NLT - Paarden

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Hoofdstuk 3 - Paarden

Les 1

Waar gaan we het over hebben?

             Les 1:

• Inleiding
• Wat zijn paarden?
• Het Gebit
• Kiezen als reconstructiemethode

• Hoeven
• Hoeven en Botten als reconstructie methode
• Het eerste paard
• Evolutie van paarden

Inleiding

• Evolutie paarden = veel gebruikt voorbeeld van evolutie
• Veel oude fossielen in Europa en Noord Amerika gevonden
• Eoceen = tijdperk 56,0 tot 33,9 miljoen 

      jaar geleden

• De evolutie van het paard is complex
• Equidae is de familie van het paard

Paarden

Wat zijn paarden?

• Zoogdieren
  
• Warmbloedig
• Behaard
• Zweet- en melkklieren
• Levendbarend
  
• Gezoogd door het moeder dier
  
• 3 gehoorbeentjes en onderkaak van 1 bot
  
• Ééntenige hoefdieren

Wat zijn paarden?

• Huidige paarden: Equus

       (Equus caballus; gedomesticeerde paard)

       (Equus asinus; ezel)

       (Equus hemionus; muildier)

       (Equus zebra, Equus quagga en Equus grevyi; de zebra's)

Het gebit

• Gedifferentieerd gebit
  
• Diasteem


• Hypsodonte kiezen

Het gebit

• Masticatie = het kleiner maken van voedsel door kauwproces (voor goede vertering).
  
• Molariseren = premolaar veranderd in een molaar -> waarna het oppervlak van de kies groter wordt en harder voedsel beter fijngemalen kan worden.

Kiezen als reconstructiemethode

• Verandering tanden en kiezen in loop van geologische geschiedenis -> grotere kiezen, molarisatie en hogere kiezen.
• De hypsodontie-index wordt gebruikt om dieet- en habitatvoorkeuren van hoefdieren te bepalen.

Deze wordt als volgt uitgedrukt ->

                                   Hoogte van de kiezen/ Lengte van de kiezen

Hoeven

- Paarden behoren tot de 
onevenhoevigen 
(orde Perissodactyla)
- De middelste beentjes en 
kootjes zijn sterk ontwikkeld

Welke dieren behoren tot orde Perissodactyla?

1. Neushoorn, Paard, Tapir
2. Paard, Olifant, Nijlpaard
3. Zebra, Varken
4. Paard, Zebra, Schapen

Hoeven en Botten als Reconstructiemethode

• Het paard was eerst een klein en wendbaar dier, dat geschikt was om op een zachte ondergrond te lopen.
  
• Aanpassingen: 1. Verlenging botten 2. Vermindering van aantal tenen 3. Toename van pezen
• Groter dier -> effectiever metabolisme
•  Dier dat groter wordt = makkelijk prooidier

Hoeven en botten als reconstuctiemethode

• 2 oplossingen: Gigantisme of sneller worden
  
• Aanpassingen ontwikkeld om met een groter gewicht, snel te kunnen blijven lopen
  
•  Verdere aanpassingen -> genoeg energie te produceren, genoeg te kunnen eten

Wat zijn die verder aanpassingen?

1. Neus werd korter, ogen naar voren
2. Schedel kleiner, neus werd langer
3. Neus werd langer, ogen naar achteren, schedel hoger

Pezen houden de voet stevig in vorm

Waarom zijn de tenen niet volledig verdwenen, wat zou kun functie kunnen zijn?

1. Ze zorgen voor balans
2. Ze ondersteunen het pols/enkel gewricht
3. Zorgt voor een vergrotende oppervlak

Het eerste paard

• Het eerste paard = Hyracotherium 
• Kenmerken: Hondachtig postuur, kromme rug, schoft hoogte tussen 30 en 50 centimeter, korte nek en poten en een lange staart. 
• Omnivore browser 
• Dieet van fruit en bladeren

Evolutie van paarden

- Alle veranderingen waren aanpassingen aan een veranderend dieet en leefomgeving.
- Verschillende ontwikkelingen in 

verschillende werelddelen

- Tempo was niet constant