BS 5: De wervelkolom

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

B5 De wervelkolom

Vandaag 

Herhaling botten en spieren

Wervelkolom

Check-in

Wat weet je nog van vorige basisstoffen?

Noem een naam van een bot beginnend met de letter S

Wat is de functie van ons skelet?

Welke botten vormen de borstkas?

Kraakbeenweefsel heeft als tussenstof...

1. Kalkzouten en is buigzaam
2. Collageen en is buigzaam
3. Kalkzouten en is niet buigzaam
4. Collageen en is niet buigzaam

Welke gewrichten staan
in de afbeelding?

1. kogelgewricht schaniergewricht rolgewricht
2. kogelgewricht schaniergewricht
3. schaniergewricht rolgewricht
4. kogelgewricht rolgewricht

Welke beenverbinding met beweeglijkheid klopt?

1. Vergroeid is beweeglijk
2. Kraakbeenverbinding is beweeglijk
3. Gewricht is onbeweeglijk
4. Naadverbinding is beweeglijk

Welke spieren zijn
aangespannen bij armpje
drukken?

Armpje drukken

Biceps (bovenarmbuispier)

Onderarmbuigspier

Borstspieren

Buig- en strekspier

De wervelkolom

Leerdoelen

• Je kunt aangeven wat een goede lichaamshouding is en waarom deze belangrijk is.

Uit welke beenderen bestaat de wervelkolom?

Wervelkolom en wervels

wervel

wervel bestaat uit:
- wervellichaam
-wervelgat
-uitsteeksels

wervellichaam: geeft stevigheid aan je lichaam
wervelgat: hierin ligt het ruggenmerg (zenuwcellen)

Tussenwervelschijven

• van kraakbeen, met geleiachtige kern
• schokdemper

Hoe vangt je wervelkolom schokken op?

Wervelkolom heeft een speciale vorm: dubbele S-vorm
Door de dubbele S-vorm kan de wervelkolom een beetje in elkaar geduwd worden en veren.

Tussen de wervels zitten kraakbeenringen.
Kraakbeenringen kunnen ook een beetje ingedrukt worden.

Door de vorm van je wervelkolom en door de kraakbeenschijven schokt je hoofd niet bij elke stap.

'Gezonde houding'

Hoe je staat of zit, noem je je lichaamshouding. Je rug- en buikspieren zorgen ervoor dat je wervelkolom goed staat. Dat voorkomt rug- of nekpijn krijgt. 

De spieren die aan de wervels vastzitten zorgen voor de juiste vorm van je wervelkolom. Die vorm is bij bewegen, zitten en staan belangrijk. 

De spieren die daarvoor zorgen moeten sterk zijn, regelmatig bewegen en trainen is daarvoor belangrijk.

In welke afbeelding zie je een 'gezonde houding'?

Zithouding

rechtop zitten, knieën 90 graden gebogen

als je aan tafel zit: onderarmen op tafel, elleboog 90 graden gebogen

antwoord:

Dubbele S-vorm

Deze werkt als een door schokbreker bij springen en als een soort veer bij het tillen van zware voorwerpen.

rechtop zitten

Laatste staande persoon, rechts onder

 

Rugspieren

zorgen ervoor dat je rug recht blijft.

Goede manier van tillen is belangrijk.

• Elke dag tillen is erg belastend.
• Vaak tillen vergroot kans op rugklachten.
• Zwaar tillen is super slecht voor je lichaam.

Een hernia...

bekijk de afbeelding.

Gebogen rug tillen: fout, de kraakbeenschijven kunnen beschadigen, of tussen de wervels uitpuilen. Zenuwen komen klem te zitten (hernia).

Verkeerde houding kan vervorming van je wervelkolom veroorzaken (onderuitgezakt zitten, hoofd op je arm, zware boekentas) 

Scoliose

Vergroeiing van de wervelkolom (zenuwen raken bekneld en spieren verkeerd belast) Je moet dan een brace dragen en oefeningen doen om erger te voorkomen. of soms een operatie.

Gameboyrug of tabletnek 

Wat doet lang kijken op een gameboy of tablet met je houding?

Houding bij staan en zitten

Waar hebben we het over gehad?

• Je kunt aangeven wat een goede lichaamshouding is en waarom deze belangrijk is.

Wat is een hernia?
Bekijk de afbeelding.

Check-out

Wat is er van blijven hangen?

Wat voor speciale vorm heeft de wervelkolom?

1. s-vorm
2. dubbele s-vorm
3. o-vorm
4. dubbele o-vorm

Tussen de wervels zitten:

1. kraakbeenschijven
2. schokwervels
3. beenschijven
4. wervelschijven

Dankzij de vorm van je wervelkolom en de kraakbeenschijven:

1. blijf je rechtop staan
2. kun je lopen
3. kun je je ledematen bewegen
4. schokt je hoofd niet bij elke stap

Elke wervel bestaat uit:

1. wervellichaam, wervelgat, kraakbeenschijf
2. wervelgat, uitsteeksels, zenuwen
3. wervellichaam, wervelgat, uitsteeksels
4. wervellichaam, wervelgat, bloedvaten

Het wervellichaam

1. bestaat uit zenuwen
2. geeft stevigheid aan de wervelkolom
3. bestaat uit kraakbeen
4. zorgt voor de verbinding met de kraakbeenschijf

In het wervelgat

1. ligt het ruggenmerg
2. liggen bloedvaten
3. ligt het wervellichaam
4. liggen zenuwen

het ruggenmerg bestaat uit

1. bloedvaten
2. zenuwcellen
3. kraakbeen
4. beenmerg

Bij een juiste lichaamshouding heb je

1. een rechte rug
2. iets gebogen rug
3. de armen naast je lichaam
4. de voeten naast elkaar

Als je met gebogen rug tilt

1. slijten je wervels
2. komen de bloedvaten klem te zitten
3. kunnen de kraakbeenschijven beschadigen tussen de wervels uitpuilen
4. raakt je ruggenmerg beschadigd

Een hernia is

1. zenuwen die klem komen te zitten
2. bloedvaten die klem komen te zitten
3. Spieren die klem komen te zitten
4. Wervels die kapot zijn

Scoliose is

1. Vergroeiing van de wervelkolom
2. Slijtage van de tussenwervelsschijven
3. Verslapping van de spieren
4. zenuw die in de knel zit

Ik kan de vorm en de functie van de wervelkolom beschrijven. Ik kan hierbij tenminste de termen dubbele S vorm, wervel en tussenwervelschijf en geleiachtige kern gebruiken

Ja dat kan ik zeker wel!

Dat kan ik een beetje.

Nee dat lukt mij nog niet.

Ik kan beschrijven wat een goede zithouding is.

Ja dat lukt mij wel!

Ik dat voor een deel

Nee dat lukt mij nog niet.

Ik weet 3 tips te noemen hoe ik goed gebruik kan maken van mijn beeldscherm

Ja dat kan ik zeker!

Dat kan ik voor een deel.

Nee dat lukt mij nog niet.

Ik kan in 5 stappen omschrijven hoe ik goed kan tillen.

Ja dat lukt mij!

Ik kan dat voor een deel wel.

Nee dat gaat mij nu nog niet lukken.