4.3 cultuur

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Cultuur van het Rijk

paragraaf 4.3

programma

terugblik	klassikaal	10 minuten
uitleg 4.3	klassikaal	15 minuten
check	klassikaal	10 minuten
afsluiten	klassikaal	5 minuten

wat is de juiste volgorde van bestuursvormen in het Romeinse Rijk?

1. Republiek- keizerrijk- monarchie
2. monarchie- republiek- keizerrijk
3. keizerrijk- republiek- monarchie
4. republiek- monarchie- keizerrijk

Waarom werden de oorlogen tegen Carthago gevoerd?

1. De Punische oorlogen werden gevoerd om de Romeinen, die in Noord-Afrika woonden te bevrijden van de Carthaagse heerschappij.
2. Rome streefde naar overheersing van het hele Middellandse zeegebied en Carthago beheerste het westen van de Middellandse Zee.
3. De Romeinen wilden controle over de hele Middellandse Zee om van daaruit over te steken naar Engeland om dat te veroveren.
4. De Punische oorlogen waren een middel voor Rome om Carthago te straffen voor de verliezen die waren geleden tijdens de koningstijd.

Carthago > Punische oorlogen

Wie stonden tegenover elkaar in de Romeinse burgeroorlog die begon in 44 v.Chr.?

1. Augustus tegenover Octavianus
2. Octavianus tegenover Marcus Antonius
3. Marcus Antonius tegenover Caesar
4. Caesar tegenover Cicero

Wat zie je op deze afbeelding?

1. De Senaat
2. Het Pantheon
3. Het Forum Romanum
4. Het Colosseum

Hieronder staan drie beschrijvingen van bestuursvormen in het Romeinse Rijk. Welke beschrijving hoort bij de Romeinse republiek?

1. Een bestuursvorm/staatsvorm waarin de senaat het machtigst is
2. Een bestuursvorm/staatsvorm waarin een koning het staatshoofd is.
3. Een bestuursvorm/staatsvorm waarin de meerderheid van het volk beslist

Wat is niet waar over gladiatoren?

1. Gladiatoren waren vaak slaven
2. Ze vochten met dieren
3. Ze wilden zelf graag in het Colosseum vechten
4. De Romeinse keizer besloot of de gladiator mocht blijven leven

Waarom organiseerden de Romeinse autoriteiten brood en spelen?

1. Om het volk te laten genieten
2. Om het volk rustig te houden en zelf populair te worden
3. Om de Romeinse economie te stimuleren
4. Om de Romeinse burgers gelukkiger te maken

Waarmee kregen rijke Romeinen het meeste aanzien?

1. Landbouwgrond
2. Geld
3. Slaven
4. Handel

-Noem een feit uit de bron
-Noem een mening uit de bron

leerdoelen

aan het eind van de les:

- ken je 3 kenmerken van de Grieks Romeinse beeldhouwkunst en architectuur

- kun je uitleggen wat tolerantie is en hoe de Romeinen met andere culturen omgingen 

- weet je wat Romeins burgerrecht inhoudt en hoe je dit recht kreeg

Veel culturen door elkaar

• In het grote Romeinse Rijk bestonden veel verschillende culturen, het wordt daarom ook wel een multiculturele samenleving genoemd
  
  
• Veel van deze culturen kwamen samen in de hoofdstad Rome
  
  
• Zo waren er in Rome mensen van allerlei soorten en maten, Afrikaanse, Europese en Aziatische

De staatsgoden

• Er waren veel verschillende goden in het rijk, maar er waren ook staatsgoden
• Deze staatsgoden kennen wij als de Romeinse goden zoals: Jupiter, Juno, Mars en Minerva
• Voor hen liet de keizer ook feesten organiseren

De Romeinen nemen de Griekse goden over, maar veranderen hun namen. Koppel de Romeinse naam een de Griekse god.

Zeus

Oppergod

Poseidon

Zee

Hermes

Handel

Ares

Oorlog

Aphrodite

Liefde

Neptunus

Venus

Jupiter

Mercurius

Mars

Godsdienstige verdraagzaamheid

• In het Romeinse Rijk was er een godsdienstige verdraagzaamheid (tolerantie)
• Zolang de mensen de keizer en staatsgoden eerden, mochten de mensen daarnaast iedere religie aanhangen die ze maar wilden

Naar Grieks voorbeeld

• De Romeinen waren onder de indruk van de Griekse cultuur en namen veel dingen daarvan over
  
• Denk dan aan Griekse kunst, architectuur, wetenschap en filosofie

Romanisering

Door de Griekse invloed ontstond een gemengde cultuur: de Grieks-Romeinse cultuur.

