionelen willen geld voor bijzonderde scholen, de liberalen en de socialisten niet
• De confessionelen en socialisten besluiten op elkaars voorstellen te gaan stemmen, waardoor er toch een meerderheid ontstaat.
• Hierdoor worden de liberalen buiten spel gezet

Pacificatie

1917

• Pacificatie betekent letterlijk: vredestichting
  
• Er werd tussen de partijen politieke vrede gesloten door een oplossing te vinden voor een aantal politieke problemen

Belangrijkste gevolgen van de Pacificatie (1)

• Er komt een einde aan de Schoolstrijd: zowel Openbaar- als Bijzonder onderwijs krijgen nu geld van de overheid

• Er komt Algemeen Kiesrecht voor mannen (vanaf 23 jaar)

• Er komt kiesrecht voor vrouwen (1917: passief kiesrecht, 1919: actief kiesrecht)

Belangrijkste gevolgen van de Pacificatie (2)

• Er komt een verandering van het kiesstelsel: het districtenstelsel wordt vervangen door evenredige vertegenwoordiging. Dit hebben we tegenwoordig nog steeds.

• Einde van de politieke macht van de Liberalen: pas in 2010 komt er weer een Liberale minister-president, Mark Rutte

Verhoudingen vóór en na de Pacificatie van 1917

Begrippen en personen:

dodendraad

mobilisatie

neutraliteit

algemeen mannenkiesrecht

districtenstelsel

(stelsel van) evenredige vertegenwoordiging

Pacificatie

handelsbelemmeringen

distributiesysteem

bonkaarten

schaarste

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen welke gevolgen de Eerste Wereldoorlog had voor Nederland.  En waarom rond 1917 een aantal politieke problemen werd opgelost en welke dit waren.