B3W4 Les 2

• Begrijpend lezen
• Basisschool
• Groep 5

Wat ga je leren?

Je kunt straks:

• de tekst bekijken voordat je gaat lezen (stap 1 t/m 3)

• bedenken wat je moet doen als je het niet meer snapt (stap 4)

• vragen over de tekst beantwoorden tijdens het lezen (stap 5)

• van de tekst een plaatje maken in je hoofd (stap 6)

• de tekst samenvatten (stap 7)

Wat ga je doen?

Een paar dagen geleden las je over gebarentaal.

Deze les heeft juist te maken met geluid.

Bekijk de teksten. Maak stap 1 t/m 3.

Lees dan de teksten helemaal en maak stap 4 t/m 7

Weet je het nog?

Lezen doe je in zeven stappen. De vorige les heb je meer geleerd over

stap 4: Wat doe ik als ik het niet meer snap? 

tekst 1:  ik wil iets ..............

tekst 2: ik wil iets.......

weettekst

weten of leren

instructieve tekst

doen

Lees de titel en de kopjes van tekst 1. Bekijk de plaatjes.
Waar gaat de tekst over, denk je? Vul in.
De tekst gaat over.................

1. je ogen/zien
2. je oren/horen
3. je neus/ruiken
4. je huid/voelen

b Lees de eerste zin van elke alinea.
Over welk deel van je oor zul je niet lezen in deze tekst? Kruis aan.

1. de gehoorzenuw
2. de trilhaartjes
3. de oorlel
4. het slakkenhuis

Stap 3 Wat weet ik al over het onderwerp? (Kennis ophalen)
3 Wat weet jij al over het onderwerp van tekst 1?
Maak een woordweb.
Welke woorden hebben jullie opgeschreven?

tekst 1:  Oren houden niet van hard geluid

Stel, je zit lekker filmpjes te kijken met je koptelefoon op. Maar dan gaat je vaderbellen met zijn baas. Hij praat hard. Dus jij zet je geluid ook harder. Daar zijn je oren niet blij mee. Waarom niet? En hoe werken je oren eigenlijk?

Van buitenoor naar binnenoor

 Geluid bestaat uit trillingen in

de lucht. Je vangt die trillingen op met het buitenoor. Het buitenoor geeft de trillingen door aan het middenoor. 

......1.......... komen ze terecht in het binnenoor. Daar zit het slakkenhuis. Deze opgerolde buis lijkt op het huisje van een slak.

In de buis zitten duizenden trilhaartjes.

Van binnenoor naar hersenen

De trilhaartjes geven de trillingen door aan de gehoorzenuw. Eenzenuw is een soort draad die naar je hersenen loopt. Via de zenuwenkrijgen je hersenen seintjes uit je hele lijf. Krijgen ze een seintje via degehoorzenuw? Dan hoor jij geluid.

Slechter horen

De trilhaartjes in het slakkenhuis zijn gevoelig. Door hard geluid gaan ze kapot. Kapotte trilhaartjes geven trillingen minder goed door. Daardoor hoor je minder. Hoe vaker je hard geluid hoort, hoe meer trilhaartjes er kapotgaan. En hoe slechter je gaat horen. Het erge is: kapotte trilhaartjes worden nooit meer heel. Wat kapot is, blijft kapot. Wees dus zuinig op je oren, want je moet er je hele leven mee doen!

tekst 2:  Drie tips om in je oren te knopen

Je weet nu dat je zuinig moet zijn op je oren. Hier lees je hoe je ze beschermt.

Draag je weleens een koptelefoon als je naar muziek luistert? Of als je een game doet, of filmpjes kijkt? Onthoud deze tips.

Tip 1 Stel de koptelefoon zo in, dat hij niet te hard kan.

 Of vraag aan je ouders om dat te doen.

Tip 2 Geef je oren af en toe rust. Gebruik je koptelefoon

 niet uren achter elkaar.

Tip 3 Gebruik een koptelefoon die je oren goed afdekt.

 Dan hoor je minder van de geluiden om je heen.

Weet je het nog? Herstellen

Soms begrijp je de tekst niet, omdat je een verwijswoord niet snapt.

Een verwijswoord wijst naar een ander woord in de tekst.

Belangrijke verwijswoorden zijn bijvoorbeeld: ik, jij, hij, zij, het, mijn,

jouw, haar, hem, zijn, hun. 

Schrijf in plaats van het verwijswoord het echte woord. Dan snap je het wel

4 Lees tekst 1 helemaal.
Lees: Maar dan ... zijn baas. (regel 4 en 5)
Je ziet het verwijswoord zijn. Naar wie wijst zijn? Vul in.
Met zijn baas bedoelt de schrijver: de baas van..............
Zijn wijst dus naar ............................

5a Lees in tekst 1: Krijgen ze ... de gehoorzenuw? (regel 24 en 25)
Je ziet het verwijswoord ze. Maak er een zin van zonder ze. Vul in.
Krijgen .............................. een seintje via de gehoorzenuw?

b Waar wijst ze dus naar? Kruis aan.

1. de trilhaartjes
2. de zenuwen
3. de trillingen
4. je hersenen

Stap 5 Welke vragen zie ik? (Vragen stellen)
7 Kijk nog eens naar tekst 2.
Op welke Hoe-vraag geeft de hele tekst antwoord? Kruis aan.

1. Hoe bescherm je je oren?
2. Hoe moet je koptelefoon op je oren zitten?
3. Hoe geef je je oren rust?
4. Hoe zorg je dat je koptelefoon niet te hard kan?

8 Lees in tekst 2: Gebruik een ... je heen. (r. 12 en 13)
Waarom is het beter als je minder geluid om je heen hoort?
Het antwoord op deze vraag staat niet in de tekst. Maar je kunt het
wel bedenken. Markeer de goede antwoorden.
Welke 2 woorden heb je ingevuld?

stap 6 Welk plaatje hoort bij de tekst? (Visualiseren)
9 Kijk nog eens naar tekst 1.
a Wat past het best op plaats 1? Kruis aan.
Tip: kijk ook naar het plaatje bij deze alinea.

1. Daarna
2. In het begin
3. Eerst
4. Tegenwoordig

9b Kijk naar de alinea Van binnenoor naar hersenen.
Welk tijdwoord zie je hier? Markeer het in de tekst.
Tip: het is het eerste woord van een zin.

Stap 7 Hoe vat ik samen? (Samenvatten)
10 Wat is de hoofdgedachte van tekst 1? Markeer hem in de tekst.
Tip: hij staat in de laatste alinea.

1. Kapotte trilhaartjes geven trillingen minder goed door.
2. Daardoor hoor je minder.
3. Wees dus zuinig op je oren, want je moet er je hele leven mee doen!
4. Hoe vaker je hard geluid hoort, hoe meer trilhaartjes er kapotgaan.