Les 1/2: H7.1 * Rusland en zijn buren. (loot)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

2 minuten de tijd om...

• Werk- en lesboek op tafel te leggen; 
• Telefoon en oordopjes in je tas.                                                                                         Telefoon niet in je tas = inleveren 

• H7 Rusland en zijn buren
• Lesboek blz 114- 115, werkboek blz 44; 
• Atlas op je tafel!!                                                                                                                                                                            

Vandaag

• Introductie H7. ( start en par 1)
• Werken aan opdrachten H7. (Par 1)

Rusland?

Pak de atlas! Bepaal de breedteligging van Rusland

Portfolio inleveren datum > afspreken met de klas.

Vrijdag 20 april : maken opdrachten 1,2,3,4,5 (start) H7. Blz 40.

Rusland

• ong. 142 miljoen mensen
• Ligt in twee continenten
• bevolkingspreiding           
• 80% zijn Russen, rest --> 120 bevolkingsgroepem

H7. Par 1 Rusland een weerbarstige natuur

• Wat is weerbarstig?
• Hardnekking / stug 
• Grote verschillen in klimaat, oorspronkelijke plantegroei en bodemsoorten

Aantekeningen

• Ongunstig klimaat in Rusland; grote delen in winter erg koud
• Koud veroorzaakt door 3 factoren
• 1. Ligging ten opzicht van zee: Rusland is een grote landmassa ver van de Atlantische Oceaan
• 2. Breedteligging: groot deel ligt Noordelijk; ontvangt relatief weinig zonnewarmte
• 3. Hoogteligging: hooggebergte ten zuiden van Rusland houdt als een muur warme tropische lucht tegen. 

Klimaat

• Het klimaat is ongunstig.
• Koude winters, warme zomers. (= D klimaat/ landklimaat)
• Op sommige plekken wordt het nooit warmer dan 10 graden celsius. (= E klimaat/ toendraklimaat)

D klimaat: naaldbomen/taiga; gemiddeld -3 graden in de 

koudste maand.

Klimaat

Kou wordt veroorzaakt door:

• Geen warme golfstroom meer.
• Oeral en Kaukasus in het zuiden
• 55 graden NB - 75 graden NB: weinig zonuren in het noorden        

Weinig neerslag:

* Midden en oosten weinig regen, zuiden en Grote oceaankust wel.

* weinig sneeuw val in winter

Aan de slag: 

(Zs) 5minuten!

1. Startopdrachten 1 (atlas) 2 t/m 5 (Zs)

2. Atlasopdrachten 1 (topografie) 2  (Zf)

3. Lees par 1 klimaat, bodem, permafrost 

4. Bespreken par 1, aantekeningen

Het klimaat heeft veel invloed op de bodem

Overleg in tweetallen. Waarom heeft het klimaat veel invloed op de bodem in Rusland denk je?

Bodem: op de Taiga

Podzol (zwarte/witte laag):

• Onstaat in naaldbossen
• Weinig verdamping, veel neerslag
• Zuur water wordt tegen gehouden door oerbank
• Grond wordt onvruchtbaar door hoge zuurgraad

Bodem: op de Taiga

Oerbank (onderste zwarte laag):

• Dekzand 
• Regenwater spoelt plantenresten en mineralen (bijvoorbeeld ijzer) de bodem in
• Reactie tussen zure plantenresten en mineralen zorgt voor harde bodemlaag: Oerbank

Aantekeningen B112 Bodemsoorten:

Podzol ontstaat in naaldwouden.

Naalden hebben hoge zuurgraad, bij vergaan ontstaat zure humus. Het zure water lost voedingsstoffen op. 

De uitgespoelde voedingsstoffen en mineralen klitten dieper in de bodem samen in een keiharden laag: oerbank

B112: zwarte aarde

Steppegebied groeit veel gras met lange wortelstelsels.

Daar ontwikkelt zich een dikke, zwarte humuslaag met vruchtbare bodems.

Bodem: ten zuiden van de Taiga

Zwarte Aarde/tsjernozem: 

• Vruchtbare lossbodem 
• Evenwicht tussen neerslag en verdamping
• Weinig uitspoeling, mineralen worden weggespoeld
• Plantenresten zorgen voor vruchtbare landbouwgrond.

Grote delen onbruikbare landbouwgrond: veel relief, permafrost, te natte bodem of onvruchtbare bodems

Vind hier akkerbouw (graan, aardappels) en intensieve veeteelt

Aantekeningen

• Permafrost: grond die altijd (= permanent) bevroren is.
• Zomer: bovenlaag permafrost ontdooit. Moerassig; smeltwater kan niet weg. Dit veroorzaakt problemen bij bouwen huizen en infrastructuur; verzakking.
• hooggebergte ten zuiden van Rusland houdt als een muur warme tropische lucht tegen. 
  

Toendra: Winter

Toendra: Zomer

Bekende stad die gebouwd is op permafrost is Jakutsk

In tweetallen: 

1) opzoeken coordinaten Jakutsk (Atlas)

2) Bouwen op permafrost is lastig doordat de warmte van een gebouw de laag zal doen smelten. Hoe moet je dit oplossen denk je? Draag oplossingen aan!

Bekende stad die gebouwd is op permafrost is Jakutsk

Jakutsk 62°   NB en 129°  OL

 Bouwen op permafrost is lastig doordat de warmte van een gebouw de laag zal doen smelten. 

Mogelijke oplossingen:

- Op houten palen bouwen

- gebruik maken van warmtegeleidende buizen

Aan de slag: 

(Zs) 5minuten!

1. Startopdrachten 1 t/m 5 (Zs)

2. Atlasopdrachten 1 (topografie) 2 ,3, 6, 7, 9, 10 (Zf)

3. Rest opdrachten 4, 5, 8 (was huiswerk)

**** Toets H8 bespreken!

Somtoday Reflectieformulier periode 1

4. Vragen stellen, bespreken, nakijken!

5. Quizzzz vragen!

Stelling:
Rusland heeft een warme zomer door de invloed van de warme golfstromen op de Atlantische en Stille Oceaan.

1. Juist
2. Onjuist

De winters in Rusland zijn koud omdat...

1. ...zuidelijke bergketens de tropische lucht uit het zuiden tegenhouden.
2. ...Rusland te ver van de Atlantische Oceaan af ligt om invloed te hebben van de warme golfstroom
3. ...Omdat oostelijke bergketens de invloed van de Atlantische Oceaan tegenhouden.
4. ...een deel van Rusland te weinig zonuren maakt.

Waarom beperkt de akkerbouw zich tot het zuiden van Rusland?

1. Door mineralen uit de oerbank is de grond daar vruchtbaar
2. De grond is daar vruchtbaar door de zwarte aarde
3. De grond is daar vruchtbaar door plantenresten in de podzolbodem
4. De boeren wilden niet in het noorden gaan wonen omdat ze het daar te koud hadden

De toendra is erg moerassig omdat...

1. het smeltwater in de zomer niet wegspoelen door de bevroren onderlaag.
2. er door intensieve veeteelt geen gras meer is om vocht uit de bodem op te nemen.
3. het smeltwater in de zomer niet weg kan spoelen door de oerbank.
4. er het hele jaar door meer neerslag valt dan er verdampt.

Huiswerk