5.1 Planten bekijken deel 2

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Par. 5.1 planten bekijken 

Welkom 1D en 1E. Beluister dit fragment

Leerdoelen 5.1: Planten bekijken

We gaan vandaag verder met deel twee van 5.1 Daar horen deze doelen bij:

1. Je kunt uitleggen hoe kruidachtige planten en houtachtige planten rechtop blijven
2. Je kunt het vervoer van water door de plant uitleggen (je gebruikt hierbij de volgende begrippen: wortels, wortelharen, vaatbundels, huidmondjes (havo ook hout-/bastvaten)
3. Je kunt uitleggen waarom bomen hun blad verliezen
4. Je kunt uitleggen waardoor tomaten rood zijn

Een dierencel (en dus ook de cellen van mensen) hebben iets NIET, wat een plantencel wél heeft...

1. cytoplasma
2. celkern
3. bladgroenkorrels
4. celmembraan

Welke van onderstaande organen bevat een plant?

1. bloem
2. stengel
3. wortels
4. bladeren

Wortelharen zijn erg kwetsbaar

Opnemen water en mineralen

Stengels

Functies:

- transport/vervoer van stoffen

- stevigheid geven aan de plant

Beluister mij

Houtachtige of kruidachtige planten

- Houtachtige planten (bomen en struiken): bevatten veel hout voor stevigheid

- Kruidachtige planten (zoals een tulp): geen hout, maar water zorgt voor stevigheid

Beluister mij

Als een takje geen water krijgt hangen alle bloemen en bladeren slap. Als een stengel geen water krijgt hangen de bloemen, bladeren en de stengel slap.

Planten zoals tulpen en madeliefjes zijn kruidachtige planten. 

Kruidachtige planten hebben water nodig voor de stevigheid. De cellen in de stengel van kruidachtige planten zuigen zich vol met water. Dat water komt in de vacuole. De volle vacuole drukt, via het cytoplasma, tegen de celwand. Daardoor wordt de cel stevig. De vacuoles lopen leeg. 

Bomen en struiken zijn houtachtige planten. De stam en de takken bestaan uit houtcellen. Houtstof geeft stevigheid. Volgroeide houtcellen gaan dood en de inhoud van de cel verdwijnt. Ook de tussenwanden verdwijnen, waardoor de cellen buisjes vormen. Alle buisjes samen maken stammen en takken stevig.

Beluister mij

Wat voor soort planten zie je in de afbeelding
en hoe blijven ze rechtop staan?

1. Houtachtige plant/ water in vacuoles
2. Kruidachtige plant/ water in vacuoles
3. Houtachtige plant/ houtstof in celwanden
4. Kruidachtige plant/ houtstof in celwanden

Hoe komt water in de bladeren?

• Aan de wortels zitten wortelharen. Hiermee zuigt de plant water op. 
• Het water gaat via de vaten in de wortels en stengels naar de bladeren. 
• Een groepje vaten bij elkaar noem je vaatbundels.

Vaatbundels

Lopen van wortel tot in de bladnerven en bloemen, liggen in een kring. Een plant heeft wee soorten vaten:

1. Houtvaten: water en mineralen (binnenring) 

Stroomrichting= omhoog

2. Bastvaten: glucose en andere voedingstoffen (buitenring)

Beluister mij

Hoe gaat het water uit de bladeren?

• In het blad zitten huidmondjes. Dit zijn kleine openingen waardoor stoffen naar buiten kunnen. 
• Water verdampt (net als bij thee) uit de bladeren
• Het aanzuigen van water door de huidmondjes heet zuigkracht van de bladeren. 

Hoe komt water in de bladeren?

Zet de stappen van het proces van watertransport in een plant in de goede volgorde.

1

2

3

4

Water stroomt door de nerven

Water in de vaatbundels wordt aangevuld door de wortels.

Water verdampt uit de bladeren.

Water stroomt door de vaatbundels omhoog. 

Waardoor verliezen planten hun blad in de herfst?

In de herfst verliest een boom zijn bladeren om uitdroging te voorkomen. Dat gebeurt als volgt:

1. bladgroen gaat van het blad naar de boom/takken

2. Er ontstaan een scheurlaag tussen de bladsteel en de stengel

3. De bladeren vallen af.

4. Er ontstaan een kurklaag om de boom te beschermen.

Op de plekken waar de bladeren hebben vastgezeten zitten bladlittekens. 

Hoe komt het dat sommige delen van een plant een andere kleur hebben?

Bloemen en vruchten hebben allerlei kleuren. Dat komt door de kleurstofkorrels. Er zijn rode, gele en oranje kleurstofkorrels.

Aan het werk met huiswerk voor volgende les:

Havo: Maak werkboek nectar 5.1 opdracht 12 t/m 21

VWO: Afmaken opdrachten 5.1. t/m opdr 23 moet af zijn.

Beide groepen : Doorlezen paragraaf 5.2

Begin volgende les huiswerk SO! Je moet dan alle opdrachten van 5.1 goed gemaakt hebben

Beluister mij