Beheersingsgericht werken (Les 1) | Ontstaan wereldsysteem (optie 1)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Welkom terug bij Aardrijkskunde! 

Startklaar:

• Jas uit, tas op de grond
• telefoon en oortjes weg
• schrift en pen op tafel

Wat gaan we doen?

Programma:

• Overzicht periode 2
• Uitleg met controle vragen
  
• Werkblad oefenen
  
• Afsluiting

Om succesvol te zijn vandaag:

• Schrif en pen
• Rust tijdens uitleg
• Focus tijdens werkblad

     Beheersingsgericht werken

Deel 1: Ontstaan wereldsysteem

Deel 1: Het koloniale verleden

Deel 2: De Industriële Revolutie

Deel 3: Centrum-periferie model

Deel 2: Mondiale relatiepatronen

Deel 1: Outsourcing

Deel 2: Braindrain

Deel 3: Remittances

Deel 3: Landenindicatoren

Deel 1: Demografische indicatoren

Deel 2: Economische indicatoren

Deel 3: HDI

      Lesdoel 

• Je kent de volgende aspecten van het ontstaan van het wereldsysteem: vestigingskolonie en exploitatiekolonie. 
  
  
• Je kan de invloed van de industriële revolutie op de ontwikkeling van Engeland en de relatie tussen Engeland en India van de 18e tot de 20e eeuw beschrijven.
  
  
• Je kan uitleggen hoe deze factoren de economische verhoudingen in de wereld hebben gevormd.
  
  

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Ontstaan wereldsysteem

Het wereldsysteem gaat over hoe landen met elkaar verbonden zijn door handel, macht en rijkdom.

Het verschil tussen arm en rijk komt uit de geschiedenis, vooral door kolonialisme en de industriële revolutie

Koloniaal verleden

In de 16e tot 20e eeuw veroverden Europese landen  grote delen van Afrika, Azië en Amerika.

Ze haalden grondstoffen, zoals goud, zilver, suiker en koffie uit deze landen en dwingen de mensen vaak om voor hen te werken.

De landen die kolonies hadden werden steeds rijker.

Vestigingskolonië

Kolonies waar Europeanen in grote aantalen naartoe migreerden, werden vestigingskolonies genoemd: hier bouwden ze wegen, scholen, etc.

Voorbeeld:

- Australië

- VS

- Canada

Vestigen = er gaan wonen, vaststellen, oprichten

Exploitatie kolonie

Een exploitatiekolonie is een kolonie die werd gesticht om grondstoffen en andere economische voordelen voor moederland.

 

Voorbeeld:

 - Ghana

- Congo

- Suriname

- Indonesië 

- India

Exploitatie = uitbuiten

Er werd weinig tot niet geinvesteerd in deze landen

Waarom profiteerden kolonies niet van hun eigen rijkdommen?

1. De koloniale machten investeerden al hun inkomsten in de lokale economie.
2. Koloniale economieën waren gericht op export naar de moederlanden, zonder voordelen voor de lokale bevolking.
3. De koloniale machten gaven volledige onafhankelijkheid aan hun kolonies.
4. De kolonies bepaalden zelf hoe hun grondstoffen werden verdeeld.

Industiele revolutie

De Industriële Revolutie begon in Groot-Brittannië in de late 18e eeuw.

Door nieuwe uitvindingen zoals de stoommachine, konden bedrijven sneller en goedkope producten maken.

Het zorgde voor veel fabrieken en steden waar mensen in gingen werken.

Stoommachines

Wat heb je nodig om een ​​

stoommachine te bouwen?

Waar haal je de grondstoffen

vandaan om massaproductie

mogelijk te maken?

Kool, staal en water

=> alle fabrieken zijn gebouwd dichtbij mijnen en rivieren

koloniën

Industriële revolutie

De vraag naar grondstoffen uit de koloniën werd groter, omdat er meer fabrieken waren die materialen nodig hadden voor massaproductie.

De rijke landen profiteerden van de grondstoffen uit de kolonies.

