Katern 4 - H1 Ruilen over de tijd

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H 1

Ruilen over de tijd

 

Levensfasen

Kinderfase

Ouderfase

grootouderfase

Wat de ene generatie doet heeft gevolgen voor de andere.

Wat de ene generatie doet heeft gevolgen op de andere. Geef hierbij een voorbeeld.

Stroomgrootheid (periode)

& 

voorraadgrootheid (nu)

Het loon dat je op je bankrekening krijgt bijgeschreven voor je bijbaantje

1. Stroomgrootheid
2. Voorraadgrootheid

Je hebt aan het eind van het jaar €350 op je spaarrekening staan.

1. Stroomgrootheid
2. Voorraadgrootheid

De aflossing van de lening voor je studie.

1. Stroomgrootheid
2. Voorraadgrootheid

Primair inkomen

De beloning voor het beschikbaar stellen van de KANO:

• loon --> arbeid
• pacht/huur --> natuur
• rente --> kapitaal
• winst --> ondernemerschap
  Inkomen is een belangrijke STROOMgrootheid voor Gezinnen

Ruilen over tijd

Nu sparen = meer welvaart (geld) voor later 

Nu lenen = minder welvaart (geld) voor later 

Rente heeft invloed op deze keuzes 

Nu werken = nu meer welvaart (geld)

Nu studeren = nu minder welvaart, maar later meer

Studeren is een vorm van ..1... Door te gaan ... 2 ... , investeer je in je studie. Je investeert hiermee in jouw ... 3 ... en daardoor vergroot jij je .... 4 .... n de toekomst en kun je jouw schuld weer terugbetalen

Welk woorden moeten er ingevuld worden 1, 2, 3, en 4

Rente: prijs van tijd

• Als je jouw consumptie wil vervroegen (door geld te lenen), betaal je daar rente voor.
• Als je jouw consumptie wil uitstellen (door geld te sparen), krijg je daar rente voor.
• Rente is dus eigenlijk de algemene prijs voor tijd

Rente: prijs van tijd

Ruilen in de tijd 

• van nu (heden) naar de toekomst (=> sparen)
• van toekomst naar nu (=> lenen)
• noemen we: intertemporele ruil (ruilen in de tijd)

Rente: prijs van tijd

Rente is de algemene prijs van tijd.

• Iedereen heeft ook een persoonlijke voorkeur voor nu consumeren (en lenen) of later consumeren (en eerst sparen)
• Persoonlijke voorkeur => individuele prijs van tijd.

Heb jij wel een geld geleend?

Ja

Nee

Is een Tikkie ook geld lenen?

1. Ja
2. Nee

CONSUMEREN, SPAREN, LENEN

Welke soorten leningen ken je?

Leningen

Lening terugbetalen

Als je geld hebt geleend moet je twee dingen terugbetalen

1. Het leenbedrag (aflossen)
2. Een vergoeding (rente)

Jop leent € 6.000,- van de bank en lost in gelijke delen het bedrag in 3 jaar af. De rente is 4%. Bereken hoeveel rente Jop over het 2e jaar moet betalen.

1. € 120,-
2. € 160,-
3. € 2.120,-
4. € 2.160,-

In totaal heeft Peter € 800,- betaald over zijn lening van € 15.000,-. Bereken hoeveel procent het totale rentebedrag is als percentage van de lening.

1. 18,75%
2. 5,4%
3. 5,2%
4. 5,3%

Tim leent € 5.000,- Het rentepercentage is 4,5%. Op 1 mei lost hij € 1.000 af. Hoeveel rente moet hij over dit jaar betalen?

1. € 225
2. € 180,-
3. € 120
4. € 195

Soorten leningen

• Hypothecaire lening. 
• Een lening aan consumenten heet een CONSUMPTIEF KREDIET
  
  Voor consumenten heb je verschillende leningen:

• Persoonlijke lening 
• Doorlopend krediet 
• koop op afbetaling (alleen via leveranciers!)
• Rood staan

1. Hypothecaire lening

• Hoogte lening, onder andere afhankelijk van het inkomen
• Huis als onderpand
• Lagere rente dan andere leningen
• Lange looptijd
• De bank mag het huis verkopen als de rente en aflossing niet meer worden betaald.

