Lezen 1.3 les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Programma

H1.3 lezen - je leert titel en tussenkopjes herkennen

                      - je leert onderwerp en deelonderwerp herkennen 

H1.3 Lezen

Noem iets dat je doet bij verkennend lezen?

Wanneer moet je nauwkeurig lezen?

1. Als je snel iets wil opzoeken
2. Als je de tekst een beetje moet snappen
3. Als je de tekst echt goed moet begrijpen
4. Als je door de krant bladert

H1.3 Lezen

Dit hoofdstuk leer je:

• de leesstrategieën verkennend en nauwkeurig lezen
• titel en tussenkopjes herkennen
• onderwerp en deelonderwerp benoemen
• alinea's herkennen

Titel en tussenkopje

Bijna elke tekst heeft een titel. Soms noemt de titel het onderwerp van de tekst. Staat het onderwerp er niet letterlijk in, dan geeft de titel meestal een aanwijzing over het onderwerp. Een titel in een (online) krant noem je ook wel kop of krantenkop. 

Titel en tussenkopje

Een tussenkopje vind je in de tekst boven tekstgedeelten. De tussenkopjes vertellen je steeds waar het tekstgedeelte over gaat. Zo kun je gemakkelijk in een tekst deelonderwerpen vinden. 

Nieuwe snelheidsborden van 30 kilometer per uur in Amsterdam

Vanaf 8 december geldt in Amsterdam een maximumsnelheid van 30 kilometer per uur op bijna alle stadswegen. Vandaag tref je al de eerste nieuwe snelheidsborden in de hoofdstad.

Vanaf maandag zet de gemeente al bijna vijfduizend nieuwe snelheidsborden neer. Ook worden 170 verkeerslichten afgesteld en andere "infrastructurele maatregelen" genomen.

De nieuwe borden hebben nu nog stickers met de mededeling dat de snelheid vanaf 8 december geldt.

Die stickers haalt de gemeente een nacht van tevoren eraf. Het aanpassen van de lijnen op 30 kilometerwegen gebeurt pas na 8 december.

Vanaf januari zullen langs de weg ook ledborden en smileys te zien zijn die weggebruikers op de juiste snelheid wijzen.

Ook voor bussen en trams

Amsterdam wil veiliger en stiller verkeer in de stad. Op meer dan 80 procent van de wegen geldt vanaf 8 december daarom een maximumsnelheid van 30 kilometer per uur.

Op sommige plekken moet ook het openbaar vervoer zich aan de nieuwe limiet houden. Bussen en trams die op een aparte baan rijden, mogen straks nog wel 50 kilometer per uur rijden.

De nieuwe snelheid moet zorgen voor 20 tot 30 procent minder ernstige ongelukken. Ook moet de geluidsoverlast afnemen. Samen met vervoermaatschappijen en nood- en hulpdiensten houdt Amsterdam de veranderingen in de gaten.

De gemeente geeft bovendien op middelbare scholen les over de verandering. Zo kunnen jongeren aan de hand van een test de impact van een botsing met 30 en 50 kilometer per uur ervaren.

Wat is het verschil tussen de titel en een tussenkopje.

onderwerp en deelonderwerp

Het onderwerp van een tekst beschrijft waar de hele tekst over gaat. Je kunt het in een paar woorden formuleren. Als je snel wilt weten wat het onderwerp is, kijk je naar de titel en lees je de eerste alinea.

onderwerp en deelonderwerp

Een deelonderwerp is een tekstgedeelte dat een deel van het onderwerp behandelt. Het deelonderwerp kan uit één alinea bestaan, maar ook uit meer alinea’s. Soms vertelt een tussenkopje je al wat het deelonderwerp is.

Wat wil je weten als je het onderwerp van een tekst wil weten?

1. Waar de tekst over gaat
2. wie de tekst geschreven heeft
3. wat de bron van de tekst is

Als je de titel en de eerste alinea leest, weet je vaak wat het onderwerp van de tekst is.

1. Waar
2. Niet waar

De tussenkopjes in een tekst vertellen je vaak wat de deelonderwerpen zijn.

1. Waar
2. Niet waar

Sleep de blauwe blokken naar het juiste rode vlak.

onderwerp

deelonderwerp

Tussenkopje

Titel

Hele tekst

Alinea('s)

Wat is een deelonderwerp?

1. Het onderwerp van de tekst
2. De eerste alinea van de tekst
3. Als je over het onderwerp praat met anderen
4. Het onderwerp van één of meerdere alinea's

Ik weet nu hoe ik de titel, tussenkopjes, onderwerp en deelonderwerp herken.

Ik snap het heel goed

ik snap het redelijk

ik snap het een beetje

Ik snap het nog niet zo goed

Oefenen met tekst 1

 tekst 1 blz. 20 

vraag 4 (verkennend lezen) vraag 5 (nauwkeurig lezen) vraag 6 (woordenschat)

Oefenen met tekst 2

 tekst 2 blz. 23 en 24

vraag 11 (verkennend lezen) vraag 12 (nauwkeurig lezen) vraag 14 (woordenschat)