Schrijf in drie minuten tijd zoveel mogelijk op je wisbordje over wat je nog weet over de stikstofkringloop.
Voorkennisvragen
1. In welke anorganische stoffen in de bodem zit stikstof (N)?
2. Waarvoor hebben planten stikstof nodig?
3. Welke groep organismen spelen de grootste rol in de stikstofkringloop?
Tekst
timer
3:00
1 / 25
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5
In deze les zitten 25 slides, met tekstslides.
Lesduur is: 30 min
Onderdelen in deze les
9.2 De mens en stikstof
Voorkennisbraindump:
Schrijf in drie minuten tijd zoveel mogelijk op je wisbordje over wat je nog weet over de stikstofkringloop.
Voorkennisvragen
1. In welke anorganische stoffen in de bodem zit stikstof (N)?
2. Waarvoor hebben planten stikstof nodig?
3. Welke groep organismen spelen de grootste rol in de stikstofkringloop?
Tekst
timer
3:00
Slide 1 - Tekstslide
Kenmerken hoofdstuk
Niet veel nieuwe concepten, verdieping op V4 stof
Complexiteit zit in de contexten en grafieken/ tabellen/ modellen
Maak de opdrachten uit de methode om daar mee te oefenen
In het examen komen vaak ecologievragen voor!
Slide 2 - Tekstslide
Lesdoel
4. Je beschrijft de stikstofbinding door bacteriën
5. Je legt uit hoe menselijke activiteiten de N-kringloop beïnvloeden
6. Je legt de gevolgen van N-toename op het land en in het water uit en je beschrijft maatregelen om de N-toename te beperken
Slide 3 - Tekstslide
BINAS 93G
Slide 4 - Tekstslide
Knolletjesbacterie
Slide 5 - Tekstslide
Knolletjesbacterie
Slide 6 - Tekstslide
Problemen in de stikstofkringloop
Eutrofiëring van water
Vermesting/ verzuring via de lucht
Bijdrage aan het versterkt broeikaseffect
Slide 7 - Tekstslide
Eutrofiëring
Het toenemen van de voedingsstoffen (met name stikstof en fosfaat) in oppervlaktewater als gevolg van uitspoeling
Oorzaak: kunstmest gebruik op het land en uitspoeling (regen)
Slide 8 - Tekstslide
Algenbloei – geen zonlicht meer bij waterplanten – dode algen en dode planten zakken naar de bodem en worden afgebroken door reducenten (aeroob) – zuurstoftekort in het water. Hypoxie: zuurstofarme waterlagen
Slide 9 - Tekstslide
Stikstofproblemen
Slide 10 - Tekstslide
Stikstofproblemen
Zure regen
Vermesting
Vermesting
NO2 is een broeikasgas
Slide 11 - Tekstslide
Zure regen
Verzuring van de bodem tast wortels aan.
Slide 12 - Tekstslide
Vermesting
Toename van voedingsstoffen in de natuur (NH4+ en NH3)
Hierdoor groeien vooral bepaalde soorten goed: vermindering van de biodiversiteit.
Eerst planten maar daarna ook andere organismen!
Slide 13 - Tekstslide
Vergrassing , afname van de biodiversiteit
Slide 14 - Tekstslide
Slide 15 - Tekstslide
Lezen blz. 17 kopje stikstofverrijking door bacteriën
Tekstbegripsvragen (na het lezen):
Waardoor komt stikstof dat vastgelegd ligt in organische stoffen van dieren weer beschikbaar voor planten?
Welke bacteriën kunnen boeren gebruiken om een stikstofarme bodem weer stikstofrijk te maken?
Welk enzym gebruiken stikstofbindende bacteriën in wortelknolletjes en onder welke omstandigheden werkt dit enzym optimaal?
Hoe wordt het proces genoemd waarbij vrije stikstof (N2) omgezet wordt in NH4+ ?
timer
4:00
Slide 16 - Tekstslide
Lezen blz. 18 Kopje Invloed van de mens op de N-kringloop
Na het lezen:
Maken opdrachten leerdoel 4 en 5
Opdracht 16, 17, 18, 20, 21 en 22
timer
6:00
Slide 17 - Tekstslide
Lesdoel
4. Je beschrijft de stikstofbinding door bacteriën
5. Je legt uit hoe menselijke activiteiten de N-kringloop beïnvloeden
6. Je legt de gevolgen van N-toename op het land en in het water uit en je beschrijft maatregelen om de N-toename te beperken
Slide 18 - Tekstslide
Exitticket
1. Door welk proces komt stikstof dat vastgelegd ligt in organische stoffen van dieren weer beschikbaar voor planten?
2. Welke bacteriën kunnen boeren gebruiken om een stikstofarme bodem weer stikstofrijk te maken?
3. Noem twee problemen die mensen veroorzaken mbt stikstofkringloop.
Slide 19 - Tekstslide
Reflectie en voorkennis
Beantwoord volgende vragen op je wisbordje:
Reflectie:
1. In welke belangrijke mineralen zit stikstof?
2. Welke gevolgen heeft een toename van stikstofoxiden in de lucht? 3. Welk begrip beschrijft het probleem dat ontstaat als men teveel kunstmest gebruikt?
Voorkennis: 1. Wat is de eerste stap in het eutrofiëringproces?
2. Wat betekend biodiversiteit?
Slide 20 - Tekstslide
Eutrofiëring
Proces dat in gang wordt gezet door uitspoeling van mineralen (door teveel gebruik van mest).
Er is een toename van mineralen in het water.
De algen in het water gaan door de toename van de mineralen enorm snel delen en groeien (Algenbloei)
De algen vormen een biofilm aan de oppervlakte en blokkeren het licht voor de waterplanten. -> Waterplanten gaan dood.
Overdag produceren de algen veel O2, veel van de O2 ontsnapt naar de atmosfeer
Snachts wordt er geen O2 geproduceerd en ontstaat er zuurstof tekort
Organismen in de sloot gaan dood -> Bacteriën die dode resten afbreken nemen toe en verbruiken al het O2
O2 is op (hypoxie), alle organismen in de sloot gaan dood.
Slide 21 - Tekstslide
Gevolg: Vergrassing -> afname van de biodiversiteit
Toename van stikstofmineralen in de bodem geeft snelgroeiende plantensoorten voordeel.
Slide 22 - Tekstslide
Indicatorsoorten
Een toename van sommige soorten organisme kan een probleem in het ecosysteem aanwijzen.
Zulke soorten noemen we indicatorsoorten.
Slide 23 - Tekstslide
Beantwoord volgende vragen op je wisbordje
1. Waardoor raakt het zuurstof in een sloot waar eutrofiering plaatsvindt uiteindelijk op?
2. Waardoor kan de biodiversiteit van een natuurgebied afnemen door een teveel aan stikstofmineralen in de bodem?
3. Wat kan ecologen wijzen dat er sprake is van mogelijke N-verrijking in een gebied?
Slide 24 - Tekstslide
Aan de slag met de leerdoelen
Maak de opdrachten van leerdoel 6 en de samenvattende opdrachten (30 en 31)