3.2 Het christendom wordt belangrijker

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

3.2 Het christendom wordt belangrijker

In deze les

• Korte herhaling
• Samen leertekst lezen 
• Start instructie paragraaf 2 (deel 1) 
• Tijd over: hofstelsel presentatie (anders volgende les)
• Aan de slag

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe monniken het christendom verder verspreidden in Europa.

Let op: deze vraag komt later in de les terug.

Wat weet je nog over het Christendom?

Samen lezen

• Lees zelfstandig de tekst onder 'bekeren tot het Christendom'
• Onthoud of schrijf op welke woorden je nog niet begrijpt

Oorspronkelijk geloof Germanen

• In de tijd van de Romeinen was een groot gedeelte van Europa al christelijk geworden, maar niet overal. 
• Rond 500 nog veel natuurgodsdiensten
• Goden (zoals Freya (vruchtbaarheid) en Donar (donder)
• Maar ook rotsen, heilige bomen, waterbronnen zijn bijv. heilig

Niet mee eens

• Steeds meer mensen in Europa werden christen.
• Christenen (en de Paus) vonden die meerdere goden maar niks: dit waren heidenen (ongelovigen).
  --> Wat te doen? Christendom verspreiden en mensen bekeren (Christen laten worden)

Verspreiding christendom

• Vanuit o.a. Engeland komen missionarissen
  --> doel van de missionarissen = verspreiding christendom
• Germaanse gebieden zitten vol heidenen

• Missionarissen willen deze mensen bekeren tot het christendom --> laten geloven in bijv. het christendom

Bonifatius

• Bonifatius was een missionaris 
• Hij hakte de 'Donareik' in het huidige 

Duitsland om en bouwde er een kerk van

• Waarom zou hij dit doen?
• Bonifatius is in 754 n.Chr. vermoord bij 

Dokkum door de Friezen

• Hij was toen al 79 jaar oud

Doopbelofte

Ec forsacho diabolae, end allum diobolgeldae, end ec forsacho allum dioboles wercum and wordum, Thunaer ende Woden ende Saxnote ende allum them unholdum the hira genotas, sint. Ec gelobo in Got alamehtigan fadaer. Ec gelobo in Crist gotes suno. Ec gelobo in Halogan Gast.

Ik zweer de duivel af, en alle duivelsoffers, en ik verzaak alle werken en woorden van de duivel, Donar, Wodan, Saxnot en de afgoden die hun gezellen zijn. Ik geloof in God de almachtige Vader, in Christus Gods Zoon en in de Heilige Geest.

Missionarissen naar Nederland

• Bijv. Bonifatius en Willibrord
• Engelse missionarissen
• Reisden door gebieden om te vertellen over Jezus, ook met geweld
• Kregen hulp en bescherming van koningen
• Stichtten kloosters

Kloosters

• Op plekken waar men bekeerd is komen kerken en kloosters.
• De kloosters beginnen klein
  --> Maar groeien vaak uit tot dorpen
• In kloosters leven monniken (mannen) of nonnen (vrouwen)
• Zijn hier voornamelijk bezig met het geloof

Ontstaan van Kerstmis

• Germanen waren lastig te bekeren. 
• Christenen koppelden daarom Christelijke feesten aan Germaanse feesten
• Kerstmis ontstond als een christelijke feestdag om de geboorte van Jezus Christus te vieren, maar het heeft ook invloeden van oudere Germaanse feesten zoals het midwinterfeest (kerstboom bijv.)

Je kunt uitleggen hoe monniken het christendom verder verspreidden in Europa.

Hoe is dat nu?

• Hoe gaat dat nu? Mag je geloven wat je wil in Nederland?
• Denk hier eens kort over na. Er komt zo een vraag.

Mag je in Nederland geloven wat je wil?

Afsluiting

• Maken: 1 t/m 4
• Klaar? Je mag verder werken. HAVO maakt opdracht 11.
• Heb je nog vragen? Schuif dan gerust bij mij aan.
• Volgende les: deel 2 paragraaf 2

3.2 Het christendom wordt belangrijker

In deze les

• Korte herhaling
• Samen leertekst lezen 
• Start instructie paragraaf 2 (deel 2) 
• Tijd over: hofstelsel presentatie 
• Aan de slag

Leerdoelen

• Je kunt met voorbeelden laten zien dat het christendom belangrijk was voor mensen in de middeleeuwen.
• Je kunt de drie standen in de middeleeuwse samenleving beschrijven.

Let op: deze vragen komen later in de les terug.

Samen lezen

• Lees vanaf: 'Invloed op het dagelijks leven' tot einde paragraaf
• Welke woorden vind je lastig? Schrijf ze op.
• We bespreken de woorden

Hoe zat het ook alweer?

• Je kunt uitleggen hoe monniken het christendom verder verspreidden in Europa. 

Je kunt uitleggen hoe monniken het christendom verder verspreidden in Europa.

Invloed op dagelijks leven

• Vrijwel alle mensen in West-Europa werden Christelijk
• Dit was voor hen erg belangrijk
• Gebruiken van christenen:
• Op zondag naar de kerk en rust houden
• Kinderen dopen
• Trouwen in de kerk
• Doden begraven bij de kerk
• Geloven in hemel en hel

Middeleeuwse kerk in Groningen

Een baby wordt gedoopt

Snel werden de meeste mensen in Europa christen.

De priester

• Een priester zou contact kunnen hebben met God
• Vaak ook de enigen die konden lezen en schrijven 
• Bijbel heilig boek --> de priesters lazen die --> mensen die niet konden lezen (= iedereen) luisterden dus erg goed naar hen. 

Standensamenleving 

De middeleeuwse samenleving was een standensamenleving

• Zij die bidden (geestelijkheid)

-Paus, priester, monnik...

• Zij die vechten (adel)

-Koning, edelmannen, ridders...

• Zij die werken (boeren)

--> bijna altijd gaat dit over mannen, alleen bij de boeren werkten vrouwen.

Hoe zit dat nu?
Zoek opdrachtje: Zoek op hoeveel mensen (percentage) in NL christelijk zijn.

Waarom was het christendom belangrijk was voor mensen in de middeleeuwen?

Je kunt de drie standen in de middeleeuwse samenleving beschrijven.

Heb je de uitleg begrepen?

Ja

Niet helemaal maar ik kom er zelfstandig wel uit

Nee, ik vraag hulp aan een klasgenoot

Nee, ik schuif aan voor extra instructie

Afsluiting

• Hofstelsel presentatie?
• Afmaken: paragraaf 2. Let op: HAVO maakt opdracht 11.
• Heb je nog vragen? Schuif dan gerust bij mij aan.
• Volgende les: paragraaf 3