4.3 De cultuur van het rijk - les 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

4.3 De cultuur van het rijk

In deze paragraaf leer je:

• Hoe multicultureel de Romeinse samenleving was
• Hoe Romeinen met hun eigen en andere godsdiensten omgingen
• Hoe de Grieks-Romeinse cultuur ontstond en werd verspreid
• Hoe de Romeinse rechtspraak werkte

Veel culturen door elkaar

In het grote Romeinse Rijk bestonden veel verschillende culturen, het wordt daarom ook wel een multiculturele samenleving genoemd
Veel van deze culturen kwamen samen in de hoofdstad Rome
Zo waren er in Rome mensen uit alle delen van de wereld; Europa, Afrika en Azië

0

De staatsgoden

De Romeinen hadden een polytheïstisch geloof.

Er waren veel verschillende goden in het rijk, maar er waren ook staatsgoden.
Deze staatsgoden kennen wij als de Romeinse goden zoals: Jupiter, Juno, Mars en Minerva

In het hele rijk bouwden de Romeinen tempels voor de staatsgodsdienst.
De keizer liet feesten en rituelen organiseren om de goden te eren

De staatsgoden waren de belangrijkste goden in het Romeinse rijk. Ze beschermden de Romeinse staat.

Godsdienstige verdraagzaamheid

In het Romeinse Rijk was er een godsdienstige verdraagzaamheid (tolerantie) 
Zolang de mensen de keizer en staatsgoden eerden, mochten de mensen daarnaast iedere religie aanhangen die ze maar wilden

De Romeinen namen in hun religie ook goden over van andere volken 

Zoals de belanrijkste Griekse goden Zeus, Poseidon en Apollo. Deze goden werden bij de Romeinen Jupiter, Neptunus en Mars.

Ook namen ze de Romeinse godin Isis over.

Wat ga je doen?

• Hierna volgt een test over jouw kennis van Romeinse goden en hun Griekse namen.
  
• Na de test volgt een slide met het huiswerk voor de volgende les.
  

Ken jij de Griekse en Romeinse goden?

Ken jij de Griekse en Romeinse goden?

Zowel de Grieksen als de Romeinen hadden veel verschillende goden. Het zijn dezelfde goden, maar met verschillende namen. 

Iedere god(in) had zijn/haar eigen specialiteit(en). Ze zijn herkenbaar aan bepaalde voorwerpen en soms aan dieren die bij hen horen.

Quizje

Je krijgt zo een afbeelding te zien met alle belangrijke goden. Misschien ken je er al een paar. Als je op het symbooltje         klikt, kan je meer over de god(in) lezen.

Daarna kan je kijken met een quizje welke goden je nu kent.

Als je hierop klikt, vind je meer uitleg.

Apollo was een veelzijdige god, niet alleen van de zon en het licht, maar ook van de herders, de (dicht)kunst, de muziek, de cultuur, de toekomstvoorspelling, medicijnen, de genezing en het recht. 

Hij is herkenbaar aan:

• een lier (kleine harp)
• laurierkrans
• pijl en boog
• driepoot (soort krukje)

Ook bij de Grieken heet hij Apollo

Jupiter is de oppergod en god van de hemel, lucht en het onweer. Hij is de grootste en machtigste, de koning van het godenrijk. Maar hij is ook een beruchte vrouwengek! 

Jupiters symbolen zijn de adelaar en de bliksem.

Zijn Griekse naam is Zeus.

Juno is vrouw van Jupiter en godin van het huwelijk. Ze is de koningin van het godenrijk, maar is uiteraard vaak erg jaloers als Jupiter weer eens een andere dame probeert te versieren. 

Ze is te herkennen aan haar diadeem, haar scepter en de pauw. 

Haar Griekse vorm is Hera.

Mars is de woeste god van de oorlog en de zoon van Jupiter en Juno. Hij is een erg belangrijke god voor de Romeinen. 

Meestal wordt hij afgebeeld in een wapenrusting en de kleur rood hoort ook bij hem. 

Zijn Griekse vorm is Ares.

Venus is beeldschone godin van de liefde. Als mooiste godin is ze getrouwd met Vulcanus, de lelijkste god. Ze wordt vaak naakt afgebeeld, bij een grote schelp omdat ze uit het schuim van de zee geboren is. Toch wordt ze als een dochter van Jupiter gezien. Ook is haar zoontje Cupido (Amor) vaak bij haar.

Haar Griekse vorm is Aphrodite.

Vulcanus is god van het vuur en de smeedkunst. Hij is een zoon van Juno en Jupiter en is getrouwd met Venus. Hij is kreupel omdat zijn moeder hem als baby te lelijk vond en hem van de Olympus gooide. Hij heeft een smidse onder de vulkanen van Sicilië. Hij wordt vaak afgebeeld met een hamer, aambeeld en tang. 

