3.2 Nieuwe ontwikkelingen (1978-2008) Deel I

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Herhaling vorige les

HC Nederland (1948-2008)

3.2 Nieuwe ontwikkelingen (1978-2008)

Hoe en waardoor vond er liberalisering plaats in de Nederlandse samenleving?

Welke contacten waren er tussen Nederland en het buitenland?

3.2 Je kunt uitleggen:

jaren ’80.

-Hoe en waardoor er liberalisering plaatsvond in de Nederlandse samenleving

1. Waarom nam in de jaren ’80 de druk op de verzorgingsstaat toe?

2. Welke maatregelen nam de regering Lubbers n.a.v. de economische crisis?

3. Waardoor herstelde de economie eind jaren ‘80? (oorzaken)

4. Welke gevolgen had de herstellende economie in de jaren ‘90? (politiek, sociaal)

5. In de jaren ‘90 was er sprake van individualisering van de samenleving, welke 

    5 oorzaken zijn daarvoor aan te wijzen?

-Welke contacten er waren tussen Nederland en het buitenland?

1. Je kunt uitleggen op welke gebieden Nederland zichzelf als ‘gidsland’ zag.

2. Je kunt verklaren waarom Nederland in de jaren ’90 van het gidsland-denken afstapte.  

3. Je kunt uiteenzetten welke rol Nederland speelde in de Europese samenwerking vanaf de jaren ’80.

Aan al het goede komt een einde...

Wat was GEEN oorzaak of aanleiding van de ec crisis in NL in de jaren '70

1. de oliecrisis van 1973
2. NL was geen lage lonen land meer
3. Productie naar landen die wel een lage lonen land waren
4. Er trad liberalisering op in NL

Door de oliecrisis

moet de overheid bezuinigen

Einde van de verzorgingsstaat?

Liberalisering

Jaren '70: 

door economische krimp neemt druk op de verzorgingsstaat toe 

Daarnaast: 

te makkelijk om WAO te krijgen 

Speelt de overheid een grote of kleine rol volgens het liberalisme?

1. groot
2. klein
3. er tussenin

Hoe heet deze meneer die van 1982 tot 1994 minister president van Nederland was? (alleen de achternaam)

Kabinet Lubbers

Maakbare samenleving wordt zelfredzame samenleving

Wat is GEEN voorbeeld van liberalisering?

1. de privatisering van staatsbedrijven zoals de telecommunicatie
2. bezuinigingen verzorgingsstaat
3. zelfredzaamheid burgers
4. een 'maakbare' samenleving

Welk effect heeft liberalisering op de verhouding tussen arm en rijk in de samenleving?

1. De kloof tussen arm en rijk wordt steeds kleiner in NL
2. De kloof tussen arm en rijk wordt steeds groter in NL
3. Liberalisering heeft geen invloed op de kloof tussen arme en rijk

Hoe reageerde Lubbers op de crisis in de jaren '80?

1. Bezuiniging op de verzorgingsstaat
2. Bezuiniging op defensie
3. Bezuiniging op export en import
4. Bezuiniging op de consumptiemaatschappij

Welke voorspelling doet deze spotprent over de verzorgingsstaat en wat is hiervan de oorzaak?

Deze spotprent over de problemen in de verzorgingsstaat is in 1981 gemaakt door de tekenaar Jos Collignon.

Er zijn teveel mensen die van der verzorgingsstaat gebruik maken, waardoor het evenwicht weg is. Hiermee wordt het evenwicht tussen mensen die betalen voor de verzorgingsstaat en mensen die gebruik maken van de verzorgingsstaat bedoeld.

Beeldelement: de donkere wolk geven aan dat er storm op komst is. Er komen nog moeilijkere tijden aan (bijvoorbeeld: de vergrijzing), terwijl het schip nu al schade heeft en dreigt om te slaan.

Beeldelement: het schip, de verzorgingsstaat, dreigt om te slaan.

Beeldelement: het roer ligt in het water waardoor het schip onbestuurbaar is geworden. Met andere woorden: er moet iets gebeuren, maar het lijkt erop dat het al te laat is.

Herstel economie in de jaren '80

Oorzaken

Gevolgen

EUROPEANISERING EN GLOBALISERING

GROEIEND VERTROUWEN IN DE ZELFREDZAAMHEID VAN BURGERS

TOENAME SOCIALE VERSCHILLEN

HET POLDERMODEL

GROTE ECONOMISCHE BLOEI

GEZONDE OVERHEIDSFINANCIEN

Paarse kabinetten

1994

Voor het eerst kabinet zonder confessionelen (CDA)

Kabinet Kok

PvdA, VVD, D'66

Liberalisering gaat door

Vijf oorzaken individualisering (/liberalisering):

1 – kleinere rol van de overheid (privatisering; beperking verzorgingsstaat; zelfredzaamheid)

2 - ‘paars’beleid (VVD, PvdA, D66), zoals  Wet Gelijke Behandeling en gedoogbeleid

3 – nieuwe commerciële bedrijven concurreren om nieuwe klanten.  (TV/radio, ziekenhuizen, telefonie, gas/electriciteit)

4 – ontzuiling en ontkerkelijking (afnemende saamhorigheid en groepsdruk)

5 – toenemende welvaart (minder economische afhankelijkheid)

'Paars' beleid:

Wet Gelijke Behandeling (1994)

Individualisering gaat in de jaren '80 en '90 door in de wetten en het beleid:
1. Gedoogbeleid: softdrugs

2. Euthanasie 

3. Legalisering 'homohuwelijk'

Reputatie van vrij en tolerant land

Buitenland

Jaren '60: 
Nederland vond zichzelf een gidsland
->demonstratie tegen kruisraketten  die de NAVO wilde plaatsen in NL (1981)

Rol NAVO veranderde na Koude Oorlog: conflictoplosser

Na het drama in Srebrenica stapte NL af van het idee om gidsland te willen zijn. Wat is er gebeurd in Srebrenica? (gebruik je boek)

Joegoslavië

1992: 

Bosnië wil zich afscheiden 
Juni 1992: 

start beleg Sarajevo
Nederlandse VN-soldaten moeten moslim-enclave Srebrenica beschermen, maar mogen geen wapens gebruiken
1995: 

Serven vermoorden 8000 mannen en jongens in de bossen rond Srebrenica

NL en de Europese samenwerking

3.2 Je kunt uitleggen:

jaren ’80.

-Hoe en waardoor er liberalisering plaatsvond in de Nederlandse samenleving

1. Waarom nam in de jaren ’80 de druk op de verzorgingsstaat toe?

2. Welke maatregelen nam de regering Lubbers n.a.v. de economische crisis?

3. Waardoor herstelde de economie eind jaren ‘80? (oorzaken)

4. Welke gevolgen had de herstellende economie in de jaren ‘90? (politiek, sociaal)

5. In de jaren ‘90 was er sprake van individualisering van de samenleving, welke 

    5 oorzaken zijn daarvoor aan te wijzen?

-Welke contacten er waren tussen Nederland en het buitenland?

1. Je kunt uitleggen op welke gebieden Nederland zichzelf als ‘gidsland’ zag.

2. Je kunt verklaren waarom Nederland in de jaren ’90 van het gidsland-denken afstapte.  

3. Je kunt uiteenzetten welke rol Nederland speelde in de Europese samenwerking vanaf de jaren ’80.

Of maak vragen 1 t/m 4, 12 en 13

Klaar? examentraining blz. 92