Les 1: genotype en fenotype

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

les 1: genotype en fenotype

thema erfelijkheid 

havo 3 

Het genotype van een organisme komt tot stand op het moment .......................

1. van innesteling
2. dat de zaadcel de eicel binnengaat
3. van bevruchting
4. dat het milieu invloed heeft

Bij een hielprik wordt bloed van de baby onderzocht in het laboratorium. Het gaat bij dit onderzoek om het .... van de baby

1. Fenotype
2. Genotype

De rode sierappelboom staat in bloei. Helaas trekt er een lentestorm over en er breken enkele takken. Is het fenotype hierdoor veranderd? En het genotype?

1. Fenotype en genotype zijn veranderd
2. Fenotype en genotype zijn niet veranderd
3. Fenotype is niet veranderd, genotype is veranderd.
4. Fenotype is veranderd, genotype is niet veranderd.

Mathilde laat een permanent (krulhaar) zetten bij de kapper. Verandert hierdoor haar genotype en haar fenotype?

1. Genotype verandert wel fenotype verandert niet
2. genotype niet fenotype wel.
3. genotype en fenotype veranderen niet
4. genotype en fenotype veranderen wel

Mathilde krijgt daarna een baby. Erft de baby haar krullend haar?

1. Ja
2. Nee

Welke stelling is juist?

1. Fenotype = genotype + milieu
2. Milieu = genotype + fenotype
3. Genotype = fenotype + milieu

Wat wordt bepaald door genotype of fenotype? Sleep de eigenschappen A t/m H naar genotype of fenotype. 

Genotype

Fenotype

Een wipneus

Stijl haar vanaf de geboorte

Piercings 

Behaarde bladeren

Een litteken

Wibi kan goed piano spelen

Eelt op je handen door hard werken

Blauwe ogen

In de afbeelding hiernaast zie je hoe de metamorfose bij een kikker verloopt.

Wat blijft in alle stadia van de metamorfose (2 tot en met 8) gelijk?

1. fentotype
2. genotype
3. geen van beide
4. zowel het fenotype als het genotype

Leg uit hoe tijdens de metamorfose het fenotype kan veranderen, terwijl het genotype gelijk blijft.

Uv-straling van de zon is schadelijk voor je huid. Je huid wordt beschermd door melanine. Dit is een pigment dat in de huid ontstaat en de huid donkerder maakt. Melanine geeft ook kleur aan je haren en ogen. Dat je melanine kunt maken, heb je te danken aan een aantal genen.

Wanneer zijn die genen het meest actief: in de winter of in de zomer? Leg je antwoord uit.

Jos en Jennifer gaan op een zomerse dag naar het strand. Aan het eind van de dag is de huid van Jos wat donkerder geworden. De huid van Jennifer is rood.

Leg dit uit aan de hand van het genotype.

Zijn de genen voor de aanmaak van melanine in een spiercel even actief als in een huidcel? Leg je antwoord uit.

Wat zijn chromosomen?

Je gaat levende cellen onder de microscoop bekijken. Je wilt de chromosomen zien. Wanneer kun je chromosomen zien?

Wat is er onjuist aan de bewering: 'Het is erfelijk. Je krijgt het van je kinderen'?

Hoeveel chromosomen bevat de kern van een cel in je oog? En hoeveel paren chromosomen bevat de kern van een cel in je huid?

In de afbeelding hiernaast zijn vier chromosomen schematisch getekend.

Welk chromosoom vormt een paar met chromosoom 1? Leg je antwoord uit.

Soort	Aantal chromosomen
bananenvlieg	8
huisvlieg	12
erwt	14
ui	16
wortel	18
tomaat	24
groene kikker	26
kat	38
mens	46
veldmuis	46
aardappel	48
cavia	64
hond	78
duif	80
adelaarsvaren	104
heremietkreeft	254

Gebruik deze tabel bij de vragen van slide 13 t/m 15

welke dieren hebben dezelfde hoeveelheid chromosomen als de mens?

Hoeveel chromosomen bevat de cel die in de schil van een ui zit?

Hoeveel paren chromosomen bevatten een heremietkreeft, cavia, groene kikker en wortel?

Lees het artikel. Leg uit dat de verwachting van Tim, om later de snelste man ter wereld te worden, misschien niet haalbaar is nadat bekend werd dat beide ouders doping hadden gebruikt.