H4 Leesvaardigheid les 2 Verbanden en signaalwoorden 2

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Leesvaardigheid

Verbanden en signaalwoorden H4

Les 2

Lesdoel

Taalweetjes H4: 

• Aan het eind van de les heb je geleerd waar namen vandaan komen
• Aan het eind van de les heb je geleerd waar plaatsnamen vandaan komen
• Aan het eind van de les heb je geleerd waar bedrijfsnamen vandaan komen

Leesvaardigheid H4: Verbanden en signaalwoorden (2)

• Aan het eind van de les heb je geleerd dat je d.m.v. signaalwoorden de verbanden tussen zinnen en alina's kan benoemen.
  

Taalweetjes

Taalweetjes

Waar komen namen vandaan?

We hebben allemaal een officiële achternaam, dankzij Napoleon. Nadat hij Nederland veroverd had, besloot hij dat alle Nederlanders een achternaam moesten opgeven. Had je die nog niet, dan mocht je er zelf een bedenken. Veel mensen kozen daarvoor hun bijnaam.

Vaak had die te maken met hun beroep (Smid), woonplaats (Van Aken) of met een uiterlijk kenmerk (De Lange) of karaktertrek (Onrust). Je voornaam is vaak gekozen omdat die een speciale betekenis heeft.

Opdracht 

Weet jij waar jouw achternaam mee te maken heeft?

nvb.meertens.knaw.nl

Taalweetjes

Namen voor plaatsen

In namen van steden, dorpen en provincies zie je vaak de geschiedenis terug. Zo is Hoogezand gebouwd op een zandheuvel en is Lelystad genoemd naar Conelis Lely, de bedenker van onder andere de Afsluitdijk. Wat zou de geschiedenis achter bijvoorbeeld 'Rotterdam' zijn?

Taalweetjes

Namen voor plaatsen

Taalweetjes

Geintje zeker?

Een leuke, originele bedrijfsnaam wordt beter onthouden dan een gewone naam, zoals Jansen bv, maar soms weet je niet zeker of een bedrijfsnaam grappig bedoeld is.

Hairstudio Hoofdweg bijvoorbeeld: het is te hopen dat de kappers die hier werken alleen haren knippen.

Opdracht

Waar horen de volgende namen bij? 

Combineer de namen met waar ze bijhoren.

                                                                                                Kies uit

Bootkapje                                                                           biefstukrestaurant

De stofwisseling                                                             meubelstoffeerder

Eau Eau Den Haag                                                          mineraalwaterfles

Rij-Me-Wijs                                                                         rijschool

So de jus                                                                              zeilmakerij

Antwoorden

Leesvaardigheid

Huiswerk

Verbanden en signaalwoorden H3

Huiswerk

Opdracht 2 en 3  van H4 Verbanden en signaalwoorden (2) (blz. 98, 99)

Opdracht 2

1 De eerste en tweede alinea vormen de inleiding, hierin lees je namelijk wie

   de familie Zapp is en wat er zo bijzonder aan hen is.

2 De directe aanleiding voor de schrijver om deze tekst te schrijven is het 

    bezoek van de familie Zapp aan Apeldoorn.

3 Het onderwerp van de tekst is de nomadenfamilie/rondreizende familie

   Zapp.

Opdracht 2

4 D Alinea 2 is een toelichting bij alinea 1.

5 In alinea 2 is er sprake van een chronologisch (tijdsvolgorde) verband.

6 Je herkent dit verband aan de woorden: eerst, daarna en vervolgens.

7 Water, groen en diversiteit is een opsomming van dingen waardoor Herman

    ons land prachtig vindt.

Opdracht 2

8 Diversiteit betekent verscheidenheid, dus veel verschillende landschappen.

9 In alinea 4 is er sprake van oorzaak-gevolg.

10 C Door niet in hotels te slapen, ontmoeten ze veel mensen en dat is speciaal

11 De familie Zapp kan de uitstapjes binnen het land betalen, omdat hen dat niet kost. Ze worden

     overal voor uitgenodigd. In Nederland zijn ze naar Paleis het Loo geweest en naar de Efteling.

Opdracht 2

12 Pampa: subtropisch natuurlijk grasland dat in Zuid-Amerika voorkomt, hangt dus samen met het geboorteland.

Tehue is een typische Spaanse naam, hangt dus samen het geboorteland.

Paloma is een Spaanse meisjesnaam. Het betekent `duif`. Het is echter ook een plaatsje in Canada.

Wallaby is de naam die wordt gegeven aan verscheidene soorten kleine tot middelgrote kangoeroes. Hangt dus nauw samen met het geboorteland, want Australië heeft

Opdracht 3

1 eigen antwoord, bijvoorbeeld: 

Heel spannend, omdat je steeds weer op nieuwe plekken komt en nieuwe mensen ontmoet; moeilijk, omdat je nooit ergens een vast leven opbouwt met vrienden die je regelmatig ziet.

Opdracht 3

2 eigen antwoord, bijvoorbeeld: 

veel leuke winkeltjes die typische Hollandse dingen verkopen laten zien of naar een plaatselijke attractiepark gaan. 

Opdracht 3

3 De kinderen volgen Argentijns onderwijs op afstand. 

Dat lijkt dus wel een beetje op scholing die je op de middelbare school volgt, alleen dan op afstand. Ze leren echter veel meer, omdat ze levenservaring en praktijkervaring op doen. Ze leren veel meer dan ‘normale’ kinderen die naar school gaan.  

Leesvaardigheid

Verbanden en signaalwoorden H4

Herhaling H3

Verbanden en signaalwoorden

• In teksten hebben zinnen en alinea’s met elkaar te maken. 
• Ze houden verband met elkaar. 
• Aan een signaalwoord zie je met welk verband je te maken hebt.
  
• Die woorden helpen je een tekst beter te begrijpen. 
• Er zijn verschillende soorten verbanden.

H4

Verbanden en signaalwoorden (2)

Drie verbanden die in een tekst kunnen voorkomen, heb je al geleerd in het vorige hoofdstuk: opsomming, tegenstelling en voorbeeld. 

Hier volgen nog drie verbanden en de signaalwoorden die daarbij horen.

Chronologie (tijdsvolgorde)

Een tijdsvolgorde (chronologie) herken je aan signaalwoorden zoals: vroeger, later, nu, eerst, daarna, vervolgens, nadat, dadelijk, terwijl, intussen, tijdens, inmiddels, sinds. 

Bijvoorbeeld:

Eerst bereikten de Nederlandse voetbalvrouwen de kwartfinale, daarna gingen ze door naar de halve finale en vervolgens wisten ze de finale te winnen!

Oorzaak - gevolg

Een oorzaak – gevolg herken je aan signaalwoorden zoals: daardoor, doordat, zodat, de oorzaak hiervan is, waardoor, ten gevolge van. 

Bijvoorbeeld:

Doordat Ilse een enge film had gekeken, durfde ze niet meer in het donker te fietsen.

• Oorzaak: een enge film kijken.
  
• Gevolg: niet meer in het donker durven fietsen.

Voorwaarde

Een voorwaarde herken je aan signaalwoorden zoals: als … (dan), indien, tenzij, mits. 

Bijvoorbeeld:

Als Jasper anders en beter gaat leren, dan gaat hij dit jaar nog over.

Jasper móét dus anders en beter gaan leren als hij dit jaar nog over wil gaan.

• De voorwaarde is dus: anders en beter gaan leren.

Huiswerk

Verbanden en signaalwoorden H4

Maak opdracht 4 en 5 (blz. 100 t/m 103)