TH 6 - M&M - BS2

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

thema 6 - mens en milieu

BS 2

kringlopen

Leerdoelen BS 2

Na deze BS kun je:

• de koolstofkringloop in hoofdlijnen beschrijven en schema's hiervan interpreteren
• de stikstofkringloop in hoofdlijnen beschrijven en schema's hiervan interpreteren 

Begrippen BS 2

fossiele brandstoffen

stikstofassimilatie 

ammonificatie

nitrificatie

denitrificatie

stikstofverbinding

stikstoffixatie

Kringlopen in BS2

koolstofkringloop

stikstofkringloop

Kringlopen in BS2

koolstofkringloop

stikstofkringloop

Let op rol van de:

Assimilatie & dissimilatie (T5 BS4)

Assimilatie heeft te maken met opbouw. Fotosynthese is een vorm van koolstofassimilatie. 

In de voortgezette assimilatie wordt door de dier/plant glucose omgezet in eiwitten, vetten en koolhydraten.

Dissimilatie heeft te maken met afbraak: organische stoffen worden weer afgebroken.

Koolstofkringloop

Opdeling in twee verschillende groepen organismen: autotrofe en heterotrofe organismen.

Autotrofe organismen kunnen uit anorganische stoffen organische stoffen maken. Hierbij maken ze gebruik van chloroplasten en lichtenergie.

Heterotrofe organismen: organische stoffen uit andere organische stoffen. Voor de organische stoffen zijn zij afhankelijk van autotrofe organismen.

Dode resten en andere afvalproducten van organismen heet detritus of afval. Dit wordt afgebroken door dierlijke afvaleters en reducenten tot CO2, dat weer door autotrofe organismen opgenomen kan worden.

Koolstofkringloop

Opdeling in twee verschillende groepen organismen: autotrofe en heterotrofe organismen.

Autotrofe organismen kunnen uit anorganische stoffen organische stoffen maken. Hierbij maken ze gebruik van chloroplasten en lichtenergie.

Heterotrofe organismen: organische stoffen uit andere organische stoffen. Voor de organische stoffen zijn zij afhankelijk van autotrofe organismen.

Dode resten en andere afvalproducten van organismen heet detritus of afval. Dit wordt afgebroken door dierlijke afvaleters en reducenten tot CO2, dat weer door autotrofe organismen opgenomen kan worden.

koolstofkringloop

Voedselkringloop

Koolstofkringloop

Koolstofkringloop

Dit molecuul wordt door de planten opgenomen uit de lucht

Via dit molecuul komt de koolstof in consumenten terecht

Deze organismen maken van organisch afval weer CO2

Je mag voor deze vraag de afbeelding uit je boek gebruiken

We noemen het opnemen van CO2 en omzetten naar glucose ......

We noemen het afbreken van glucose tot CO2.....

CO2

glucose

reducenten

assimilatie

verbranding

Kringlopen in BS2

koolstofkringloop

stikstofkringloop

Stikstofkringloop

• Organisch gebonden stikstof komt vooral voor in eiwit, nucleotiden en nucleïnezuren. Stikstof komt ook voor in afvalproducten als ureum.
• Producenten nemen stikstof op via NO₃^- of NH₄⁺. Stikstoffixerende bacteriën kunnen N₂ uit de lucht omzetten in bruikbare stikstof voor planten. Dit kan alleen anaeroob. Vandaar dat deze bacteriën in symbiose leven met planten. 
• Consumenten halen stikstof alleen uit plantaardige eiwitten.
  
• Reducenten zetten via ammonificatie stikstofhoudende verbindingen om in NH3. De ammoniak (NH3) wordt door nitrificerende bacteriën omgezet in nitriet en vervolgens in nitraat.
  
• Bij denitrificatie wordt nitraat door bacteriën omgezet in stikstofgas. 

Stikstofkringloop

Stikstofkringloop

Groenbemesting

Bij groenbemesting wordt klaver op stikstofarme grond geteeld, waarna deze omgeploegd wordt. Klaver leeft in symbiose met stikstofbindende bacteriën (knolletjesbacteriën), waardoor extra stikstof in de bodem komt. Door om te ploegen, blijft de stikstof beschikbaar voor nieuwe planten.

Als planten geoogst worden, wordt de stikstof die als eiwitten aanwezig zijn in de plant onttrokken aan de bodem. De kringloop wordt onderbroken.

eutrofiëring 

Eutrofiëring of vermesting treedt op wanneer er te veel nutriënten, zoals fosfaten en nitraten, in het water aanwezig zijn. Dit is meestal door toedoen van de menselijke activiteiten zoals landbouw en industrie.

Welke kringloop/kringlopen zijn bij eutrofiëring verstoord?

1. Koolstofkringloop
2. Stikstofkringloop
3. Koolstofkringloop en stikstofkringloop

In de koolstofkringloop worden door veel organismen stoffen verbrand. Welke organismen in de koolstofkringloop hebben dissimilatie?

