Circulatiestelsel

• Fysiologie paard
• MBO
• Studiejaar 3

(Inspannings) Fysiologie

Les 2: Circulatiestelsel

Niveau 3 en 4, leerjaar 3

Curio mbo Breda

Check in:
Waar krijg jij energie van?

Wat is jouw verwachting van deze les?

Inhoud van de les

Hoofdstuk 1: Ademhalingsstelsel

- Herhalen

- Opdrachten Ademhalingsstelsel t/m 13 bespreken

Hoofdstuk 2: Circulatiesysteem

- Theorie

Zelfstudie

- Opdrachten Circulatiestelsel t/m 13

Herhalen H1

- Ademhalingsorganen

- Ademhaling

- Ademfrequentie

- Trainen van het ademhalingsapparaat

Ademhalingsstelsel

Welk orgaan bevindt zich in de achterste luchtwegen?

Wat voor soort bloedvat zit om het longblaasje heen?

1. Slagader
2. Ader
3. Haarvat
4. Kransslagader

Juist of onjuist:
Inademing is actief, uitademing is passief.

1. Juist
2. Onjuist

Wat is de normaalwaarde:
Ademhaling in rust

Wat kan de rustwaarde van ademhaling verhogen?

Kun je het ademhalingsapparaat trainen?

1. Ja
2. Nee
3. Minimaal

Zelfstudie bespreken

Opdrachten Ademhalingsstelsel t/m 13

Hoofdstuk 2

- Het hart                                          

- De bloedvaten

- Het bloed

- De milt

Circulatiestelsel

- Slagvolume

- Hartslagfrequentie

- Hartslagfrequentie en arbeid

- Het effect van training op het cardiovasculaire systeem

Wat weet jij al over dit onderwerp?

Hart

Wat is een andere naam voor de bloedsomloop en het hart?

1. Circulatiestelsel
2. Cardiovasculair systeem
3. Hartsysteem
4. Er is geen andere naam

Cardiovasculair systeem

- Bloedsomloop + hart

- Functies: 

         Transporteren voedingsstoffen

         Zuurstof naar de spieren

         Afvoeren afvalstoffen vanuit de spier (CO2 en lactaat)

(A) Holle ader van het hoofd.

(B) Aorta .

(C) Longslagader.

(D) Longaders.

(E) Linkerkamer.

(F) Linkerboezem.

(G)Rechterboezem.

(H) Rechterkamer.

(J) Holle ader van het lichaam.

(1) Aorta.

(2) Longslagaders.

(3) Longaders.

(4) Diaphragma.

(5) Linkerkamer.

(6) Linkerboezem.

(7) Kransvaten.

(8) Rechterkamer.

(9) Holle ader.

Kleine circulatie

- Zuurstofarm + koolzuurrijk bloed vanuit de weefsels in rechterboezem

- Boezemkamerklep opent, bloed naar de rechterkamer

- Boezemkamerklep sluit, hart trekt samen, bloed perst via longslagader richting longen

- Na passeren longen --> bloed zuurstofrijk en koolzuurarm

- Bloed komt via longaderen in linkerboezem

Grote circulatie

- Bloed vanuit linkerkamer in aorta geperst (naar organen)

- Slagader vertakt zich naar steeds kleinere slagaders (capillairen)

Schematische tekening bloedsomloop

Bloedvaten

Arm aan koolzuurgas, zuurstofrijk

Naar hart toe

Van hart af

Slagader

Ader

Zuurstofarm, rijk aan koolzuurgas

Helderrood

Donkerrood

Slagaders (arteriën)

- Vervoeren zuurstof en voedingsstoffen van hart naar lichaam

-Hoge druk bij iedere hartslag, dikke elastische wand met spierweefsel

Aders (venen)

- Vervoeren bloed naar hart (bevat veel koolzuurgas en afvalstoffen, weinig zuurstof)

- Minder druk dan slagaders, dunnere wand, kleppen om bloed de juiste kant op te laten stromen

Haarvaten (capillairen)

- Dunste buisjes aan einde van bloedbanen

- Uitwisseling van zuurstof en voedingsstoffen naar omringend weefsel

- Afvalstoffen en koolzuurgas wordt opgenomen en afgevoerd

 Kransslagaders

- Liggen in een krans rondom hart

- Toevoer voedingsstoffen en zuurstof

Poortader

- Vervoert zuurstofarm, voedingsstofrijk bloed van darmen, maag, milt en alvleesklier naar lever

- Opgenomen voedsel wordt bewerkt en opgenomen

- Lever verwijdert meeste gifstoffen uit bloed

 Slagaders

 - Van het hart af

- Zuurstofrijk (- LSA)

- Arm aan koolzuurgas (- LSA)

- Helderrood

- Hoge, wisselende druk

- Hartslag voelbaar

- Dikke, elastische wand

- Alleen kleppen aan begin

- Stroomt snel

Aders

- Naar het hart toe

- Zuurstofarm (- LA)

