2. Rechtstaat, democratie & dictatuur

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Politiek

wat doen we vandaag?

Hoofdvragen 2.1:

• Wat is een rechtsstaat?

Begrippen:

• Rechtsstaat
• Grondwet
• Grondrechten
• Artikel 1
• Democratie


• Recht
• Plicht

RECHTSSTAAT:

Een land waar de rechten en plichten van de burgers en de overheid zijn vastgelegd.

Kenmerken rechtsstaat: 

1. Er is een grondwet met de belangrijkste rechten en plichten

2. Er zijn grondrechten: zoals persvrijheid en godsdienstvrijheid

3. Er is rechtsbescherming: de overheid moet zich houden aan de wet

4. Er is een onafhankelijke en onpartijdige rechterlijke macht

5. Er is een eerlijk democratisch gekozen parlement 

Rechten en plichten:

Rechten:

wat je mag doen of waar je recht op hebt.

Plichten:

Wat je moet doen. 

Belasting betalen:

1. Recht
2. Plicht

Onderwijs:

1. Recht
2. Plicht

Bescherming tegen mishandeling en geweld:

1. Recht
2. Plicht

De Nederlandse taal voldoende beheersen.

1. Recht
2. Plicht

Het hebben van een geldig identiteitsbewijs:

1. Recht
2. Plicht

Weten van welk strafbaar feit je wordt verdacht.

1. Recht
2. Plicht

Opdrachten:

Lezen 2.1 

Vragen bij 2.1 (opdr. 1 tm 4)

Opd. 14 / 15

Begrippen: t/m plicht

Hoofdvragen 2.1:

• Wat is een parlementaire democratie?

Begrippen:

• Parlementaire democratie
• Vrije en geheime verkiezingen
• Parlement
  

• Trias Politica:
  - Wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht 

1. Kenmerken parlementaire democratie: 

Er zijn vrije verkiezingen: je mag zelf beslissen op wie je stemt 

Er zijn geheime verkiezingen: je hoeft niet te vertellen op wie je stemt. 

2. Kenmerken parlementaire democratie: 

De politieke macht ligt in ons land bij het het parlement.

Elk voorstel moet door de Eerste én Tweede Kamer worden goedgekeurd. 

3. Parlementaire democratie:

Elk besluit komt democratisch tot stand. Dat wil zeggen met meerderheid van stemmen. 

4. Parlementaire democratie:

Er is een grondwet, waarin rechten en plichten van de burgers én de overheid geregeld zijn. 

Trias Politica

(Driemachtenleer)

Maak opdracht 16 blz. 23 en lever deze hier in!

Opdrachten:

Lezen 2.2 

Vragen bij 2.2 (opdr. 5 tm 8)

Opd. 16 / 18 / 20

Begrippen: parlementaire democratie t/m rechterlijke macht

Hoofdvragen 2.3:

• Wanneer is een land een dictatuur?

Begrippen:

• Dictatuur
• Censuur 

Dictatuur

• de macht is in handen van één persoon, partij of groep 
• geen democratie, geen rechtsstaat
• geen grondrechten (dus bv. geen vrijheid van meningsuiting)


• geen verkiezingen of onbetrouwbare verkiezingen
• geen persvrijheid
• sterk leger
• er is vaak terreur (geweld en dreigen met geweld) richting de eigen inwoners

Een persoon of groep is de baas van het land, dit is een...

1. Democratie
2. Dictatuur
3. Rechtstaat
4. Monarchie

De macht van de overheid is gescheiden in drie delen

1. Democratie
2. Dictatuur

De inwoners hebben grondrechten

1. Democratie
2. Dictatuur
3. Beide

Hier worden verkiezingen gehouden

1. Democratie
2. Dictatuur
3. Beide

(Bekijk het vorige filmpje...)
Hoeveel landen zijn een dictatuur?

1. 15
2. 25
3. 50
4. 75

Noem twee verschillen tussen een verkiezing in een democratie en in een dictatuur:

Activiste: 

De Russische LGBTQ-activiste Anna Dvornitsjenko ontvluchtte na diverse aanvallen haar thuisland en vroeg asiel aan in Nederland. ‘Ik wil terug, maar krijg nog altijd doodsbedreigingen.’

Met welk kenmerk van een dictatuur heeft dit te maken, leg je antwoord uit:

Verbod:

De razend populaire app die bekend staat om zijn korte dans- en playbackvideo's gaat in de ban. Althans, als het aan Mike Pompeo ligt, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken. Hij zou een verbod op de videoapp TikTok overwegen, omdat de app volgens hem informatie deelt met de Chinese overheid. Hoe zit dit precies - en is een verbod wel realistisch?

Met welk kenmerk van een dictatuur heeft dit te maken, leg je antwoord uit:

Opdrachten:

Lezen 2.3 

Vragen bij 2.3 (opdr. 9 tm 12)

Opd. 21 / 22

Begrippen: dictatuur t/m censuur