NU Ned 1F2F A lezen H2.3 Tekstverbanden en signaalwoorden

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Leesvaardigheid

Hoofdstuk 2

De opbouw van een tekst

Paragraaf

2.3 Tekstverbanden en signaalwoorden

Onderwerp

Tekstverbanden lezen en herkennen door te kijken naar de signaalwoorden

Leerdoelen

- Je herkent signaalwoorden in een tekst

- Je ontdekt via de signaalwoorden de verbanden in een tekst

Tekstverbanden

en signaalwoorden

Tekstverbanden:

Zinnen en alinea’s staan niet zomaar in een tekst. Ze staan in een bepaalde volgorde en hebben iets met elkaar te maken. 

Zie ook blz. 208 in je lesboek deel A

Tekstverbanden herken je vaak aan de signaalwoorden die bij elk type verband horen. 

Voorbeeld tekstverband en zijn signaalwoord

Tegenstellend tekstverband:

Zij heeft een nieuwe iPad, maar Jaap heeft een ander tablet.

Zij heeft een nieuwe iPad, maar Jaap heeft een ander tablet.

Deze tekstverbanden moet je herkennen (1)

- opsomming of volgorde

- tegenstelling

- tijd (volgorde in tijd, chronologische volgorde)

- oorzaak-gevolg

- toelichting of voorbeeld

- voorwaarde

Deze tekstverbanden moet je herkennen (2)

- vergelijking

- reden of argument

- doel-midden

- samenvatting

- conclusie

Signaalwoorden:

 Schrijvers gebruiken signaalwoorden om te laten zien wat sommige woorden, zinnen of tekstdelen (bijv. alinea's) met elkaar te maken hebben. 

Leer daarom de tekstverbanden en de bijbehorende signaalwoorden goed aan. 

Bijvoorbeeld:

Om een opsomming of een volgorde aan te geven, kan een schrijver beginnen met het woord ‘eerst;.

Voorbeeld: Eerst moet er voldoende geld opgehaald worden….’.

Het signaalwoord ‘eerst’ zegt: let op, er komt nog meer! Misschien zie je dan verderop in de tekst zinnen met woorden als ‘vervolgens’, ‘bovendien’, ‘daarna’, en ‘tenslotte’.

De signaalwoorden zijn: eerst, vervolgens, daarna, tenslotte.

Het verband tussen die zinnen (of alinea’s) is een opsomming in volgde van tijd. Ookwel een chronologische volgorde genoemd. 

Lijst tekstverbanden en signaalwoorden

Andere verbanden die door signaalwoorden aangegeven kunnen worden, zijn:

Tekstverband

Er zijn verschillende tekstverbanden:

Wat is een tekstverband?

Hoe herken je een tekstverband?

Welke tekstverbanden ken je al?

Wat voor tekstverband is 'maar'?

Wat voor tekstverband is 'eerst'?

Wat voor tekstverband is 'het gevolg is'?

Noem vier tekstverbanden en twee signaalwoorden bij deze tekstverbanden

Leren voor het centraal examen

- Je herkent signaalwoorden in een tekst

- Je ontdekt via de signaalwoorden de verbanden in een tekst

Maken

Blz. 51-55