HC 1.1 Het Britse Rijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Het Britse Rijk (1)

1585 - 1900

HC = Historische Context - onderwerp dat je door en door moet kennen voor het examen (65-75% van examenvragen)

Het Britse Rijk

Deel 1

Leidende vraag: op welke manier ontwikkelden zich de Engelse koloniën in de Amerika's? (1585 - 1833)

KA: 18, 21, 25, 27, 29, 30

Par 1.1 Nieuwe samenlevingen 

Lesdoelen

• Je kunt aan het eind van de les een motief noemen van de Britten om kolonies te stichten in Noord-Amerika.
• Je kunt aan het eind van de les in je eigen woorden uitleggen wat een plantageeconomie is. 

Om te beginnen ...

Lees in je handboek blz 207

Motieven voor kolonisatie (1)

- Geld: Spanje verdiende veel geld aan handel met Amerika (Midden en Zuid). Engeland wilde dit ook. 

- De oostkust van Amerika was nog niet gekoloniseerd. De Britten hoopte daar rijkdom te vinden. 

- Strategisch van belang voor de oorlog. 

Motieven voor kolonisatie (2)

Ondertussen op zoek naar nieuwe zeeroute met Azie (via Noord-Amerika), om Portugal buitenspel te zetten. 

Virginia

Uitvalsbasis voor oorlog en tochten nodig: kolonies worden gesticht.

Eerste succesvolle kolonie in Noord-Amerika: Virginia.

Geen goud oid, maar wel: tabak --> ontstaan plantage-economie. 

Groeiende irritatie en strijd tussen indianen en kolonisten.

Vluchten om geloof

In Europa geen geloofsvrijheid.

Church of England

Paus niet het hoofd van de kerk, maar de Engelse vorst

- soms meer protestants, soms meer 'katholiek'

(ook afhankelijk van de partner van het staatshoofd....)

Henry VIII &

Anna Boleyn

Wat waren de motieven om Amerika te koloniseren?

De Engelsen maakten in Virginia een begin met een plantage- economie. Welk product werd verbouwd in Virginia?

1. Tabak
2. Suikerriet
3. Katoen
4. Cacao

Wat was de eerste Britse kolonie in Noord- Amerika?

1. Carolina
2. Virginia
3. New York
4. Pennsylvania

Vluchten om geloof

In Europa geen geloofsvrijheid.

Groep strenggelovige protestanten uit Engeland komt in nov 1620 aan in Amerika. 

Stichtten New England.

Goede samenwerking met indianen, handel floreert. 

Door goede berichten: meer koloniën. 

1643 NE: 20.000 inwoners! 

Indianen

Hoe meer kolonisten, hoe minder ruimte voor indianen. 

Kolonisten: betere wapens, eenheid, Europese ziekten (en antistoffen).

Groot deel van indianen overleden (genocide?).

Werken op plantage

• Nieuwkomer: 5 - 7 jaar om reiskosten te vergoeden, daarna stuk eigen land.
• 1619: 1e (Hollandse) schip met Afrikaanse slaven in Virginia. Eerst zelfde behandeld als Europese nieuwkomers.
• Al snel: slavernij --> trans-Atlantische slavenhandel.

Noord-Amerika:

• handel & nijverheid (bijv. scheepsbouw & verkoop hout/vis)
• kleinschalige landbouw
• klein aantal slaven
  
  = typisch voor
  vestigingskolonie

Zuid-Amerika:

• agrarische samenleving 
• grote plantages
• weinig stadjes 
• intensieve landarbeid 
• groot aantal slaven 

Britten in de Caraïben

1627: Barbados, 1655 Jamaica 

ideaal klimaat & bodem voor suikerriet + slavernij --> enorme winsten voor Britten

Maar... grond raakt uitgeput > erosie 

Geen vestigingskolonie > kolonisten komen hier alleen om geld te verdienen

Zeeroutes

Door alle handel, veel meer schepen van Amerika > Europa

Lege schepen zijn zonde > ontstaan driehoekshandel 

TRANSATLANTISCHE SLAVENHANDEL, past het beste bij de ...

1. 16e eeuw
2. 17e eeuw
3. 18e eeuw
4. 19e eeuw

BEGIN v.d. Europese overzeese expansie in de ....

1. 15e eeuw
2. 16e eeuw
3. 17e eeuw
4. 18e eeuw

SLAVEN WERDEN DOOR EUROPEANEN IN AFRIKA GEKOCHT IN RUIL VOOR ...

1. WAPENS, KLEDING
2. KATOEN
3. PAARDEN
4. TABAK

Hoeveel slaven werden er PER JAAR vervoerd van Afrika naar Amerika?

