2 kgt BS 4 + 6 Voeding en vertering: de organen voor vertering

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Thema 2 Voeding en vertering

2.4 Het verteringsstelsel & 2.6 De organen voor vertering

Pak je spullen:

* poster

* pen + kleurtjes

* laptop --> lessonup

wat gaan we vandaag doen?

* herhalen bas 1 + 2

* uitleg bas 4 + 6 --> poster

Zijn het voedingsstoffen of voedingsmiddelen?

Voedingsstoffen

Voedingsmiddelen

Chips

Vitaminen C

Brood

ei

Sla

Koolhydraten

Calcium

Yoghurt

Eiwitten

melk

Zet de voedingsmiddelen op de juiste voedingsstoffen.

Brandstoffen

koolhydraten en vetten

Bouwstoffen

eiwitten en water

Beschermstoffen

vitaminen en mineralen

leerdoelen vandaag

De organen voor vertering liggen voornamelijk in de romp.

Belangrijke organen voor vertering zijn de slokdarm, de maag, de lever, de dunne darm en de dikke darm.

snijtanden + hoektanden; bijt je stukken voedsel af

kiezen; fijnmalen van voedsel

speeksel, slokdarm, huig, strotklepje

Achter een brok voedsel knijpen de spieren samen.

Ze duwen het voedsel dan vooruit.

Dit noem je darmperistaltiek.

Je speekselklieren produceren speeksel (een verteringssap).

Speeksel maakt het inslikken van het voedsel gemakkelijker.

Met je tong duw je het voedsel van de mondholte naar de keelholte. Door te slikken wordt het voedsel in de slokdarm geduwd.

Bij het slikken wordt de neusholte afgesloten door de huig en de luchtpijpje met het strotklepje.

Het voedsel kan daardoor alleen de slokdarm in.

maag

In de wand zitten maagsapklieren die maagsap produceren; maagsap bevat zoutzuur

Kringspieren en lengtespieren in de maagwand zorgen dat je maag altijd in beweging is --> mengen met maagsap

maag

maagportier: een kringspier die de maag afsluit van de twaalfvingerige darm

De maagportier laat telkens maar kleine hoeveelheden voedsel door naar de twaalfvingerige darm.

Hierdoor heeft de maag een functie als tijdelijke opslagplaats voor voedsel.

twaalfvingerige darm

Via de maagportier komt het voedsel in de twaalfvingerige darm. 

In de twaalfvingerige darm komen de afvoerbuizen van de lever en de alvleesklier uit.

Gal is belangrijk voor de vertering van vetten.

Gal verdeelt grote druppels vet in kleinere druppeltjes.

Dit noem je emulgeren.

dunne darm

- bevat darmsapklieren die darmsap produceren

- de darmwand heeft veel darmplooien met darmvlokken (uitstulpingen): oppervlaktevergroting

- in de darmvlokken zitten bloedvaten

- voedingsstoffen kunnen door de darmwand heen naar de bloedvaten

dikke darm

- blinde darm met wormvormig aanhangsel (appendix)

- water wordt uit het voedsel gehaald

- laatste deel: endeldarm met een kringspier (anus)

dikke darm

De dikke darm is ongeveer anderhalve meter lang.

In de dikke darm wordt water onttrokken uit de niet verteerde voedselresten. Het water gaat het bloed in.

Hierdoor wordt je ontlasting dikker.

Alles wat je eet en drinkt wordt door het darmkanaal voortgeduwd.

In de wand van het darmkanaal bevinden zich 2 soorten spieren:

- kringspieren

- lengtespieren

Deze spieren kunnen steeds samenknijpen.

--> verteringsklieren maken verteringssappen

--> enzymen: stoffen die het verteren van voedsel versnellen

verteringsklieren:

1. speekselklieren

2. maagsapklieren

3. lever

4. alvleesklier

5. darmsapklieren (dunne darm)

Verteringssappen:

1. speeksel

2. maagsap

3. gal

4. alvleessap

5. darmsap

Wat betekent verteren?

1. het afbreken van grote voedingsstoffen in kleinere stoffen
2. Het opbouwen tot grote voedingsstoffen
3. het toevoegen van verteringssappen

Hoe heet een voedingsmiddel na de vertering?

1. Verteringssap
2. Verteringsklier
3. Verteringsproduct
4. Verteringsstelsel

Welke voedingsstoffen hoef je niet te verteren?

1. water
2. mineralen
3. vitaminen
4. alle drie de antwoorden zijn juist

Wat is het nut van kauwen?

1. voedingsstoffen opnemen
2. oppervlakte vergroten
3. kaakspieren versterken

6. Hoektanden zijn puntiger dan snijtanden.

1. Juist
2. Onjuist

Waardoor ontstaan de peristaltische bewegingen van de darmen?

1. Lengtespieren
2. Kringspieren
3. Lengte- en kringspieren

mondholte

speekselklieren

slokdarm

lever

maag

alvleesklier

12-vingerige darm

dikke darm

dunne darm

endeldarm

anus

Zet de organen van
het verteringsstelsel
in de juiste volgorde. 

Dunne darm

Slokdarm

Endeldarm

Dikke darm

Twaalfvingerige
darm

Maag

leerdoelen vandaag