Levensloop H5

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 5 - Vermogen

 Lesbrief Levensloop

vwo 4 

Ruilen over de tijd

Geld verdienen en geld uitgeven gebeuren in verschillende periodes.  

Ruilen over de tijd 

Sparen: je stelt je consumptie uit

Lenen: je vervroegt je consumptie

Een voorbeeld van ruilen over de tijd

is studeren. 

Rol van de bank bij sparen en lenen

Inflatie = gemiddelde prijsstijging van producten in een land.

Indexcijfers 

Met indexcijfers kun je gegevens met elkaar vergelijken, waarbij je het basisjaar als uitgangspunt neemt.

Het basisjaar heeft altijd het indexcijfer 100. 

Indexcijfers lijken op percentages. Het is ook een verhoudingsgetal.

Indexcijfers

Om de ontwikkeling van verschillende grootheden, zoals prijzen of inkomen, goed te kunnen vergelijken wordt vaak gebruik gemaakt van indexcijfers.

Een indexcijfer is een getal dat aangeeft hoeveel iets in een bepaalde periode is veranderd ten opzichte van een afgesproken tijdstip. Dit afgesproken tijdstip noem het het basisjaar en krijgt het indexcijfer 100.

Indexcijfer formule

Indexcijfer = nieuw getal : getal basisjaar x 100

Voorbeeld:

Loon basisjaar 2015: 2000 euro

Loon nieuwjaar 2020: 2500 euro

Indexcijfer = 2500/2000 x 100 = 125

Een prijs berekenen met indexcijfers

Een voorbeeld:

Het basisjaar is 2016. De gemiddelde broodprijs is dan € 2,10.

In 2018 is het prijsindexcijfer voor brood 107. Wat is de broodprijs is 2018?

€ 2,10 is het basisjaar, is dus 100, we willen 107 weten.

€ 2,10 : 100 x 107 = € 2,25.

0

Rente

• Rente een ander woord daarvoor is interest.
• Nominale rente = rente in euro's, het rente- percentage dat de bank geeft of vraagt.
• Reële rente = nominale rente gecorrigeerd voor de inflatie.
  
  

Formule omschrijven

• Ric = Nic/Pic x 100 is een lineaire formule
• Ezelsbruggetje: 3 = 6/2

Inkomstenbelasting

Box 1: inkomen uit werk en woning

Box 2: inkomen uit aanmerkelijk belang

Box 3: inkomen uit sparen en beleggen

Box 3

Niet echte inkomen uit vermogen maar aangenomen:

Inflatie

Oorzaken inflatie: 

• Stijging van de vraag (bestedingsinflatie)
• Kosten stijgen bij bedrijven (kosteninflatie)
• Stijging importprijzen
• De overheid vraagt meer geld

Voordelen van inflatie

Voordelen van inflatie:

• de waarde van je schuld wordt minder
• voor de concurrentiepositie als de inflatie in het buitenland groter is dan in Nederland

Nadelen van inflatie

Nadelen van inflatie:

• koopkracht daalt
• Spaargeld wordt minder waard
• Ondernemersrisico wordt groter

Inflatie kan verschillende oorzaken hebben. Wat is een mogelijke oorzaak van inflatie?

1. De lonen worden dit jaar niet verhoogd.
2. De btw-tarieven stijgen.
3. Het aanbod van producten stijgt.
4. De vraag naar goederen en diensten neemt af.

Als gevolg van de inflatie, verhoogt de ECB de rente. Wat is het gevolg voor de inflatie?

1. Die wordt lager, want lenen wordt duurder
2. Die wordt hoger, want lenen wordt goedkoper

Wat is inflatie?

1. Stijging van de prijzen
2. Daling van de prijzen
3. Stijging van de koopkracht
4. Het geld wordt meer waard

Inflatie kan verschillende oorzaken hebben. Wat is een mogelijke oorzaak van inflatie?

1. De lonen worden dit jaar niet verhoogd.
2. De btw-tarieven stijgen.
3. Het aanbod van producten stijgt.
4. De vraag naar goederen en diensten neemt af.

Als gevolg van de inflatie, verhoogt de ECB de rente. Wat is het gevolg voor de inflatie?

1. Die wordt lager, want lenen wordt duurder
2. Die wordt hoger, want lenen wordt goedkoper

Overzicht - rendement

Opbrengst aandelen:

Dividend, koersstijging (waardestijging) van een deel

Rendement obligaties:

Rente

Rendement spaarrekening:

Rente

Beleggen

Je kunt ook je geld beleggen i.p.v. op een spaarrekening zetten. 

Je steekt je geld dan bijvoorbeeld in aandelen, waarbij je verwacht dat ze meer waard zullen worden. 

Je kunt ook geld verliezen wanneer de koers gaat dalen. 

CBS - statline

Vermogen?

1

2

3

Juist of onjuist?
Het indexcijfer is altijd 100 of hoger.

1. Juist
2. Onjuist

Wat is het basisjaar?

1. 2014
2. 2015
3. 2016
4. 2017

Wat is het indexcijfer van 2013?

1. 94
2. 95
3. 96
4. 97

Wat is het indexcijfer van 2015?

1. 90
2. 91
3. 92
4. 93

Wat is het indexcijfer van 2016?

1. 101
2. 102
3. 103
4. 104

Koopkracht is:

1. Hoeveel geld je hebt
2. De hoeveelheid producten die je kunt kopen met het geld dat je hebt
3. Hoeveel spaargeld je hebt

Het inkomen van Timon is met 5% gestegen t.o.v. vorig jaar. De prijzen zijn in de zelfde periode met 1,5% gestegen. Hoeveel % is de koopkracht van Timon veranderd? Gestegen of gedaald?

Het inkomen van Sander is 3% gedaald t.o.v. vorig jaar, de prijzen zijn in dezelfde periode 1,5% gestegen. Hoeveel % is de koopkracht van Sander gedaald of gestegen?