TL3 - Waterleiding ontwerp

• Installatietechniek
• MBO
• Studiejaar 1

TL3 - Waterleiding ontwerp

Het dimensioneren en aanleggen van een waterleiding

 

q​v​​=q√​n​​​

Lesdoelen

aan het eind van de les:

- Weet je welke eisen er zijn voor aanleg van een waterleiding

- Heb je kennis gemaakt met "de samengestelde methode"

bonus: hebben we klassikaal een waterleiding berekend

Wat zegt “de norm”

de NEN 1006 stelt dat “de leidingwaterinstallatie" zo moet zijn uitgevoerd dat: 

Onder normale omstandigheden de bij de toestellen nodige gebruiksdruk minimaal aanwezig is”

Wat zegt “de norm”

Om dit te kunnen bepalen moet een leidingwaterinstallatie zo zijn uitgevoerd dat:

De gewenste volumestroom en gebruiksdruk aan de tappunten en aansluitpunten voor toestellen beschikbaar zijn.

 

Wat zegt “de norm”

Om dit te kunnen bepalen moet een leidingwaterinstallatie zo zijn uitgevoerd dat:

Het water bij de tappunten (met het oog op volksgezondheid) betrouwbaar is.

en

Geluidshinder wordt vermeden.

 

Wat zegt “de norm”

Om dit te kunnen bepalen moet een leidingwaterinstallatie zo zijn uitgevoerd dat:

Deze geen aanleiding geeft tot verspilling van leidingwater en/of energie

en

Een langdurig en ongestoord gebruik is gegarandeerd

 

welke diameter?

Een berekening moet een balans maken tussen:

- Gebruikscomfort

- Investeringskosten

- Beperken van kwaliteitsvermindering (stilstaand water)

De berekeningen bepalen o.a. de maximale volumestroom.

welke diameter?

wat zou de maximale volumestroom zijn ?

maximale volumestroom

De maximale volumestroom is de grootste hoeveelheid vloeistof of gas die per tijdseenheid door een leiding, pomp, of ander transportmiddel kan stromen. Het wordt meestal gemeten in eenheden zoals:

Kubieke meter per seconde (m³/s)

Liter per seconde (L/s)

Kubieke voet per minuut (CFM)

Tap Eenheden &  q√n 

Uitgangspunt bij de berekening is dat een keukenkraan, douchemengkraan, toilet, fontein, etc. een standaard volumestroom heeft die wordt uitgedrukt in een Tap Eenheid (TE)

1 TE komt overeen met 0,083 L/s ( wat hetzelfde is als 5 liter per minuut )

(1 liter = 1 dm³ )

samengestelde methode

q√n is onderdeel van de samengestelde methode 

buiten de standaard “tapeenheden” houdt deze ook rekening met

- brandslanghaspels 

 - spoelkranen

-  andere continu volumestromen

 

De samengestelde methode ( q√n )

Een badkamer is voorzien van:

- douche

- bad

- dubbele wastafel

toilet

Hoeveel TE heeft de badkamer dan?

(zie tabel blz 42 boek drinkwater techniek)

De samengestelde methode ( q√n )

Een badkamer is voorzien van:

- douche : 4 TE

- bad : 4 TE

- dubbele wastafel : 2 x 1 TE

toilet : 0,25 TE

Hoeveel TE heeft de badkamer dan? totaal 10,25 TE

(zie tabel blz 42 boek drinkwater techniek)

Willen we de diameter berekenen?

q​v​​=q√​n​​​

q​v​​=V⋅A

A=r​2​​⋅π

Stap 1: wat is de te verwachten volumestroom

Stap 2: welke "oppervlakte" moet de buis hebben

Stap 3: Wat is dan de diameter van d ebuis

stap 1 -  qv=q√n 

q_v=q√n

q = 0,083 dm³/sec

n = totaal aantal tapeenheden (10,25 TE)

q_v=0,083√10,25

q_v=0,083 x 3,2

qv= 0,266 dm³/sec

stap 2 - q_v = V x A

q_v = V x A

qv = volumestroom (zie stap 1)

V = maximale snelheid 

A = oppervlakte van de buis

In leidingen wordt een stroomsnelheid toegestaan van maximaal 2,0 m/s.

Voor die situaties waarbij geluidsoverlast beperkt moet worden, wordt een stroomsnelheid < 1,5 m/s aanbevolen,

stap 2 - q_v = V x A

V = 1,5 m/sec = 15 dm/sec

0,266 dm3/sec = 15 dm/sec x A

A=​V​​q​v​​​​

A=​15​​0.266​​=0,018dm​2​​

stap 3 - Oppervlakte cirkel (r² x π)

r​2​​=​π​​0,018dm​2​​​​=0.0057dm​2​​

0,018dm​2​​=r​2​​⋅π

r=√​0.0057​​​=0.075dm

d=0.075dm⋅2=0.15dm=1,5cm=15mm

Conclusie

Een waterleiding berekenen is best pittig.

In het derde leerjaar komen we hier uitvoerig op terug.

!?