3.4 & 3.5 Stedelijke cultuur & wetenschap

• Geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 2

3.4 + 3.5
Stedelijke cultuur & wetenschap in de Republiek

Lesdoelen

-Je kunt uitleggen welke religieuze vrijheid er was in de Republiek

-Je kunt uitleggen wat voor migranten zich vestigden in de Republiek

-Je kunt uitleggen welke veranderingen we zien in de wetenschap van de 17de eeuw
-Je kunt uitleggen waarom de tolerantie leidde tot meer wetenschappelijke ontdekkingen

Wat is tolerantie?

Vrijheid

• Na de Nederlandse opstand was het protestantse of gereformeerde geloof (calvinisme) de ‘bevoorrechte kerk’ 
• Katholiek zijn mocht, maar geen kerk bouwen
• Er was geen godsdienstvrijheid, maar wel gewetensvrijheid: recht om te geloven wat je wilt
• Katholieke bijeenkomsten werden vaak gedoogd (toegelaten).
  
  

Migranten

• Veel migranten in de 17de eeuw:
  
  1. Uit Duitsland en Scandinavië immigreerden werkzoekenden.
  2. Protestanten uit de zuidelijke Nederlanden en joden uit Spanje, Portugal en Midden- en Oost-Europa vanwege godsdienstvervolging
     
     --> Migranten waren belangrijk voor de economie

Push en Pull factoren

• Pushfactoren: redenen om een plaats te verlaten.
  Bijv: armoede, oorlogsgeweld en geloofsovertuiging
  
  
• Pullfactoren: redenen om je ergens te vestigen
  Bijv: geloofsvrijheid, veiligheid, welvaart en werkgelegenheid
  

Wetenschap en tolerantie

• In de Republiek was er vrijheid van denken, dat gaf ruimte om wetenschappelijk onderzoek te doen 
• Buitenlandse wetenschappers kwamen naar de Republiek om boeken te laten drukken
• Nederlandse wetenschappers deden belangrijke uitvindingen

Wetenschappelijke revolutie

• Nieuwe manier van denken in de 17de eeuw
• Wetenschappers probeerden de wereld te begrijpen door observeren, experimenteren en logisch redeneren
• Niet meer alles verklaren door godsdienst
• --> Zo ontstond de wetenschappelijke revolutie.

Welke uitvinding werd door een Nederlander gedaan tijdens de Gouden Eeuw?

1. Microscoop
2. Telescoop
3. Brandweerslang
4. Duikboot

Wetenschap

• Hugo de Groot: godsdienst, geschiedenis en rechten 
• Christiaan Huygens: wiskunde, natuurkunde, sterrenkunde
  -> ontdekte met een telescoop de ringen van Saturnus 

Wetenschap

• Boerhaave: wereldberoemde arts
• Spinoza: filosoof -> rationalisme 
• Antonie van Leeuwenhoek: bioloog-> uitvinder van de microscoop 

Hoeveel schilderijen zijn er ongeveer gemaakt in de gouden eeuw? (schatting)

1. 500.000
2. 5 miljoen
3. 50 miljoen
4. 500 miljoen

Wie kochten er schilderijen in de Gouden Eeuw?

1. De rijke handelaren
2. De adel
3. De geestelijken
4. Bijna iedereen

Schilderkunst

• Twee groepen mensen bestelden schilderijen:
  1. stadsbestuurders -> grote groepsportretten 
• 2. gegoede burgerij -> familieportretten, of iets uit hun eigen omgeving 
• Schilders gingen zich specialiseren 

Rembrandt

Frans Hals

Jan Steen

Jacob van Ruysdael

Hendrick Avercamp

Hoe leidde de vrijheid van denken tot meer wetenschap?