1. planten
2. dieren
3. dieren en schimmels
4. zowel planten, dieren als schimmels

Welke stof maakt geen deel uit van de koolstofkringloop?

1. CO2
2. glucose
3. water
4. eiwitten

In welke vorm kan koolstof in de koolstofkringloop NIET voorkomen?

1. CO2
2. C6H12O6
3. N2
4. CH4

Vallen bomen onder de langzame of de snelle koolstofkringloop?

1. Langzame
2. Snelle

Hoort het proces waarbij kalkrotsen verweren tot de C-kringloop, de N-kringloop of beide?

1. Bij de koolstofkringloop
2. Bij de stikstofkringloop
3. Bij beide kringlopen

Welke kringloop is dit?

1. De stikstofkringloop
2. De koolstofkringloop
3. De zuurstofkringloop

Fotochemische stikstofbinding

Bij fotochemische stikstofbinding reageert N₂ met ozon (O₃) tot nitraat, die zo beschikbaar komt voor planten.

Stikstof (N₂) Is een stof die niet reageert met andere stoffen. Een plant of dier heeft er dan ook niets aan. N₂ blijft N₂.

Alleen met geweld (bliksem, hitte in een motor) bindt N₂ aan zuurstof. 

Of door sommige bacteriën bindt N₂ aan waterstof. 

Ammoniak (NH3) en ammonium (NH4+) zijn eigenlijk twee toestanden van dezelfde stof. 

Als ammoniak oplost, pikt het een H+ van water zodat NH4+ ontstaat. Als ammonium de lucht in gaat, wordt het weer NH3. 

Nitriet bestaat maar heel kort in de natuur, omdat de reactie tot nitraat heel snel gaat. Dat is goed, want nitriet is giftig.

Deze NH₃ zit binnenin een plant. Het wordt meteen gebruikt door de plant om er N-bevattende organische stoffen van te maken. Deze NH₃ komt dus niet in de grond terecht. De andere NH₃ wel.

Stikstofassimilatie is gewoon assmilatie met stikstof. Assimilatie = opbouw van grotere moleculen uit kleinere moleculen. Dus bv. opbouw van aminozuren uit nitraat (en glucose)

anaeroob proces, verloopt allean als er geen zuurstof is

anaeroob proces, verloopt allean als er geen zuurstof is

aeroob proces, verloopt allean als er wel zuurstof is

aeroob proces, verloopt allean als er wel zuurstof is

interactive BiNaS tabel van de stikstofkringloop 

opdrachten 

BS2 -> 

basis: 10 / 11 / 12 / 15 / 16 / 18 / 21

verdieping: 13 / 14 / 17 / 19 / 20 / 22 / 23

oefenen via volgende links biologiepagina 

https:

biologiepagina.nl

https:

En nog een interessante video over

de invloed van algen op klimaat

www.npostart.nl

nog wat quizvragen...

Is er voor nitrificatie zuurstof nodig?

1. ja
2. nee

Horen afvaleters bij producenten, consumenten of reducenten?

1. producenten
2. consumenten
3. reducenten

Wanneer planten en dieren sterven zonder te worden opgegeten, worden de organische stoffen opgenomen door

1. consumenten
2. eurocenten
3. reducenten
4. producenten

Welke schakel bestaat uit heterotrofe organismen?

1. Producenten
2. Consument 2e en 3e orde
3. Alle consumenten
4. Alle producenten en consumenten

Welk proces wordt weergegeven door nummer 2?

Welke kringloop/kringlopen zijn bij eutrofiëring verstoord?

1. Koolstofkringloop
2. Stikstofkringloop
3. Koolstofkringloop en stikstofkringloop

Biologische boeren willen geen pesticiden gebruiken, en ook een sluitende stikstofkringloop (geen overmatige toevoeging van kunstmest). Welk van de onderstaande beweringen is géén indirect effect van biologisch boeren?

1. Meer CO2 uitstoot per kg geproduceerd product
2. Minder snelle groei planten
3. minder Rhizobia in de bodem
4. meer uitspoeling van nutriënten

Wat neemt de plant op van de stikstofkringloop?

1. Nitriet
2. Water
3. Glucose
4. Nitraat

Het in kaart brengen van de stikstofkringloop in de Nederlandse natuur speelt zich af op het organisatieniveau:

1. populatie
2. molecuul
3. ecosysteem
4. biosfeer

Hoe kan 'N' verdwijnen uit eenvoudige stikstofkringloop?

1. planten nemen het op
2. vervluchtiging en denitrificatie
3. omzetting in nitriet en nitraat

Welke kringloop is dit?

1. De stikstofkringloop
2. De koolstofkringloop
3. De zuurstofkringloop

Je sport en verbrandt daarbij glucose.
Je produceert koolstofdioxide.
Welke pijl is dit in de koolstofkringloop (Binas 93F)?

1. Aerobe dissimilatie (groen)
2. Aerobe dissimilatie (blauw)
3. Verbranding (zwart)
4. Anaerobe dissimilatie (zwart)