2.2 Onrust in de kerk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Onrust in de kerk

De Opstand

Voorstellen

Het boek

Dit hoofdstuk

Klassikale uitleg §2.2

Video kijken

DOEN

...uitleggen hoe de kritiek op de rooms-katholieke kerk
tot de Reformatie leidde

...uitleggen hoe de Reformatie leidde tot de splitsing van de kerk

Aan het einde van de les kan je...

Je hebt elke les beide boeken mee naar school!

SO H2: Dinsdag 15 oktober

(weging 0)

REP h2: Dinsdag 5 november

Erasmus

2.2 Onrust in de Kerk

Erasmus van Rotterdam (1466-1536) was een humanist: iemand die de klassieke literatuur en cultuur bestudeerde.

Hij vertaalde de bijbel van het Grieks naar het Latijn. Hij ontdekte veel fouten in de oude versie.

Erasmus was een van de eerste personen die kritiek had op personen uit de katholieke kerk.

Kritiek op de kerk

2.2 Onrust in de Kerk

• Pastoors ontvingen inkomsten uit verschillende parochies.
  Ze lieten het werk doen door slecht betaalde vervangers
  
  
• Veel priesters hadden een vrouw en kinderen, ook al mocht dit eigenlijk niet.

Veel mensen verloren hierdoor het vertrouwen in de rooms-katholieke kerk.  

Luther

2.2 Onrust in de Kerk

Maarten Luther (1483 - 1546) was een Duitse monnik. Ook hij had kritiek op de kerk:

• Was fel tegen het verkoop van aflaten. 
  
  
• Gelovigen zouden zelf de bijbel moeten kunnen lezen

Luther wilde de kerk veranderen, hervormen.

95 stellingen

2.2 Onrust in de Kerk

1517: Luther had 95 punten van kritiek. Dit is het begin van de Hervorming of Reformatie.

1521: Paus wees kritiek van de hand en deed Luther in de ban:
- Hij mocht niet meer in de kerk komen
- Hij werd uit de christelijke gemeenschap gezet.

Keizer Karel V: 

- steunde de paus. 

- eiste dat Luther zijn kritiek zou terugnemen.

Luther weigerde.

Vogelvrij

2.2 Onrust in de Kerk

• Karel V verklaarde Luther vogelvrij
• Luther werd bescherm door enkele Duitse vorsten, waardoor hij door kon met zijn hervorming.
• Hij vertaalde de bijbel naar het Duits
• Hij gaat boeken en pamfletten schrijven
  Gevolg: aanhang groeit. 
  

Vrede van Augsburg

2.2 Onrust in de Kerk

• 1546: oorlog in het Duitse Rijk tussen katholieke (olv de keizer) en de Lutherse vorsten. 
• Lukt de keizer niet de religieuze eenheid te herstellen
  
  
• 1555: Vrede van Augsburg
  Voortaan mocht elke vorst zijn het geloof van zijn onderdanen bepalen. 

Gevolg: er was een nieuwe kerk ontstaan: de protestante kerk.

Na Luther kwamen er meer hervormers. Zo ontstonden er verschillende soorten protestantse kerken. 

Calvijn

2.2 Onrust in de Kerk

Johannes Calvijn (1509 - 1564; Frankrijk) 

• Stichtte in 1559 in Genève een school voor predikanten
• Volgens Calvijn stond vóór iemands geboorte al vast of hij naar de hemel of de hel zou gaan (predestinatieleer)
• Strikte tucht: dansen, kaartspelen, bezoek kroeg. Was allemaal verboden. Je kon gestraft worden.

Calvijn

2.2 Onrust in de Kerk

Johannes Calvijn (1509 - 1564; Frankrijk) 

• Stichtte in 1559 in Genève een school voor predikanten
• Volgens Calvijn stond vóór iemands geboorte al vast of hij naar de hemel of de hel zou gaan (predestinatieleer)
• Strikte tucht: dansen, kaartspelen, bezoek kroeg. Was allemaal verboden. Je kon gestraft worden.

Verschil Calvijn en Luther:

• Volgens Calvijn mocht je in opstand komen als de heerser niet het juiste geloof had. 
• Volgens Luther was de vorst aangesteld door God. Je moest hem dus wel gehoorzamen. 

1517

1555

95 stellingen van Luther

Vrede van Augsburg

2.2 Onrust in de kerk

Belangrijke jaartallen

Belangrijke personen

Begrippen

Humanist

Hervorming/

Reformatie

Geleerde die de klassieke cultuur en literatuur bestudeerde

Poging om iets te doen aan de problemen binnen de katholieke kerk, die leidde tot de stichting van de protestantse kerk

Erasmus
Eén van de eerste mensen die kritiek had op de katholieke kerk

Luther
Hervormer

Je hebt een vorst te gehoorzamen

Calvijn
Hervormer

Je mag in opstand komen als je heerser niet het juiste geloof heeft.

AFSLUITING

Voor de volgende les heb je af:

§2.2, opdracht 13 t/m 29

Vragen?

• Mailen
• Maandag t/m donderdag lokaal c11