3.4 Geloof, tolerantie en onderzoek

3.4 Geloof, tolerantie en onderzoek
1 / 17
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 2

In deze les zitten 17 slides, met tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

3.4 Geloof, tolerantie en onderzoek

Slide 1 - Tekstslide

Tijdvak 6: Regenten & Vorsten

Slide 2 - Tekstslide

Lesdoel
Waarom was de Republiek tolerant tegenover andere geloven?

Hoe leidden de vrijheid van denken en het rationalisme tot de opkomst van wetenschap in de Nederlanden?

Slide 3 - Tekstslide

Tolerantie en geloof
  • Schuilkerk waar gelovigen anders dan calvinisten hun geloof konden uitoefenen.
  • Politieke en economische belangen.
  • Door de vrijheid van denken waren natuurwetenschappelijke onderzoeken mogelijk en werden er veel uitvindingen gedaan.

Slide 4 - Tekstslide

Vluchtelingen

In de Republiek woonden 'mensen uit alle volken en met alle mogelijke geloofsovertuigingen eensgezind samen' volgens de filosoof Spinoza. 

Om verschillende redenen waren de migranten naar Nederland gekomen:
- Religieus
   -> geloofsvervolgingen
- Politiek
   -> oorlogsgeweld
- Economisch
   -> geld verdienen / werkzoekenden

Nederland stond open voor deze migranten, zij brachten immers geld en goede handelscontacten met het buitenland met zich mee.
Baruch Spinoza. De Joodse familie Spinoza was uit Portugal gevlucht voor de vervolgingen door de katholieke kerk en woonde in Amsterdam. Spinoza schreef onder meer boeken over tolerantie, redelijkheid en godsdienst.
Mogelijke toetsvraag
Noem twee groepen vluchtelingen die naar de Republiek kwamen. Noem bij elke groep het land of gebied waar zij vandaan kwamen en het motief voor hun komst.
Leerdoel
  • Je kunt verklaren waarom vele Europese vluchtelingen vanwege religieuze, politieke en economische redenen naar de Republiek gingen.
Na 1685 (het jaar dat Lodewijk XIV het protestantisme verbied in Frankrijk) vluchtten uit Frankrijk 35.000 Hugenoten naar de Republiek.
migratie van hugenoten - Luycken, 1695

Slide 5 - Tekstslide

Tolerantie en politiek
Willem van Oranje: 1580 pleitte voor tolerantie.

Unie van Utrecht: godsdienstvrijheid
Kath en Prot: niet eens met godsdienstvrijheid ( hun geloof ware geloof)

Er waren ook Katholieken (om politieke redenen) de opstand steunden.

Angst voor politieke verdeeldheid. Tolerantie noodzaakelijk voor eenheid.

Slide 6 - Tekstslide

Tolerantie en Wetenschap 
  • Vrijheid van denken en religieuze tolerantie geeft ruimte voor wetenschappelijk onderzoek

  • Uitvindingen doen werd een rage --> wetenschappelijke revolutie

Slide 7 - Tekstslide

Wetenschap stijgt in aanzien
  • In de Republiek een gunstig klimaat voor wetenschap door:
  • Relatieve tolerantie en 
  • Ambacht schap 
  • Waarnemingsinstrumenten
  • In 2e helft 17e eeuw ook beter klimaat in Engeland (English Royal Society) en Frankrijk (Académie des sciences)


Van Leeuwenhoek: microscoop

Slide 8 - Tekstslide

Baruch Spinoza
'Durf te denken'

  • Tolerantie
  • Vrijheid van godsdienst
  • Gevlucht uit Portugal, vanwege zijn Joodse geloof

Slide 9 - Tekstslide

Spinoza
  • Italië: door kerk nauwelijks wetenschappelijke ontwikkeling (Galileo)
  • Republiek: tolerant --> aantrekkelijk voor wetenschappers
  • Voorbeelden: 
  • Leeuwenhoek: microscoop
  • Huygens: slingeruurwerk
  • Spinoza: afwijzing christelijke god --> atheïst?
  • Spinoza staat aan basis radicale verlichting: alles in teken van Verlichting

Slide 10 - Tekstslide

Slide 11 - Video

Slide 12 - Video

Wetenschap
  • Bloei van de handel stimuleerde de wetenschap. 

  • Antonie van Leeuwenhoek: bacteriën en cellen. 

  • Christiaan Huygens: ontdekker van de telescoop en het slingeruurwerk: voor plaatsbepaling op zee. 

Slide 13 - Tekstslide

Christiaan Huygens
  • Hij was een wiskundige. Hij had 2 uitvindingen: de telescoop en het slingeruurwerk. 
  • Met de telescoop ontdekte hij als eerste de ringen rond de planeet Saturnus, dit deed hij door de lenzen steeds scherper te slijpen.  
  • Het slingeruurwerk bedacht hij om de juiste tijd te bepalen op zee. Deze was niet zo succesvol, alles slingert op een schip dus ook de klok.

Slide 14 - Tekstslide

Christiaan Huygens

Slide 15 - Tekstslide

Kleine diertjes en anatomie
  • Antoni van Leeuwenhoek: Microscoop: ontdekte in koeienogen: kleine diertjes.( bacteriën)  
  • rode bloedlichaampjes en zaaddiertjes

Gewone NL kregen belangstelling voor de wetenschap

Leidse universiteit : anatomische demonstraties

Slide 16 - Tekstslide

Belangrijke uitvinders van de Gouden eeuw
Christiaan Huygens
Anthoni van Leeuwenhoek
Hugo de Groot

Slide 17 - Tekstslide