Ook wel de Antieke of klassieke cultuur.

Grieks-Romeinse cultuur verspreidde zich over het gehele Romeinse Rijk: romanisering.

Bv. overnemen klederdracht, bouwstijl, stedenbouw, kunst etc.

Bouwwerken

De Romeinen maken overal in het rijk bouwwerken 

Ieder bouwwerk heeft een taak

De belangrijkste bouwkenmerken zijn:

Zuilen

De gebouwen werden (deels) ondersteun met zuilen

Bogen

De boog was een stevige bouwvorm

Koepels

Met een koepel kon ruimte gemaakt worden

Bogen zijn door de Romeinen uitgevonden

Ook de koepel is een Romeinse uitvinding

Net als bij een modern stadion was (een deel van) de tribune overdekt met zonneschermen (velarium). Soms waren er de hele dag spelen, en dan moet je wel bescherming kunnen zoeken tegen de zon.

Er konden ongeveer 50.000 toeschouwers plaats nemen in het Colosseum.

Vlakbij het Colosseum lagen vier gladiatorenscholen. Eén van deze scholen stond met een ondergrondse gang in verbinding met het Colosseum.

Behalve gladiatorengevechten zijn er bij de opening ook zeeslagen nagespeeld. De arena werd dan gevuld met miljoenen liters water, en schaalmodellen van de schepen speelden de zeeslag dan na.

De loge van de Keizers

In de catacomben onder de arena-vloer wachtten de gladiatoren en de wilde dieren tot ze mogen vechten.

Het colosseum

Slaven stoken vuren voor de vloerverwarming en warme ruimten.

Een gezonde geest in een gezond lichaam: de Romeinen vonden sport en hygiëne erg belangrijk.

Er waren gescheiden ruimten voor mannen en vrouwen.

Ook hier weer latrines, de gezamenlijke toiletten.

Baden en ruimten waren er in allerlei temperaturen: van het koude frigidarium tot het snikhete laconium: een soort sauna

Hier bevond zich een gewoon zwembad, zoals je dat tegenwoordig ook kent.

Badhuizen

Grieks                                                       Romeins

    perfect                                                                                               realistisch 

Romeins burgerrecht

• Romeins burgerrecht hebben had veel voordelen:
• Minder belasting betalen.
• Mochten bestuurder worden.
• Meer rechten in een rechtszaak.

• Hoe kreeg je romeinse burgerrechten?
• Geboren worden binnen de Romeinse grenzen of kopen voor veel geld.

Burgerrecht

• alle burgers hebben gelijke rechten
• mochten niet zonder bewijs of proces worden veroordeeld
• Burgers konden met hun conflict naar een rechter gaan
• Burgers hadden recht op een advocaat

Wat was het belangrijkste verschil tussen de Griekse en Romeinse beeldhouwkunst?

1. Bij de Grieken waren het vooral naakte mannen.
2. Bij de Romeinen waren het vooral naakte vrouwen.
3. Bij de Grieken waren de beelden perfect, bij de Romeinen realistisch.

Welke twee vormen voegden de Romeinen toe aan de Griekse bouwkunst? (twee keer 1 woord zonder komma, met spatie, op alfabetische volgorde).

Welke zin over de Romeinen is juist?

1. Als Romeinse burgers (met burgerrecht) heb je meer rechten.
2. Elke provincie in het Romeinse rijk had zijn eigen munten.
3. In het hele rijk werd dezelfde taal gesproken.
4. Geen van de genoemde antwoorden is juist.

Wie van de onderstaande personen had (over het algmeen) geen burgerrecht?

1. Een veteraan van het Romeinse leger uit Gallia
2. De vrouw van een belangrijke senator
3. De beroemdste gladiator van Rome
4. Een arme Romeinse proletarier op zoek naar werk

Wat betekent tolerantie?

1. Onaardig zijn
2. In veel goden geloven
3. Verdraagzaamheid
4. In een god geloven

Welk van de onderwerpen hebben de Romeinen NIET van de Grieken overgenomen?

1. De boogconstructies
2. De zuilen
3. God van de oorlog
4. Wetenschap

Romeins of Grieks?

Griekse tempel

Romeinse tempel

Romeins of Grieks

Grieks beeld

Romeins beeld