Zijn Griekse vorm is Hephaistos.

Cupido is de god van de liefde, ook wel Amor genaamd. Zoontje en hulpje van Venus, vaak afgebeeld als een gevleugeld jongetje met pijl en boog. Met die pijlen maakt hij mensen verliefd op elkaar.

Amors Griekse vorm is Eros.

Neptunus is god van de zee en broer van Jupiter. Neptunus is een norse god die je maar beter te vriend kunt houden. Met zijn grote drietand kan hij aardbevingen veroorzaken door op de zeebodem te slaan. Vaak wordt hij afgebeeld op een zegewagen getrokken door dolfijnen. 

Zijn Griekse vorm is Poseidon.

Mercurius is de boodschapper van de goden en god van de reizigers, handelaren en dieven. Zoon van Jupiter en Juno. Hij is te herkennen aan zijn gevleugelde schoenen en helm en zijn bijzondere staf. Mercurius begeleidt ook de zielen van de doden naar het dodenrijk. 

Zijn Griekse vorm is Hermes.

Minerva is de godin van de wijsheid, beschermgodin van handwerklieden en kunstenaars, en ze was godin van de strijd. Ze was een dochter van Jupiter en de godin Metis. Uit angst dat zijn kind met Metis slimmer zou zijn dan hij had Jupiter Metis opgeslokt. Vervolgens kreeg hij hoofdpijn en haalde Vulcanus met een zware bijl zijn hoofd open, zodat Minerva eruit sprong. Ze is te herkennen aan haar wapenrusting, een wereldbol en een uil. 

Haar Griekse vorm is Pallas Athena.

Pluto is de strenge god van de onderwereld, maar daardoor ook van de rijkdommen van de grond.  Pluto draagt een bloemenkroon, een tweetand en een hoorn des overvloeds. Hij wordt vaak afgebeeld met Cerberus, de driekoppige hond die de toegang naar de onderwereld bewaakt. Pluto is een broer van Jupiter en getrouwd met Proserpina.

Pluto’s Griekse vorm is Hades.

Sol is de zon, die in een strijdwagen langs de hemel rijdt. Meestal afgebeeld als een man met een speciale zonnekroon op. Vaak werd hij gelijkgesteld met Apollo, maar op den duur ging hij meer een eigen leven leiden en werd steeds belangrijker. Men noemde hem ook wel Sol Invictus: de Onoverwinnelijke Zon. 

Zijn Griekse vorm is Helios.

Vesta is de godin van het haardvuur en van huis en haard. Vesta wordt meestal afgebeeld als een vuur, of als een vrouw met een fakkel en graan. 

Vesta is een echte Romeinse godin, maar lijkt wel een beetje op de Griekse Hestia.

Bacchus is de god van de wijn en een zoon van Jupiter en de menselijke vrouw Semele. Hij wordt vaak afgebeeld met druiven en een vrolijke stoet van nimfen (wonderschone meisjes) en saters (mannetjes die half geit zijn). 

Bacchus was van oorsprong een Griekse god en werd daar ook wel Dionysos genoemd.

Janus is de god van het begin en einde, en van het openen en sluiten. Daarom heeft hij twee gezichten en is hij ook de god van de deuren. Janus is één van de oudste Romeinse goden en werd bij elk offer en gebed aangeroepen, omdat anders de hemelpoort dicht zou blijven.

Diana is de godin van de jacht en van de wilde dieren. Tweelingzus van Apollo en dochter van Jupiter en Latona. Ze draagt opgebonden kleding en een pijl en boog, klaar voor de jacht. Vaak is er ook een hert in haar buurt. Soms is ze ook de godin van de maan. 

Haar Griekse vorm is Artemis.

Sleep de naam naar de god / godin waar deze bij hoort.

Klik op 'controleer' of je het goed hebt.

Neptunus

Mars

Apollo

Jupiter

Mercurius

Juno

Bacchus

Diana

Vulcanus

Venus

Pluto

Minerva

En kan je het ook met de Griekse namen?

Aphrodite

Zeus

Ares

Hera

Pallas Athene

Hermes

Poseidon

Hades

Maak nu de juiste combinaties van Grieks en Romeins

Zeus, oppergod

Ares, oorlogsgod

Aphrodite, liefdesgod

Hephaestus, vuur- en smeedkunst

Poseidon, god van de zee

Jupiter

Mars

Venus

Vulcanus

Neptunus

En nu de laatste test...

Jupiter / Zeus

Mercurius / Hermes

Minerva / Pallas Athene

Neptunus / Poseidon

Huiswerk

- LZ 4.3 tot en met Romeinse godsdienst

- M. 1 tm 3 van 4.3