H3 Aanpassen of overleven: Vraag 2

• Geschiedenis
• Secundair onderwijs

De prehistorie 

H3 AANPASSEN OF UITSTERVEN: vraag 2

Vraag 2

Waardoor is de mens mens geworden?

LWB p. 30-33

Opdracht 2

Ga na hoe de leefomgeving van de voorouders van de mens veranderde.

Ingrijpende klimaatswijziging

• Ca. 8 miljoen jaar geleden was er een warm en vochtig klimaat in Afrika. Het landschap bestond uit tropisch regenwoud.
• Dit regenwoud was een fijne leefomgeving voor chimpansees die daar in de bomen leefden en voedsel vonden.
• Ca. 7 miljoen jaar geleden veranderde het klimaat en waren er in Afrika veel vulkaanuitbarstingen. 
• Door de branden en de aswolken en het verminderen van neerslag (de wolken konden niet over de bergen) verdween in Oost-Afrika het regenwoud en dit maakte plaats voor savanne.
• In West-Afrika kende men nog steeds regenwoud.

Opdracht 3

• Welke aapachtigen stierven op de savanne uit?
  
• De aapachtigen die op handen en voeten liepen.
  
• (makkelijke prooi voor roofdieren, aapachtigen die op achterste poten liepen konden uitkijken voor gevaar)

Voordelen rechtop lopen

• kunnen uitkijken voor gevaar minder energieverbruik
• verder weg kunnen op zoek naar voedsel
• werktuigen en wapens in handen dragen
• hersenen kunnen groeien want hoofd staat in evenwicht op lichaam

Wat betekent reconstrueren?

= Iets in de oorspronkelijke staat proberen te herstellen. Iets proberen na te maken zoals het eruit zag.

Wat kunnen wetenschappers nog niet met zekerheid reconstrueren als ze alleen maar een schedel, beenderen en kiezen vinden? Sleep de begrippen naar het juiste vak.

Zeker

Niet zeker

beharing

Gelaatsuitdrukkking

gestalte

hersenvolume

huidskleur

neus

kleur ogen

Grootte en vorm oren

De wervelkolom van de australopithecus was geschikt om rechtop te lopen.

Opdracht 4

Ga na waarin latere mensachtigen verschilden van hun voorgangers

LWB p. 32-33

Bekijk video D8 op p.32

Nieuwe vondsten leiden vaak tot discussies onder wetenschappers.

Wat is bewezen en wat blijft hypothese?

Hypothese = iets wat je veronderstelt, maar nog niet bewezen is.

a) Waarin verschilde de Homo Erectus van de australopithecus en de chimpansee?

 Grotere schedel, minder vooruitgestoken kaak.

b) Wat was er mogelijk dankzij een grotere schedel?

De herseninhoud van de mensachtigen kon groter worden.

c) De Homo Erectus creëerde twee nieuwe hulpmiddelen:

eenvoudige werktuigen en wapens

d) Waarover beschikte de homo Erectus nog, volgens de reconstructietekening?

Vuur

Het gebruik van vuur was een belangrijke vernieuwing met grote gevolgen.

Leg het schema uit.

HYPOTHESE

BEWEZEN

Doorheen de evolutie vergrootte de herseninhoud van de mensachtigen.

De herseninhoud van de homo erectus wijst erop dat die soort kon denken en praten

De homo erectus kon 750000 jaar geleden vuur maken.

De homo erectus gebruikte 1,5 miljoen jaar geleden al vuur.

BESLUIT

Na miljoenen jaren evolutie verschilt de huidig mens grondig van zijn verre voorouders in de bomen.

Belangrijke verschillen:

• De mens loopt rechtop.
• De mens vervaardigt werktuigen en wapens.
• De mens gebruikt vuur.
• De mens maakt gebruik van taal.