1HV: grammatica, wg, lv, mv

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom! 

Talent A, schrift en leesboek op tafel

Check vorige les 

Noteer in je schrift 

Verdeel de zin in zinsdelen:
In deze les gaan we het werkwoordelijk gezegde en lijdend voorwerp behandelen.

Benoem persoonsvorm en onderwerp:
In deze les gaan we het werkwoordelijk gezegde en lijdend voorwerp behandelen.

Huiswerk nakijken 

Grammatica Zinsdelen 1.7: opdracht 5, 6, 8, 9 en 12 (blz. 50)

Lesdoelen 

Je leert het werkwoordelijk gezegde en lijdend voorwerp herkennen. 

Wat weet je al? 

Maak opdracht 1 op bladzijde 109 individueel

Klaar? Lezen in je leesboek. 

Wisbordje!

Werkwoordelijk gezegde (=wg) 

• Soms staan er in een zin meer werkwoorden dan alleen de persoonsvorm
• Alle werkwoorden van een zin vormen samen het werkwoordelijk gezegde

• Sommige werkwoorden vallen in twee delen uiteen als ze worden vervoegd, zoals meevallen en opbellen. We noemen ze daarom splitsbare werkwoorden:  Eigenlijk | viel | het klusje | mee.
• wg = viel mee

• In sommige zinnen wordt aan het + infinitief of te + infinitief gebruikt:
• Harry is zijn huiswerk aan het maken.
• wg = is aan het maken

Wat is een werkwoordelijk gezegde?

1. Het woord dat vooraan komt wanneer je de zin vragend maakt.
2. Het woord dat verandert wanneer je de zin in een andere tijd zet.
3. Alle werkwoorden die in de zin staan.
4. Het antwoord op de vraag: wie of wat?

Wat is het werkwoordelijk gezegde in de zin:

'Ik kan natuurlijk prima het werkwoordelijk gezegde benoemen'.

1. kan natuurlijk benoemen
2. kan prima benoemen
3. kan natuurlijk prima benoemen
4. kan benoemen

Werkwoordelijk gezegde?

De docent kijkt de toetsen altijd snel na.

1. kijkt
2. kijkt de toetsen na
3. kijkt na
4. kijkt snel na

Lijdend voorwerp (=lv)

• Het onderwerp van een zin is de ‘hoofdrolspeler’. In sommige zinnen kun je nog meer rollen aanwijzen, bijvoorbeeld die van het lijdend voorwerp (lv).
• Het onderwerp doet iets met een lijdend voorwerp:
• Je vindt het lijdend voorwerp door de vraag te stellen: wie/wat + wg + o?
• Lv begint, net als het onderwerp, nooit met een voorzetsel.

• Mijn ouders |hebben |een klein huisje in het zuiden van Spanje |gekocht.
• ow= mijn ouders wg = hebben gekocht
• wie of wat hebben mijn ouders gekocht? een klein huisje in het zuiden van Spanje  = lv

Hoe vind je het lijdend voorwerp?

Het lijdend voorwerp is het antwoord op de vraag:

1. Wie/wat + wg?
2. Wie/wat + pv?
3. Wie/wat + o?
4. Wie /wat + wg + o?

Wat kan GEEN lijdend voorwerp zijn?

1. De kat met het gebroken pootje
2. de pan met tomatensoep
3. in de tuin van de buren
4. wij

Wat is het lijdend voorwerp?

Deze klas / kan / het lijdend voorwerp/ vinden.

1. Deze klas
2. kan
3. het lijdend voorwerp
4. vinden

Wat is het lijdend voorwerp?

Ik eet elke dag een taartje.

Uitleg lijdend voorwerp

1. Ik
2. eet
3. elke dag een taartje
4. een taartje

Aan de slag! 

Noteer het huiswerk voor dinsdag 14 januari  het 5de uur in je Plenda: 

• Grammatica Zinsdelen 2.7: opdracht 4, 6, 9, 10 en 12 (blz. 110)

Huiswerk af?

Ga dan lezen in je leesboek.

Welkom! 

Talent A, schrift en leesboek op tafel

Huiswerk nakijken 

Grammatica Zinsdelen 2.7: opdracht 4, 6, 9, 10 en 12 (blz. 110)

Lesdoelen 

Je leert het werkwoordelijk gezegde, lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp herkennen. 

Verdeel de zin in zinsdelen en benoem: pv (persoonsvorm) ow (onderwerp), wg (werkwoordelijk gezegde) lv (lijdend voorwerp) en mv (meewerkend voorwerp)

1 De docent overhandigt de leerlingen hun toetsblad.

2 De snelste leerlinge schuift een klasgenoot op een papiertje de antwoorden toe.

3 Die geeft het papier onder tafel door aan zijn buurman.

4 Verbaasd geeft de docent de volgende dag aan de hele klas een foutloze toets terug.

Meewerkend voorwerp (=mv)

• Naast de rollen van onderwerp en lijdend voorwerp is er nog een rol: het meewerkend voorwerp (mv). Het woord zegt het al: het werkt mee met het onderwerp, werkwoordelijk gezegde en lijdend voorwerp: Ik gaf mijn tante een cadeautje.

• Hoe? Door de vraag te stellen: aan/voor wie/wat + wg + o + lv?
• Aan wie/wat geef ik een cadeautje? Antwoord: aan mijn tante.

• En met de aan/voor-proef:
• Een zinsdeel is een meewerkend voorwerp:
• - als het begint met aan of voor en als je dat voorzetsel kunt weghalen; Emma stuurt een berichtje aan Liz. Emma stuurt Liz een berichtje

Het meewerkend voorwerp ...

1. ondergaat iets
2. is de ontvanger (aan wie/voor wie)

Wat is het meewerkend voorwerp?

Joris heeft mij de betekenis van het meewerkend voorwerp uitgelegd

1. Joris
2. de betekenis
3. het meewerkend voorwerp
4. mij

Wat is het meewerkend voorwerp?

Zij heeft het ons toch verteld.

1. zij
2. heeft
3. ons
4. toch

Aan de slag! 

• Maak de opdrachten op het opdrachtenblad

• Opdrachten af? Maak dan in Talent Online de Test Jezelf van Grammatica 2.7 

Voordat je gaat... 

Zet zinsdeelstrepen.
Wij hebben Anna voor haar verjaardag een boek gegeven.

Benoem pv, ow, wg, lv en mv
Wij hebben Anna voor haar verjaardag een boek gegeven.