- Rijk aan koolzuurgas (- LA)

- Donkerrood

- Lage bloeddruk

- Geen hartslag

- Dunnere wand

- Kleppen

- Stroomt langzaam

Het bloed

Erytrocyten

- Zorgen voor het zuurstof- en koolzuurtransport

- Worden in beenmerg gemaakt, levensduur van +/- 100-120 dagen

- Hemoglobine

Leukocyten

- Zorgen voor de afweer van het lichaam

- Gemaakt in milt, elke 10 dagen vernieuwd 

Plasma

- Bestaat uit water met opgeloste stoffen (suikers, zouten, eiwitten, hormonen, vitaminen, mineralen)

Packed Cell Volume

- Maat voor hoeveelheid bloedcellen in bloed

- Percentage van het totale bloedvolume

- Bloed wordt gecentrifugeerd

- Rustwaarde 35-40%, rest is plasma

Plasma-eiwit concentratie

- Belangrijke indicator bij dehydratie

- Wanneer paard uitgedroogd is, is het bloed meer geconcentreerd

- Na 30 minuten training PCV > 50% en PEC > 8,5 g/dl --> groot vloeistoffentekort

De milt

- Productie witte bloedlichaampjes (afweer ziekten)

- Reservoir rode bloedlichaampjes. Angst / inspanning / opwinding zorgen voor vrijkomen van Epinephrine (adrenaline) --> stijging PCV

       Zuurstoftransport: capaciteit vergroot

       Hemoglobine: PH-buffer (tolerantie bij extreem hoge waarde lactaat)

- Na training daalt PCV binnen 10 minuten terug naar rustwaarde

- Productiehoeveelheid rode bloedlichaampjes tijdens dit proces

       Jonge paarden minder

       Oudere paarden meer

- Volbloeden en arabieren hebben een grotere milt dan warm- en koudbloeden 

Slagvolume

- Hoeveelheid bloed die bij iedere hartactie vanuit de kamers in de bloedsomloop worden gepompt

Slagvolume x hartslagfrequentie = hartminuutvolume

(Hoeveelheid bloed die het hart per minuut rondpompt)

- Rustwaarde: 900 ml bij 450 kg

- Stijging bij inspanning (max. 1700 ml, 245 slagen per min.)

245 x 1700 = 416.500 ml/min 

= 416,5 l/min

Een paard van 650 kg heeft een hartslag van 30 slagen/min., slagvolume van 1300 ml. Wat is zijn hartminuutvolume?

Hartslagfrequentie

- Rustwaarde: 25-40 bpm

- Factoren: leeftijd, ras, temperament, externe factoren

- Kan snel oplopen tot 120 bpm

- Maximale hartslag: 220-245 bpm

- Paarden hebben van nature een groot slagvolume, dus de hartslagfrequentie kan niet worden getraind

- Nog geen relatie gevonden tussen leeftijd / training en maximale hartslag bij paarden

Gemiddelde hartslag bij verschillende gangen

- Meten met een stethoscoop of voelen met wijs en middelvinger (kaak, schouderblad, kootholte)

- Voor, tijdens en na arbeid meten met elektronische hartslagmeter. Gebruiken als evaluatie van je trainingsarbeid

- 'Lub dup'

     Lub: systole

     Dub: bloed uitvoer langs kleppen

     pauze: diastole

     Buh: hartkamers vullen met bloed

     Ba: hartkleppen sluiten, vlak voor         systole

- Sterke stijging aan begin (overshoot)

- Stofwisseling geeft aan wat werkelijke behoefte is (hartslag daalt naar goede niveau - steady state)

- Hartslag past zich lineair aan bij zwaardere of lichtere arbeid

- Hartslag daalt bij fit paard snel terug naar normaal

- Snelheid daling hartslag is afhankelijk van zwaarte en duur arbeid, fitheid paard en externe factoren (warmte, vochtigheid)

Effect van training op het Cardiovasculaire systeem

- Paard fitter --> lagere hartslag bij zelfde hoeveelheid arbeid (max. hartslag en rusthartslag veranderen niet)

- Grotere mogelijkheid om zuurstof op te nemen (CVS wordt efficiënter in het leveren van zuurstof aan spieren)

- Spieren kunnen beter van bloed onttrekken d.m.v. training (capillairen rondom spieren vergroten zich, spiervezels hebben langer contact met rode bloedcellen)

Zelfstudie

Opdrachten Circulatiestelsel t/m 13

Hoe kan je deze lesstof toepassen in 'het echte leven'? Denk aan stage, bij eigen / verzorgpaard

Wat was het moeilijkste onderwerp van deze les?

Afsluiting les: doelen behaald?

😒🙁😐🙂😃

Wat vond je van de les?
Geef een cijfer tussen 0 en 10

010

Volgende les

Les 3: Lymfevatenstelsel, warmteregulatie en vloeistofevenwicht