MP5 dla-2: Woordvolgorde (fase 3, bij NL in actie H1)

• NT2
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3-5

MP5 dla-2 unit 1: Woordvolgorde

Aan het einde van deze les weet je hoe de woordvolgorde is in een hoofdzin en in een bijzin. Je kunt zelf, als je tijd krijgt om na te denken, zinnen maken waarin alle woorden op de juiste plek staan.

Hoe zeker ben je dat je correct een korte hoofdzin kunt maken?

😒🙁😐🙂😃

Wat moet je weten/kunnen
om de woorden in de goede
volgorde te kunnen zetten?

Welke conjuncties ken je?
Zet de Engels vertaling erbij.

De HOOFDREGEL

• Een normale (hoofd-) zin begint met het Subject (S) en Verbum 1 (V1).
• Als een zin NIET begint met het subject, dan verandert er iets aan de gebruikelijke woordvolgorde!

Maak zelf aantekeningen in je schrift van de uitleg die tussen de oefeningen wordt gegeven!

De hoofdzin

Subject (S)	Verbum 1 (V1)	de Rest ®
Josh	leest	een boek.
Malika	heeft	een nieuwe fiets.
Onze moeders	zijn	zussen van elkaar.

subject

verbum 1

de rest

de juf

geeft

huiswerk

subject

verbum 1

de rest

speelt

Jaïr

een spel

subject

verbum 1

de rest

kijken

Petra en Hans

televisie

subject

verbum 1

de rest

achtervolgt

de grote hond van de buren

onze kleine langharige cavia door de tuin

Hoofdzin met meer informatie

In een zin kun je natuurlijk ook vertellen wat en/of waar iets gebeurt. Wanneer komt dan tussen V1 en O, en Waar komt aan het einde van de zin.

subject	verbum 1	wanneer	object (wat)	waar
Kees	leest	iedere ochtend	een boek	in de trein.
De hond van de buren	krijgt	alleen als het buiten donker is	een lekker hondenkoekje	in zijn lekkere warme mand.

Subject

Verbum 1

Wanneer

Object (wat)

Waar

de leraar Engels

is

iedere ochtend

10 minuten te laat

op school

Subject

Verbum 1

Wanneer

Object (wat)

Waar

Rosa en ik

werken

de hele avond

aan ons huiswerk voor wiskunde

op de kamer van Rosa en haar zus

Subject

Verbum 1

Wanneer

Object (wat)

Waar

de oma van Eef

woont

sinds vorige week

in een heel nieuw huis voor oudere mensen

met haar nieuwe vriend

Subject

Verbum 1

Wanneer

Object (wat)

Waar

Katy Perry

beantwoordt

pas na drie weken

de persoonlijke berichtjes van haar fans

op Instagram

1

2

3

4

5

ik

ga

morgenmiddag

in Amsterdam

winkelen

1

2

3

4

5

Patricia en Edwin

willen

iedere morgen

in hun hotelkamer

naar het nieuws kijken

Wanneer of waar met inversie

Je kunt een zin ook beginnen met 'wanneer' of 'waar'. Dat doe je als je de nadruk wilt leggen op wanneer of waar iets gebeurt. 

Maar... dan verandert er dus wel iets aan de woordvolgorde - we spreken dan van 'inversie'. 

Kijk maar eens naar de volgende zinnen:

- Kees wandelt iedere ochtend naar zijn werk.

- Iedere ochtend wandelt Kees naar zijn werk. 

- Het regent vaak in Nederland.

- In Nederland regent het vaak.

Regel: Als je de zin begint met 'wanneer' of 'waar', moet je inversie gebruiken. Bij inversie wisselen S en V1 van plaats. 

Goed of fout?
In Amsterdam Janny en Lien zijn geboren.

1. goed
2. fout

Hassan gaat morgen naar zijn werk.

1. goed
2. fout

Tijdens WO II de Nazi's hebben ons land bezet.

1. goed
2. fout

In 't Hooge Nest wij lezen over het leven van twee Joodse zussen.

1. goed
2. fout

Op school leren wij beter Nederlands door veel te lezen.

1. goed
2. fout

Tijdens een toets mogen we geen vragen stellen.

1. goed
2. fout

Lars en Kjeld morgen geen voetbalwedstrijd hebben.

1. goed
2. fout

Tijdens de vakantie ik lees veel boeken.

1. goed
2. fout

Samengestelde zinnen

Je kunt twee kortere zinnen aan elkaar 'plakken'. Daarvoor gebruik je conjuncties. Conjuncties zijn dus een soort lijmwoordjes. We gaan eerst eens kijken of je de betekenis van een aantal veel voorkomende conjuncties kent. 

want

of

dus

en

maar

because

or

so

and

but

MEOWD

Als je de conjuncties uit de vorige opdracht gebruikt, verandert er niets. Beide zinnen blijven een hoofdzin. Kijk maar:

Jules was ziek. Hij ging toch naar school.