Persoonlijke lening

• Vast bedrag (rente en aflossing) 
• Terugbetalen in vaste gelijke termijnen

Lening van € 4.000 ga je terug betalen in 3 jaar. Hoeveel procent rente betaal je over de gehele looptijd?

Totaal betalen: 36 x € 132 = € 4.752

Rente: € 4.752 - € 4.000 = € 752

€ 752 / € 4.000 x 100 = 18,8 %

2. Kopen op afbetaling

-Een contract met een verkoper

-Waarbij je het gekochte product in delen terugbetaald, met rente. 

-Je krijgt het product al mee, bent er wettelijk ook al eigenaar van, maar je moet nog wel terugbetalen. (inclusief rente)

- Hierbij wordt het gehele bedrag geleend. (geen maatwerk)

- Er wordt hier vaak een hoge rente in rekening gebracht.

-Je kan dit weer berekenen zoals bij de persoonlijke lening.

Jongeren en lenen

• Veel jongeren komen in de financiële problemen.
  
• Lenen mag pas vanaf 18 jaar
  
• Studenten lenen bij DUO
  
• Driekwart van de studenten leent.
  
• Het gemiddelde bedrag is € 25.000,-
  
• Wordt niet gemeld bij de BKR, maar moet wel worden meegenomen bij de berekening voor max. hypotheek.
  

Bij de Wehkamp kun je een iPhone op afbetaling kopen. De normale prijs is € 639,-. Bij koop op afbetaling betaal je 48 maanden een bedrag van €15,48. Bereken hoeveel kredietkosten (rentekosten) je betaalt.

Bij Bol.com kun je een T.v. op afbetaling kopen. De normale prijs is € 1.200,-. Bij koop op afbetaling betaal je 36 maanden een bedrag van €42,80. Bereken hoeveel procent de totale kredietkosten (rentekosten) als percentage van het geleende bedrag zijn .

3. Doorlopend krediet

Doorlopend krediet

• Er is een maximumbedrag wat je kunt lenen
• In één keer of in delen
• Alleen interest over wat je leent
• Termijnen afbetalen
• Mag je weer opnieuw lenen!

Rood staan 

Negatief saldo op je bankrekening

Is vaak maar kort

Rentepercentage is vaak hoog!

Je wilt een huis kopen. Welke lening gebruik je hiervoor?

1. hypothecaire lening
2. doorlopend krediet
3. persoonlijke lening
4. consumptief krediet

6a. Bij welke afbeelding is er sprake van een lineaire hypotheek. Geef

    een verklaring. Het antwoord geef je op de volgende pagina

7a. Je wilt een huis kopen van € 315.000. Je sluit een lineaire hypotheek af tegen een rente van 2,6% en een looptijd van 30 jaar.

Bereken de maandelijkse aflossing.

Rente

• Rente een ander woord daarvoor is interest.
• Nominale rente = rente in euro's, het rente- percentage dat de bank geeft of vraagt.
• Reële rente = nominale rente gecorrigeerd voor de inflatie.
  
  

Reële rente

Als je voor je € 100 spaartegoed € 5 rente krijgt, dan is je nominale rente 5%.

Maar als de prijs van een product dat je wilt kopen met meer dan die 5% stijgt, kun je toch minder kopen, ondanks dat je nominaal meer geld hebt.

De reële (= ‘echte’) rente is dan negatief. Vergelijk: Engels = real

Deze moet je altijd uitrekenen met indexcijfers!! 

RIC = NIC   x 100 

           PIC 

Meneer Schroe ontvangt 0,1 % spaarrente. De inflatie bedraagt 2%.
Wat is juist?

1. De nominale rente bedraagt 0,1%; de reële rente is 1,9%.
2. De nominale rente bedraagt 1,9%; de reële rente is 0,1%.
3. De nominale rente bedraagt 0,1%; de reële rente is -1,9%.
4. De nominale rente bedraagt -1,9%; de reële rente is 0,1%.

Waar wil je nog extra uitleg over hebben

Je wilt een huis kopen van € 315.000. Je sluit een lineaire hypotheek af tegen een rente van 2,6% en een looptijd van 30 jaar.

7b. Bereken de rente in het 21e jaar.