Par. 4.2: Het Rijk van de Franken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Begintaak

Hoe ontstond het rijk van de Franken? (lesdoel)

3 minuten

Zelfstandig en in stilte!

Weet je het niet? Kijk op blz. 82 en 83

Eerder klaar? "Het bestuur van het rijk", blz. 85

Planning

08/02 Par. 4.2 Het Rijk van de Franken

09/02 Par. 4.2 Het Rijk van de Franken

15/02  Par. 4.3 Een agrarische samenleving

16/02 SO par. 4.2 en 4.3

Voorjaarsvakantie

01/03 Par. 4.4 De verspreiding van...

02/03  Par. 4.4 De verspreiding van...

08/03 Par. 4.5 De islam

09/03 Par. 4.6 Het rijk van de Karolingen...

15/03 Herhalingsles

16/03: Repetitie H4

Vandaag

1. Uitleg par. 4.2 

2. Doelen antwoorden

3. Filmpje kijken

Huiswerk nakijken

Voor. a.s. maandag 17-02

Maak de opdrachten 18, 19, 20, 25, 28, 29, 30 en 31 uit par. 4.2

Lesdoel

• Hoe ontstond het rijk van de Franken? (al geantwoord)

• Hoe werd het Frankische Rijk bestuurd?

De Middeleeuwen

De koning en zijn leenmannen

Eerst de naam: 

De Middeleeuwen

• De tijd na het Romeinse Rijk (Oudheid) en vóór de Nieuwe Tijd.

• Het ligt in het midden van die twee perioden: tussenperiode

• Ongeveer tussen 500 en 1500

• Vroege Middeleeuwen: 500-1000
• Late Middeleeuwen: 1000-1500

Tijd van Grieken en Romeinen

(500 v. Chr. - 500 n. Chr.)

Tijd van Monniken en Ridders

(500-1000)

(Vroege Middeleeuwen)

Tijd van Steden en Staten

(1000-1500)

(Late Middeleeuwen)

1492: Columbus 'ontdekt' Amerika

(Einde van de Middeleeuwen)

⚓️

476: Val van het West-Romeinse Rijk

(Begin van de Middeleeuwen)

🔥

Tijd van Ontdekkers en Hervormers

(1500-1600)

Tijd van Regenten en Vorsten

(1600-1700)

Tijd van Pruiken en Revoluties

(1700-1800)

Het einde van het West-Romeinse Rijk:

• Volksverhuizing = volkstammen voerden oorlog met elkaar om de rijkdommen en het grondgebied van de Romeinen.
• Oorlog en onrust
• Onveilige wegen = geen handel = trekken naar het platteland!

Bidden in onveilige tijden

• Vanwege de onveiligheid zochten veel boeren bescherming bij een kasteelheer of de abt (katholieke kerk). 
• In ruil voor bescherming moesten mensen hun vrijheid opgeven. 
• Door te bidden hoopten mensen te ontsnappen aan oorlogen, ziekten, hongersnoden en natuurrampen. 
• Geloof en geweld ging vaak samen (mensen waren verplicht om christenen te worden).

Waarom is de geschiedenis van de vroege Middeleeuwen belangrijk?

• De opkomst van het Heilige Roomse Rijk, later bekend als he Duitse Keizerrijk. 
• Door het verspreiding van het christendom zijn er kerken en kloosters in heel Europa. 
• De opkomst van de Islam.
• Het leenstelsel

Het einde van het West-Romeinse Rijk:

• Volksverhuizing = volkstammen voerden oorlog met elkaar om de rijkdommen en het grondgebied van de Romeinen.
  
• Oorlog en onrust
• Onveilige wegen = geen handel = trekken naar het platteland!
• De Franken nemen de macht over!

Het Frankische Rijk

751-870

• De Franken waren een germaanse stam.
• Het Frankische volk kreeg de macht over een groot deel van Europa.

De Franken onder de Merovingen

• De Franken leefden in Frankrijk, Duitsland en Zuid-Nederland.  Waren erg verdeeld tot dat Koning Clovis ( 481-511) heerser werd over alle Franken. 
• Hij kwam uit de familie van de Merovingen.  
• Werkte alle tegenstanders uit de weg. Stond bekend als een barbaar.  
• Na zijn dood viel het rijk uiteen ( het werd verdeeld onder zijn zonen)

Het Frankische rijk stond onder leiding van Clovis uit de familie van de merovingen.

https:

Merovingen

• Na de volksverhuizingen stort het Romeinse Rijk in --> Europa wordt weer een landbouwsamenleving. 
• In Duitsland en Frankrijk veroveren de Frankische koningen grote gebieden.
• Belangrijkste koning: Clovis, uit de familie van de Merovingen .
• Rond 499: Clovis laat zich dopen tot christen = verspreiding van het Christendom in het Frankrische Rijk.

De Karolingen

• Macht wordt overgenomen door de hofmeier, Peppijn de Korte, van de Karolingen dynastie.
  
• Een hofmeier is de beheerder van de bezittingen van de koning. Ze waren rijk.
• Peppijn de Korte wordt koning. 
• Peppijn is de vader van Karel de Grote.

Karel de Grote

• 768: koning van het Frankrische Rijk.
• Vocht 30 jaar lang tegen de Saksen (oosten van Nederland en noorden van Duitsland). De Saksen waren heidenen en werden gedwongen om christenen te worden. 

Karel de Grote

• Veroverde veel gebieden door oorlog te voeren. 
• Wetten opschrijven, voor een betere bestuur.
  
• Liet nieuwe munten maken om de handel te bevorderen.  
• Liet scholen, kerk en kloosters oprichtten.

Macht en onmacht van de Frankrische keizers

Karel de Grote had een groot rijk.

Zendgraven moesten controleren of rechters en bestuurders hun werk goed deden. 

Soorten samenlevingen

1. Pre-agrarische samenleving

2. Landbouwsamenelving

3. Agrarisch-stedelijke samenleving

4. Industriële samenleving

5. Informatiesamenleving

Soorten samenlevingen

Oorlog en onrust, onveilige wegen, bijna geen handel, steeds minder steden...

Het ontstaat een AGRARISCHE SAMENLEVING!

- Bijna alle mensen woonden op het platteland en leefden van de landbouw.

Het leenstelsel

• De Frankische koningen konden hun land niet alleen besturen.
  
• Ze kregen hulp van hun vazallen:  krijgsmannen in dienst die trouw aan de koning hadden gezworen. 
  

• Zijn trouwste vazallen kregen als beloning ieder een gebied in leen (feodum). 
  
• Zij mochten dit namens de koning besturen: zij werden zijn leenmannen.
• De gever was de leenheer. 
• Het leenstelsel heet ook wel: feodalisme
• Onstaan in de vroege middeleeuwen, maar kwam in de Late Middeleeuwen veel vaker voor (bijna alle edelen en bisschoppen werden leenmannen van de koning).

Plichten van de leenmannen:

• Trouw zweren aan de koning
• Zijn gebeid besturen en rechtspreken
• Jaarlijks belasting betalen aan de koning 
• Meevechten met zijn soldaten in het leger van de koning.

Controle op het leenstelsel

Zendgraven: reizen rond en maakten nieuwe wetten bekend. Controleren of een leenman zich aan de afspraken hield en of hij genoeg belasting had betaald aan de koning.

Huiswerk

Par. 4.2 opdrachten 17, 18, 20, 32, 33 en 34

Voor a.s. maandag 15/02

Afsluiten

• Hoe ontstond het rijk van de Franken?
  
• Hoe werd het Frankische Rijk bestuurd?