1. 280 slaven
2. 2.800 slaven
3. 28.000 slaven
4. 280.000 slaven

Relatie kolonies <-> Groot-Brittannië

• Koloniën ondersteunen altijd belang van moederland (tenzij er geld verdiend kan worden) 
• GrBr had geld nodig voor oorlogen met Frankrijk (over land in Amerika)
• Belasting heffen over kranten, postzegels, glas, verf, papier, thee in koloniën 

Verlichte ideeën

• Volkssoevereiniteit 
• Trias Politica 
• Natuurlijke rechten

kolonisten: no taxation without representation --> gewelddadige confrontaties --> 4 juli 1776: 13 Noord-Amerikaanse koloniën verklaren zich onafhankelijk van GrBr 

Ander gevolg van de Verlichting

Natuurlijke rechten, geldt dat dan niet ook voor slaven?

Opkomst abolitionisme

1807: Britse parlement schaft slavenhandel af

1833: gehele Britse rijk schaft slavenhandel af

1865: Amerika schaft slavernij af

in de tussentijd: burgeroorlog VS 

Het Noorden

veel industrie

Het Zuiden

veel landbouw

Het Noorden

voor een federale regering

Het Zuiden

voor veel macht per staat

Het Noorden

"tegen" slavernij

Het Zuiden

voor slavernij

Geef vrijheid aan alle inwoners

- Het tweede Boston vrouwelijke anti-slavernij genootschap, 1840

Het Noorden

Het Zuiden

New York

Texas

Voor slavernij

Tegen slavernij

Veel industrie

Weinig industrie

Veel landbouw

Weinig landbouw

Federale macht

Macht per staat

Grotere bevolking

Kleinere bevolking

Veel havens

Veel grote steden

Veel kleine dorpen

Slechte behandeling zwarte bevolking

De regering bepaalt

• Zwarten waren letterlijk producten (1857)
• Witten hoefden geen zwarte rechten te respecteren
• In nieuwe staten mochten bewoners zelf kiezen of ze wel of geen slavernij wilden

Lincoln aan de macht

Noorden: Republikeinse Partij, Zuiden: Democratische Partij

In 1860 winnen Republikeinen de verkiezingen ➠Lincoln president

Zuidelijke staten boos, scheidden zich af ➠ burgeroorlog!

De VS splitsten zich op (1860)

Rood: Confederatie

Donkerblauw: Unie

Lichtblauw: Twijfel

Abraham Lincoln

Jefferson Davis

Lincoln schaft slavernij af

Afschaffing van slavernij in 1863:

• Meer zwarten zouden harder vechten voor de Unie
• Meer zwarten zouden in het Zuiden in opstand komen

Het Noorden wint (1865), maar Lincoln wordt vermoord

De stoel waarin Lincoln zat toen hij werd vermoord. Het bloed is nog te zien.

'afkomstig uit het gebied zelf'

1. indiaan
2. inheems
3. concurrent
4. ontdekkingsreis

In welk jaar vestigden de Pelgrim Fathers zich in Amerika?

1. 1585
2. 1620
3. 1689
4. 1776

De Engelsen maakten in Virginia een begin met een plantage- economie. Welk product werd verbouwd in Virginia?

1. Tabak
2. Suikerriet
3. Katoen
4. Cacao

Als landen heersen over andere landen om eraan te verdienen, noemen we dit....

1. handel.
2. kolonialisme.
3. plantage.
4. slavernij.

Plantage

1. boerderij waar veeteelt en akkerbouw is
2. boerderij met alleen vee
3. grote boerderij met slechts één landbouwproduct
4. boerderij met veel verschillende landbouwproducten

Wat is een plantage- economie?

1. Een economie die afhankelijk is van de opbrengsten van plantages.
2. Een economie die afhankelijk is van de opbrengsten van koloniën.
3. Een economie die afhankelijk is van de opbrengsten van slaven.
4. Een economie die afhankelijk is van de opbrengsten van landbouw.

Wat was de eerste Britse kolonie in Noord- Amerika?

1. Carolina
2. Virginia
3. New York
4. Pennsylvania

Hoe heeft de kolonie die de Pilgrim Fathers hebben gesticht?

1. North Carolina
2. Virginia
3. New England
4. Pennsylvania

Een van de (uiteindelijk 13 Engelse koloniën) in Noord Amerika is vernoemd naar de koningin uit de vorige vraag. Hoe heet die kolonie / staat?

1. Virginia
2. Caroline
3. Maryland
4. Georgia

Waarom is 1585 als startjaar gekozen voor de historische context: Het Britse Rijk?

1. De Britten plantten toen hun vlag op Amerikaanse bodem
2. De Britten eisten Noord- Amerika op
3. Britten stichtten een kolonie in New England
4. Britten stichtten een kolonie op Roanoke Island