Arme landen in de kolonies bleven afhankelijk van de rijke landen.

Wat was een belangrijk gevolg van de Industriële Revolutie?

1. De meeste mensen gingen terug naar een agrarische levensstijl.
2. Productie werd steeds meer gemechaniseerd, wat leidde tot massaproductie.
3. De handel nam af omdat transport moeilijker werd.
4. Alle landen industrialiseerden tegelijkertijd.

tijd-ruimtecompressie

Tijd-ruimtecompressie

- Sneller en goedkopere transport: 

Treinen, stoomschepen, vliegtuigen en containerschepen 

- Grotere handelsnetwerken: Internationale handel groeide , goederen sneller en goedkoper wereldwijd verspreid 

Wat is een belangrijk gevolg van tijd-ruimte compressie?

1. Afstanden voelen korter aan door snellere transport- en communicatiemiddelen.
2. Mensen reizen minder vanwege de hoge transportkosten.
3. Producten worden alleen lokaal geproduceerd en verhandeld.
4. Internationale handel neemt af door de technologische vooruitgang.

Centrum periferie-model

Centrum

Semi-Periferie

Periferie

Landen tussen arm en rijk, met groeiende industrie en beperkte macht.

Rijke landen met veel macht, moderne industrie, en goede infrastructuur.

Arme landen met weinig macht, afhankelijk van grondstoffen en lage lonen.

Centrum - Periferie

Wat is de rol van periferielanden in de wereldeconomie?

1. Ze domineren de productie van hoogwaardige technologieën.
2. Ze bepalen de handelsregels binnen de wereldeconomie.
3. Ze leveren vooral grondstoffen en goedkope arbeidskrachten.
4. Ze hebben een volledig zelfvoorzienende economie zonder invloed van centrumlanden.

Verwerking

1

2

3

4

Verwerking

B                B                A                A        

Zelf aan de slag

Kan jij nu op alle vragen antwoord geven? 

1. Wat betekent kolonialisme?
2. Waarom hadden Europese landen kolonies?
3. Welke grondstoffen haalden koloniale machten uit hun kolonies?
4. Waarom profiteerden de kolonies zelf niet van hun eigen rijkdommen?
5. Wat is de Industriële Revolutie?
6. Wat veranderde er aan de handel door betere transportmiddelen?
7. Wat is tijd-ruimtecompressie?
8. Wat is de rol van een centrumland in de wereldeconomie?
9. Wat is de rol van periferielanden in de wereldeconomie?
10. Wat is de rol van semi-periferielanden in de wereldeconomie?
11. Hoe zorgde het centrum-periferiemodel voor economische ongelijkheid?

     Kleine afsluiting

Wereldsysteem

Kolonie 

Vestigingskolonie

Exploitatiekolonie

Industriële revolutie

Massaproductie

Tijd-ruimtecompressie

Kleine lesafsluiting (5 min) 

Docent controleert begrip door opdrachten of vragen die de begrippen en vaardigheden van het lesdoel toetsen.

Leerlingen werken zelfstandig of in een groepje aan opdrachten, kunnen vragen stellen aan de docent maar werken grotendeels zelfstandig.

Controle van begrip vragen

      Lesdoel 

• Je kent de volgende aspecten van het ontstaan van het wereldsysteem: vestigingskolonie en exploitatiekolonie. 
  
  
• Je kan de invloed van de industriële revolutie op de ontwikkeling van Engeland en de relatie tussen Engeland en India van de 18e tot de 20e eeuw beschrijven.
  
  
• Je kan uitleggen hoe deze factoren de economische verhoudingen in de wereld hebben gevormd.
  
  

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

retrieval practice

Retrieval practice (10 min)

Docent geeft de leerlingen de tijd om zelf te oefenen met de lesstof en biedt ondersteuning indien nodig.

Leerlingen oefenen zelf met de lesstof door begrippen te oefenen met Quizlet, flashcards te maken en zichzelf te overhoren of topografie spellen online te doen.

Quizlet, flashcards maken, zichzelf overhoren, topografie spellen online

quizlet.com