Wondzorg - hechtingen en agraves

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Wondzorg 

Hechtingen en 

agraves

Leerdoelen

• na de les weet je wat hechtingen en agraves zijn
• na de les weet je hoe je wonden met hechtingen en agraves moet verzorgen
• na de les weet je hoe je hechtingen en agraves moet verwijderen

Welke soorten wonden ken je?

WCS classificatie model 

Wonden worden ingedeeld naar kleur, in combinatie met andere aspecten, zoals ontstekingsvocht. De standaard hiervoor is het WCS classificatiemodel met productadvies. Het classificatiemodel verdeelt wonden in rood (oppervlakkig of diep), geel (oppervlakkig of diep) en zwart (met of zonder ontstekingsverschijnselen).

WCS classificatiemodel

Waarvoor is het TIME-model?

1. Meetinstrument om de grootte van de wond te meten
2. Meetinstrument om de kleur van de wond te meten
3. Hulpmiddel voor het bepalen van het wondbeleid

TIME-model

Het TIME-model kan helpen bij het bepalen van het wondbeleid. Het is een hulpmiddel om moeilijke en complexe wonden te beoordelen. Het uiteindelijke doel is om een gezonde wond te creëren, zonder dood weefsel en ziekteverwekkende bacteriën, met weinig wondvocht en een goede doorbloeding. Pas als dat is bereikt, kan een wond genezen.

Fases wondgenezing

• reactiefase; wond dichten door vasoconstrictie en fibrinedraden
• regeneratiefase; korstvorming om wond te sluiten en vorming nieuw weefsel
• remodelleringsfase; littekenvorming, rijpt uit tot dun soepel weefsel

Extra info

In de reactiefase wordt uitbreiding van de verwonding voorkomen. Het wondbed bereidt zich voor op de genezing. De reactiefase is weer onder te verdelen in de bloedingsfase en de ontstekingsfase.

In het begin brengt het stollingsproces de bloeding tot stilstand. Er treedt vaatvernauwing op, waardoor zich een stolsel met fibrinedraden vormt. De draden vormen een netwerk dat bij niet-gapende wonden de randen verbindt en verkleeft. Bij grotere wonden bedekt het netwerk het wondbed. Bij indroging wordt het een beschermende korst.

Na het stoppen van de bloeding ruimt het lichaam in de ontstekingsfase de dode cellen en micro-organismen op. Witte bloedcellen helpen in dit proces. Bij de ontstekingsfase treden veel eiwitten en vocht uit de bloedvaten. De afvoerende lymfevaten zijn beschadigd en niet meer in staat dit vocht voldoende af te voeren. Hierdoor ontstaat een zwelling. Stoffen die zijn vrijgekomen bij het beschadigen van de cellen prikkelen de pijnzenuwen. Er ontstaan ontstekingsverschijnselen; roodheid, warmte, zwelling en pijn. Als de wond helemaal schoon is, begint de volgende fase.

Extra info

In de regeneratiefase wordt de verloren lederhuid vervangen door nieuw weefsel en wordt de wond gesloten. De aanmaak van nieuwe bloedvaatjes wordt in deze fase gestimuleerd, omdat de zuurstofvoorziening van het weefsel rond de wond van groot belang is bij het herstel. Het nieuw gevormde weefsel heet granulatieweefsel. Het is vochtig, helder rood en korrelig.

Voor de vorming van granulatieweefsel zijn (voedings)stoffen nodig, zoals; eiwitten, mineralen, vitamine A en C, zuurstof, groeifactoren, enzymen en hormonen. Als één van deze stoffen onvoldoende aanwezig is of ontbreekt, dan vertraagt of stagneert de wondgenezing.

Zodra het granulatieweefsel het niveau van de kiemlaag bereikt, vermenigvuldigen de cellen van de opperhuid aan de wondrand zich. Ze bedekken het granulatieweefsel, waardoor de wond zich sluit. Het nieuwe weefsel is nog erg kwetsbaar. Er ontstaan snel blaren bij mechanische belasting zoals druk en/of wrijving.

Extra info

Wanneer de bedekkende opperhuid direct na het sluiten van de wond weer de volle dikte bereikt, is nog goed te zien dat het onderliggende weefsel nog rood, dik en stug is. Het granulatieweefsel dat de lederhuid vervangt, moet nog verder uitrijpen tot een dun, soepel en wit bindweefsel. Het wondoppervlak wordt kleiner en het litteken sterker. Dit proces duurt zes maanden tot twee jaar, afhankelijk van de grootte van de wond.

Hechten

• Het aan elkaar vast maken van wondranden
• Is niet mogelijk als er teveel bacteriën in de wond zitten (bijv. bij wonden ouder dan 6u)
• Dit kan opgelost worden wond te reinigen en evt. oude wondranden weg te snijden.

Methoden om wond te sluiten

• Zwaluwstaart/steristrips
• Huidlijm (bij weinig wondspanning)
• Hechtingen: zijde, katoen, metaal, nylon, linnen, darm
• Agrafen: metalen clips (nietjes)
• Catguthechtingen (schapendarm, lossen vanzelf op)
• Staaldraadhechting (blijven in het lichaam achter)
• Combinatie van materialen

Zorg voor de gehechte wond

Niet lekkende wond

• Na 2dgn droog 
• verbandwissel minimaal
• i.p. pas na 48u eenmalig verschonen
• Hierna aan buitenlucht blootstellen

Lekkende wond

• afhankelijk lekkage 1x a 2x daags verbinden
• verbind met steriele materialen
• Overleg of zorgvrager mag douchen

Aandachtspunten wondzorg

• Goede handhygiëne zorgverlener; Geen zorg geven wanneer je zelf een huidinfectie of diarree hebt.
• Let op verschijnselen van wondinfectie (vaak pas 5e of 6e dag)
  
• Let op schaamtegevoelens
• Zorg voor voldoende pijnbestrijding.

Hechtmateriaal verwijderen

Hechtmateriaal wordt verwijderd wanneer de wond genezen is.

Gemiddeld: 7 tot 14 dagen

Afhankelijk van type wond en doorbloeding wondgebied.

Gezicht soms al na 3 à 4 dagen (goed doorbloed, minder kans op littekens)

Heupoperatie (14 dagen)

Op welke wijze?

Hangt af van de hechtingsmethode.

Verwijder zo mogelijk om en om.

Bij wijken wond kun je de wond ondersteunen met een steristrip of zwaluwstaartje.

Belangrijk is dat de huid in tact blijft en er geen micro-organismen de huid kan binnendringen.

Nodig: steriel mesje (stitchcutter) of een spitse, steriele schaar.

Bereid de zorgvrager voor

Geef aan:

dat het verwijderen geen pijn doet maar wel wat kan jeuken.

Dat de wondranden na 24 uur gesloten zijn en dus stevig genoeg.

dat je pas na een half jaar kunt zeggen hoe een litteken zich heeft ontwikkeld. (blijft het zichtbaar of niet)

Aandachtspunten

• Controle zorgdossier: specifieke aandachtspunten? Allergie voor desinfectie, soort hechtingen en techniek, datum hechtingen verwijderen juist? Hoe was de wondgenezing?
• Informeer de zorgvrager.
• Hygiëne: schone handen, draag handschoenen en gebruik steriele materialen.

??Vragen??

Opdracht: Maak met je peergroepje:

• De opdracht spiekbrief materialen wondzorg
• In it's learning opdracht wondbeoordeling

Lever deze per mail in voor 14-10

• Kruiswoordpuzzel wondzorg