De lever en de nieren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 4

Basisstof 7: De lever en nieren

Doel van de les

Aan het einde van deze les kun je:

1. Vertellen wat de functies van de lever zijn
2. Vertellen hoe het glucose gehalte in het bloed contant wordt gehouden.
3. Vertellen wat de functie van de nieren is
4. De bouw van een nier beschrijven

Kijkvragen

Welke functies heeft de lever?

Wat is de functie van gal voor de spijsvertering?

Het meisje (Marije) op de film heeft een auto-immuunziekte.

Hierdoor kreeg ze een leverontsteking. Wat betekent een auto-immuunziekte?

Welke bloedcellen zijn actief in het immuunsysteem en doen hun werk dus ‘te goed’?

Kijkvragen

Welke functies heeft de lever?

Wat is de functie van gal voor de spijsvertering?

Het meisje (Marije) op de film heeft een auto-immuunziekte.

Hierdoor kreeg ze een leverontsteking. Wat betekent een auto-immuunziekte?

Welke bloedcellen zijn actief in het immuunsysteem en doen hun werk dus ‘te goed’?

Lever

Bouw van de lever

Lever 

bloedvaten

Poortader

Leverader

Leverslagader

Andere functies van de lever

• Afbraak van overtollige eiwitten, er ontstaat ureum (urine)
• Produceren van gal
• Afbreken van rode bloedcellen, het ijzer wodt opgeslagen
• Opslag van mineralen en vitamines
• Ontgiftigen van het bloed (alcohol, medicijnen, drugs)
  

Alvleesklier maakt ....

Alvleesklier maakt ....

insuline

glucagon

Hepatitis (leverziekte)

Hepatitis: Virusziekte waarbij de lever ontstoken is.

(Hepatitis A,B,C en E)

Hepatitis B kun je krijgen door bloedcontact of onveilige seks met iemand die besmet is.

De ziekte kan ook chronisch worden en een leverontsteking veroorzaken. Door de ontsteking in de lever kunnen levercellen afsterven (Levercirrose).

Wat is GEEN functie van de lever?

1. De lever haalt gifstoffen uit het bloed
2. De lever breekt rode bloedcellen af
3. De lever scheidt ureum af aan de urine
4. In de lever wordt glucose omgezet glycogeen

Wat doet de lever?

1. De lever slaat glucose op
2. De lever breekt bloedplasma af
3. De lever breekt cholesterol af
4. De lever voorziet de darmen van zuurstof

Wat is de functie van dit orgaan in de spijsvertering?

1. Gal verwijderen
2. Gal maken
3. Gal opslaan
4. Gal verteren

De nieren

• Uitscheiding van overtollig water, overtollig zouten, afvalstoffen en schadelijke stoffen:
  
• Niermerg en nierschors
  
• Urine: alle verwijderde stoffen.
  
• Urine wordt in nierbekkens verzameld.
  
• Afgevoerd via urineleiders
  

 -> urineblaas -> urinebuis -> WC

Doorsnede van de nier

Samenstelling urine

Veel zouten --> donkere urine
Weinig zouten (veel water) --> lichte urine

Hieronder zie je een doorsnede van een nier. zie ook blz. 258 

Zet de namen van de onderdelen op de juiste plaats.

nierbekken

nierschors

niermerg

urineleider

nierslagader

niersader

Welk geeft nummer 3 aan?

1. Urineleider
2. Nierschors
3. Niermerg
4. Nierbekken

1. Nierbekken
2. Niermerg
3. Nierschors
4. Urineleider

De onderdelen van de nier zijn van buiten naar binnen:

1. Nierbekken; niermerg; nierschors
2. Nierschors; nierbekken ;niermerg
3. Niermerg ; nierschors; nierbekken
4. Nierschors; niermerg; nierbekken