5.2 Het Midden-Oosten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

5.2 Het Midden-Oosten

Lesdoel:

1. Je kunt uitleggen waarom de staat Israel is gesticht en welke gevolgen dat had/heeft.

2. Je kunt uitleggen hoe het Midden-Oosten zich na 1945 heeft ontwikkeld.

3. Je kunt uitleggen waarom de opkomst van de politieke islam heeft geleid tot internationale spanningen. 

5.2 Het Midden-Oosten

Lesdoel:

Je kunt uitleggen waarom de staat Israel is gesticht en welke gevolgen dat had/heeft.

Machtsvacuüm

•  In 1918 komt er einde aan het Ottomaanse Rijk
• Verliezer WO I ook
• Machtsvacuüm in voormalige Ottomaanse gebieden
• Komen onder mandaat van Brittannië en Frankrijk
• Winnaars WO I

5.2 Het Midden-Oosten

Nationalisme

• De Arabische landen willen na Ottomaanse overheersing nu een eigen staat: nationalisme 

• Britten doen toezegging, maar op de lange termijn. 

Rol van de Britten

• Ook Joods nationalisme ofwel het Zionisme

• Willen ook eigen staat in Palestina ( de diaspora )

• Krijgen ook toezegging van de Britten
• 
  
• Maar die hadden zelfde gebied ook aan Palestijnen beloofd

Na WO II

• Na Holocaust steunt de wereld de stichting van de staat Israël

• Behalve de Arabische wereld

• Palestina moest een Joods en een Arabisch deel krijgen

Na WO II

• De Arabische Palestijnen wilden dit niet en probeerden de joodse bevolking te verjagen.
  
• De joodse bevolking sloeg hard terug. Zij vielen Palestijnse dorpen aan en vermoordden veel Palestijnen .
• Engeland besloot het gebied te verlaten en de joodse bevolking roept de staat Israël uit in 1948.

Gevolgen

• Arabische bewoners vluchten of worden verdreven
  
• Langdurige vijandschap tussen Israël ( westen) en Arabische wereld; oorlogen
• Suez-crisis

• 1967 Zesdaagse Oorlog: Israël bezet delen van Jordanië, Syrië en Egypte. Egypte wordt weer terug gegeven inruil voor steun van Egypte

Suezcrisis

• Korte oorlog tussen Egypte en een bondgenootschap van Engeland, Frankrijk en Israël.
• Egypte wil dat het Suezkanaal van Egypte wordt (nationalisatie)
• De Britten willen dit niet: het is hun kanaal!

Suezcrisis

Voor Israël speelt ook mee dat er grensconflicten zijn met Egypte.

De Verenigde Naties (VN) grijpen in: Engeland moet het Suezkanaal weer teruggeven. Enorm nederlaag voor de Britten

Zesdaagse Oorlog

Oorlog in 1967 tussen Israël en de buurlanden Egypte, Syrië, Libanon en Jordanië.
--> Oorzaak: in 1967 blokkeert Egypte de Israëlische havenstad Eilat

Zesdaagse Oorlog

Het sterke Israëlische leger verplettert in 6 dagen Egypte, Jordanië en Syrië
Israël bezet grote stukken land: Sinaï en Gazastrook (van Egypte), Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem (van Jordanië) en de Golan (van Syrië)

Zesdaagse Oorlog

Israël vreest een aanval van drie kanten door Egypte, Jordanië en Syrië.

Israël besluit niet af te wachten en valt zelf aan

5.2 Het Midden-Oosten

• Nog steeds een groot conflictgebied. 
• Israël versus Arabische wereld
• Israël neemt steeds meer Palestijns gebied in
• Tweestaten oplossing lijkt verder weg dan ooit
• Extra probleem: Jeruzalem is voor Christelijk, Joods en Islamitisch geloof een belangrijke stad. 

5.2 Nationalisme en Islam

• Na WO II door nationalisme onafhankelijkheidsstreven

• Eindigt meestal in een dictatuur 

• Armoede en corruptie blijven

Rol grootmachten

• Onrust in MO ook door bemoeienis grootmachten, VS en Rusland ( SU).
• OLIE !!
• Daarom ook steun voor dictators
• Geen democratie, dus geen veranderingen

 

Radicalisering islam

• Westerse cultuur komt in conflict met islam
• Gevolg: radicalisering islam om Westerse invloeden uit te bannen
• 1979 Sjah van Perzië wordt verdreven vanwege zijn pro-Westerse levensstijl
• Iraanse Revolutie leidt tot politieke islam
• Er komt een streng islamitisch bestuur 

 Sjah Muhammed Reza Pahlavi

( 1919- 1980 )

Ayatollah Ruhollah Khomeini

( 1902 - 1989)

Gevolgen

Sommige aanhangers van de politieke islam radicaliseert: opkomst terrorisme

Arabische Lente (2011): opstanden voor meer politieke inspraak

(grotendeels mislukt).

Arabische Lente

Opdracht: standplaatsgebondenheid

In duo's of alleen: Leg uit dat het historische begrip standplaatsgebondenheid (=jouw denkwijze wordt bepaald door de de tijd en plaats waarin jij leeft) toepasselijk is op het conflict met Israël en Palestina. 

 Schrijf circa 200 woorden.

15 minuten!

Standplaatsgebondenheid? --> vaardigheden historisch denken V4.3

Leg uit dat het historische begrip standplaatsgebondenheid toepasselijk is op het conflict met Israël en Palestina. Vat in 1-2 zinnen samen wat je net hebt uitgewerkt

Videofragment: Munich

2005, Steven Spielberg

De VN grijpt in

• Door de Koude Oorlog is er een dreiging voor een oorlog met atoomwapens groot.

• De Olieboycot van 1973:
  Arabische olielanden steunden Egypte en Syrië door veel minder aardolie uit te voeren naar westerse landen.
  Landen die Israël ondersteunden, zoals de VS en Nederland, kregen helemaal geen aardolie meer

5.2

In de 21e eeuw had het ontbreken van parlementaire democratieën in het Midden-Oosten twee gevolgen*

• Terrorisme*
• Arabische lente-> terug naar dictators en oorlogen*