H3 §4 Sovjet-Unie 1922,1939

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, vwo
• Leerjaar 3,4

Leven in de Sovjet-Unie

Rusland in de 20e eeuw

Sovjet-Unie

• Sinds 1922 de officiële naam voor Rusland 

• Dictatuur

• Eén partij heeft alle macht

• Geheime politie (NKVD, later KGB)

Leerdoel

1. Welke economische veranderingen werden onder Stalin doorgevoerd?
2.  Hoe maakt Stalin een totalitaire staat van de Sovjet-Unie?
3. Hoe was de relatie tussen de Sovjet-Unie en het buitenland?
   

§ 1 Stalins economische veranderingen

Lenin: 1917 - 1924

Stalin: 1928 - 1953

Stalin

• Heette eigenlijk Ioseb Dzjoegasjvili
• Brute kracht van de communistische partij
• Vermoorde of verjaagde concurrenten binnen de partij.

Stalin

1924 na dood van Lenin Stalin aan de macht.

• Machtigste persoon communistische partij
• Stalinisme: angst en terreur
  

Industrie

Onder Stalin kwam er een nieuw systeem. 

Dit betekende dat de staat besliste wat én hoe er moest worden geproduceerd.

Hoe heet dit?

Hiermee wilde Stalin laten zien dat de Sovjet-Unie een machtiger land 

was dan de kapitalistische landen met hun vrije markt-economie.

Planeconomie

Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een planeconomie.

Dit betekende dat de staat besliste wat én hoe er moest worden geproduceerd.

Hiermee wilde Stalin laten zien dat de Sovjet-Unie een machtiger land 

was dan de kapitalistische landen met hun vrije markt-economie.

Vijfjarenplannen: hierin was vastgelegd wat er in de komende vijf jaar moest worden geproduceerd.

Dát het werd geproduceerd was meestal belangrijker dan hoe het was geproduceerd: de kwaliteit en de keuze was beperkt.

Verheerlijking van

arbeiders en boeren

De Sovjet-Unie is een land van arbeiders en boeren,

dit zijn de helden van het land!

Zie de beelden, waar is dit een voorbeeld van?

Verheerlijking van

arbeiders en boeren

De Sovjet-Unie is een land van arbeiders en boeren,

dit zijn de helden van het land!

Overigens leek dit in propaganda veel mooier dan de realiteit was...

Collectivisatie

De landbouw moest veranderen door ook te gaan werken via 5-jaren plannen, 
Meer produceren: overschot verkopen aan het buitenland
De opbrengst wordt geinvesteerd in machines en fabrieken.

Tientallen kleine zelfstandige boerderijen werden samengevoegd (collectivisatie) tot één groot boerenbedrijf, een kolchoz.

De boerengezinnen werkten en woonden daar met elkaar. 

De grond, het vee, de gereedschappen, de oogst: alles was van iedereen. 

• Ook eigen boederijen mocht niet meer: er kwamen collectieve landbouw boerderijen. Veel families op 1 boerderij 
  
• Wilde je dit niet? Dan ging je naar de Goelag (strafkamp).

Geen succes:

1. Boer werd arbeider
2. Alle opbrengst naar de staat
3. Vee wordt afgeslacht in plaats van afgestaan
4. Boeren moeten uit eigen dorp weg om op een staatsboerderij te werken
   

Zelfstandig werken

Maken vraag 4 t/m 9

§ 2 De Sovjet-Unie wordt een totalitaire staat

            Totalitaire samenleving

Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een extreemlinkse totalitaire samenleving:

Een samenleving waarin de overheid alle macht in handen heeft en grote invloed heeft op het leven van de burgers. 

In een totalitaire samenleving is het individu onbelangrijk.

KENMERKEN:

1. Planeconomie

2. Dictatuur

3. Persoonsverheerlijking

4. Indoctrinatie

Komsomol: de Hitler-Jugend van de Sovjet-Unie

Al het goede kwam van Stalin!

5: Terreur!

• Stalin zag overal tegenstanders, vooral in mensen die een belangrijke rol in het bestuur of leger hadden.
• Tussen 1934 en 1938 laat Stalin rond de 1 miljoen 'tegenstanders' oppakken en veroordelen.
• De Sovjet-Unie wordt zo 'gezuiverd'.

Stalin gebruikte alles om zijn macht in het land te vergroten en te behouden. 

Stalin bepaalde wat er in de kranten én de geschiedenisboeken kwam te staan: vroegere medestanders werden 'er uit geschreven'

Hoe noemen we dit?

originele foto 1918

eerste vervalsing 1924

tweede vervalsing 1926

Grote Terreur

• 1934-1938
  

• Stalin zag overal vijanden
• Strafkampen
• Showprocessen

Goelag

• Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een goelag, een strafkamp.
• In deze 'opvoedingskampen' moesten de gevangenen, onder zeer zware omstandigheden, dwangarbeid verrichten.
• Sommige van deze kampen hadden niet eens hekken, omdat ontsnappen zinloos was: de kou en de wolven zouden je uiteindelijk wel doden.
• Er zijn ca 12 miljoen mensen omgekomen in deze kampen.
  

Showprocessen

• Tegenstanders werden (meestal) vals beschuldigd en werden in een oneerlijke rechtszaak tot zware straffen veroordeeld.
  

• Bij dit soort showprocessen stond de uitkomst al vast voordat de rechtszaak was begonnen ofwel men was schuldig.

Zelfstandig werken

Maken vraag 10 t/m 12

    § 3 De Sovjet-Unie en het buitenland

Positie van de Sovjet-Unie tussen 1917-1941

• Moeizame relatie met andere landen
  

• Enige communistische land ter wereld

• Erg gesloten land

• Niet-democratisch 

Redenen

1. Engeland en Frankrijk hadden tegenstanders van het communisme gesteund tijdens de burgeroorlog
2. 1938: Sovjet-Unie geen deelname conferentie van München
3.  Engeland en Frankrijk lieten toe dat Duitsland het Sudetenland inlijfde

Molotov-Ribbentrop Pact
augustus 1939

• Hitler en Stalin zijn elkaars politieke vijanden
• Hitler wil er echter zeker van zijn dat de Sovjet-Unie geen oorlog tegen hem  gaat beginnen, als Duitsland Polen aanvalt.
• Na Duitse inval Polen wordt het land verdeeld onder Duitsland en Sovjet-Unie
• Ze  sluiten een niet-aanvalsverdrag.
  

Begrippen uit deze les

• Stalinisme
• Planeconomie
• Vijfjaren Plannen
• Totalitiare staat
  
• Indoctrinatie
  
•  Collectivisatie
• Kolchozen
• Goelag
• Grote terreur
• Showprocessen
• Niet-aanvalsverdrag

Jaartallen uit deze les

• 1924
• 1928
• 1929
• 1930
• 1934-1938
• 1939
  

Personen uit deze les

• Lenin
• Stalin

????????

Waarom was men in het buitenland erg verrast toen Stalin met Hitler het niet-aanvalsverdrag sloot?

Zelfstandig werken

Maken vraag 13 t/m 19