Jules was ziek maar hij ging toch naar school.

We gaan naar Spanje. We gaan naar Frankrijk.

We gaan naar Spanje en we gaan naar Frankrijk.

De auto was kapot. Hij werd gerepareerd.

De auto was stuk, dus hij werd gerepareerd.

Hij deed boodschappen. Het eten was op.

Hij deed boodschappen want het eten was op.

De MEOWD-regel

De conjuncties Maar, En, Of, Want en Dus worden gevolgd door een hoofdzin. Na alle andere conjuncties volgt een bijzin.

Je hoeft alleen MEOWD te onthouden! Lekker makkelijk, toch?

Let op: Er zijn meer conjuncties die bijvoorbeeld met de letter W beginnen. Onthoud dus ook dat MEOWD staat voor heel korte conjuncties.

De bijzin

In een bijzin staat het subject vooraan, en V1 verhuist naar het einde van de zin (maar vóór V2!). Een bijzin kan nooit op zichzelf staan. Een losse bijzin is geen goede zin. Kijk maar:

Peter was niet op school, omdat hij ziek was.

Peter was niet op school. (hoofdzin, correct) Hij ziek was. (bijzin, niet correct als losse zin) 

Peter was niet op school. Hij was ziek.

Peter was niet op school, omdat hij ziek was.

In de laatste (correcte) zin, staat V1 dus achteraan.

terwijl

omdat

voordat

indien

mits

als

tenzij

zodra

wanneer

zolang

doordat

alhoewel

nu

zoals

while

because

before

in case

only if

if (conditional)

unless

as soon as

when

as long as

because

even though

now

like

as long as

wordt gevolgd door een 

HOOFDZIN

(S+V1+R+V2)

wordt gevolgd door een BIJZIN

(S+R+V1+V2)

maar

en

want

omdat

daarom

of

terwijl

als

dus

hoewel

voordat

toen

doordat

tenzij

Beginnen met een conjunctie

Sommige zinnen beginnen met een conjunctie:

Terwijl Sam haar handen waste, vertelde ze over haar dag.                     (Sam waste haar handen. Ze vertelde over haar dag.)

Omdat ik vroeg weg moest, heb ik alleen gegeten.                                      (Ik moet vroeg weg. Ik heb alleen gegeten.)

Hoewel hij duur was, hebben we deze televisie toch gekocht.              (Hij was duur. We hebben deze televisie toch gekocht.)

Toen ik klein was, ging ik vaak met mijn moeder fietsen.                          (Ik was klein. Ik ging vaak met mijn moeder fietsen.)

Voordat ik naar school ga, wil ik eerst nog voor mijn toets leren.          (Ik ga naar school. Ik wil eerst nog voor mijn toets leren.)

Als ik later groot ben, ga ik in een groot huis wonen.                                   (Ik ben later groot. Ik ga in een groot huis wonen.)

Zie je dat de V1s gezellig naast elkaar staan, voor en na de komma?

DE REGEL:

Als een zin begint met een conjunctie (C):

• wordt het eerste deel van de zin een bijzin:                  C + S + R + V1 + V2
• pas je in het tweede deel van de zin inversie toe:      C + V1 + S + R + V2
• terwijl de volgorde in een hoofdzin is:                                     S + V1 + R + V2

Goed of fout?
Zodra ik heb mijn diploma, ik ga werken.

1. goed
2. fout

Goed of fout?
Toen hij 14 was, reed hij al op een fatbike.

1. goed
2. fout

Goed of fout?
Ik ben weggegaan, omdat ik moe was.

1. goed
2. fout

Goed of fout?
Jan heeft uitgeslapen want hij was laat thuis.

1. goed
2. fout

Goed of fout?
Ik hou van knutselen, dus ik zelf een kaart heb gemaakt.

1. goed
2. fout

Goed of fout?
In Australië veel vreemde dieren leven.

1. goed
2. fout

De ultieme test

Heb je goede notities gemaakt in je schrift?

Mooi! Dan komt nu de ultieme test om te zien of je klaar bent voor de toets!

LET OP: Je moet steeds TWEE of DRIE goede zinnen maken!

weet- ik - wint - volgende week - de race - dat - Max Verstappen - zeker
(2 zinnen)

de coolste school - mevrouw Oosterman - is - omdat - lesgeeft - daar - ISW
(3 zinnen)

rechten - haar diploma - Aisha - heeft gehaald - gaan studeren - zodra - ze - wil

Wat vond je van deze les?

heel makkelijk

makkelijk

niet makkelijk, niet moeilijk

moeilijk

heel moeilijk

Hoe klaar ben jij voor dit onderdeel van de toets van Unit 1?

😒🙁😐🙂😃

Wat vind je nog moeilijk, wat moet je nog beter leren of oefenen?

Wat vond je van deze les?

😒🙁😐🙂😃