Hst. 4 par. 2 draagkracht van de aarde

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 4 - milieuvraagstukken 

Paragraaf 2

Leerdoelen

Je begrijpt waarom mensen milieuproblemen veroorzaken.

Je kunt de theorieën van Malthus en Boserup gebruiken om te beoordelen of er een grens is aan de draagkracht van de aarde.

Leg de leerdoelen van de les uit aan de leerlingen en bespreek wat ze aan het einde van de les zullen kunnen doen.

Ecosysteem

Een natuurgebied waarbinnen alles wat leeft en groeit elkaar in evenwicht houdt.

Voorbeeld (assimilatie) -->

Ecosystemen

Grote ecosystemen

Milieu

Milieu: omstandigheden waarin organismen leven

    

- water- en bodemkwaliteit

- concurrentie met andere organismen

Mensen tasten milieu en ecosystemen aan

V. Kobus - 2023

 Ecosystemen

zijn dynamische systemen

geofactoren

Als 1 geofactoren verandert, kan dat tot veranderingen leiden in de rest!

Ook in negatieve zin... 

Ecosysteem

• Wisselwerking tussen levende wezens en de levenloze omgeving = Ecosysteem
  
  

3 soorten vervuiling

- Milieuvervuiling

- Milieu-aantasting

- Milieu-uitputting

Wat weet jij al over de theorieën van Malthus en Boserup?

Thomas Malthus

Thomas Malthus was een Britse econoom uit de 18e eeuw. Hij bedacht de theorie dat de bevolkingsgroei exponentieel toeneemt, terwijl de voedselproductie slechts lineair toeneemt. Dit zou op de lange termijn leiden tot hongersnood en armoede.

Leg de theorie van Malthus uit en geef voorbeelden ter verduidelijking.

Kritiek op de theorie van Malthus

Er is veel kritiek op de theorie van Malthus, omdat hij geen rekening hield met technologische vooruitgang en innovatie in de landbouw. Daarnaast nam hij geen andere factoren mee die van invloed zijn op de voedselproductie, zoals klimaat en politieke situaties.

Geef uitleg over de kritiek op de theorie van Malthus en bespreek met de leerlingen waarom deze kritiek terecht zou kunnen zijn.

Ester Boserup

Ester Boserup was een Deense econoom die de tegenovergestelde theorie ontwikkelde. Zij geloofde dat bevolkingsgroei juist kan leiden tot innovatie en technologische vooruitgang in de landbouw, waardoor er meer voedsel geproduceerd kan worden.

Leg de theorie van Boserup uit en geef voorbeelden ter verduidelijking.

Verschillen tussen de theorieën

De theorieën van Malthus en Boserup verschillen sterk van elkaar. Waar Malthus pessimistisch was over de toekomst van de mensheid, was Boserup juist optimistisch. Malthus zag bevolkingsgroei als een probleem dat opgelost moest worden, terwijl Boserup het als een kans zag voor innovatie en vooruitgang.

Beschrijf de verschillen tussen de theorieën van Malthus en Boserup en vraag de leerlingen om voorbeelden te geven van situaties waarin de theorie van Malthus van toepassing zou kunnen zijn en situaties waarin de theorie van Boserup van toepassing zou kunnen zijn.

Toepassingen van de theorieën

De theorieën van Malthus en Boserup worden vaak gebruikt in de politiek en economie om beleid te maken. Door te kijken naar bevolkingsgroei en voedselproductie kan er bijvoorbeeld beleid gemaakt worden om hongersnood te voorkomen of om duurzame landbouw te stimuleren.

Geef voorbeelden van toepassingen van de theorieën van Malthus en Boserup in de praktijk.

Opdracht: Malthus vs. Boserup

Hoe: we verdelen de klas in 2 groepen

Wat: maak per groep een lijst met argumenten voor en tegen de theorie van malthus of boserup (je krijgt per groep te horen wie) 

ten slotte: verdelen we in kleine groepjes en wisselen we de argumenten uit (korte discussie)

Geef instructies voor de opdracht en zorg ervoor dat de leerlingen begrijpen wat er van hen wordt verwacht.

Aarde als systeem 

is dit een positieve of negatieve terugkoppeling

Draagkracht 

Mens heeft behoefte aan natuurlijke hulpbronnen

 - niet-hernieuwbare bronnen raken een keer op

Natuurlijke landschappen zijn omgezet in landbouwgrond

● Draagkracht van de aarde dreigt overschreden te worden

    - aantal mensen neemt toe

    - consumptie per persoon neemt toe