les 4 sociale kwestie, pacificatie, feminisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

sociale kwestie en feminisme

Wat gaan we doen?

herhalen verzuiling

sociale kwestie

feminisme

Leerdoel

• je kunt beschrijven wat verzuiling is
  
• je kunt aangeven wat de reden is dat verzuiling ontstond
• je kunt van de verschillende zuilen een aantal kenmerken noemen zoals geloof, voormannen, politieke partij enzovoort
• je kunt omschrijven wat de pacificatie is en de relatie leggen met VHL en Bonaventura

Leerdoel

• je kunt beschrijven wat verzuiling is
  
• je kunt aangeven wat de reden is dat verzuiling ontstond
• je kunt van de verschillende zuilen een aantal kenmerken noemen zoals geloof, voormannen, politieke partij enzovoort
• je kunt omschrijven wat de pacificatie is en de relatie leggen met VHL en Bonaventura

Sociale Wetten

• Liefdadigheid alleen is niet genoeg om armen te helpen. 
• Overheid moet ingrijpen in deze situatie, maar hoe? =Sociale Kwestie.

herhalen verzuiling

sociale kwestie

pacificatie

feminisme

 

De Sociale Kwestie

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je:

- uitleggen wat de Sociale Kwestie is

- uitleggen hoe deze middels sociale wetten geprobeerd werd op te lossen

- vertellen welke sociale wetten zorgden voor een beter leven

De Sociale Kwestie

• Een kwestie is een probleem
  

• Sociale: het probleem van de slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders.

Gevolgen van de industrialistatie

• Gevolg van industrialisatie: sociaaleconomische veranderingen; 
• Bevolkingsgroei in de stad, groei van verstedelijking; 
• Verschil welvaart (fabrieksarbeiders -en bazen) werd pijnlijk groot, nl. meer welvaart voor de rijken

• Verslechtering van de leef- en werkomstandigheden van de onderste bevolkingslagen (=sociale kwestie)

Sociale kwestie, hoe deze op te lossen?

Slechte leef- en werkomstandigheden van de arbeiders in de 19e eeuw 

• Liefdadigheid alleen is niet genoeg om armen te helpen. 
• Overheid, liberalen, moet ingrijpen in deze situatie, maar hoe? 

 de Sociale Kwestie

• ‘De rijken worden rijker, de armen worden armer’

• Alleen ‘de rijken’ mogen stemmen

• Hierdoor blijven ‘de rijken’ aan de macht
• de armen (vaak arbeiders) hebben niets te zeggen

Sociale Kwestie

• De slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders zijn duidelijk zichtbaar. Artsen, dominees, priesters, onderzoekers geven aan dat de situatie onhoudbaar is.  
• Arbeiders gaan zich organiseren in vakbonden. Hierdoor komen er ook meer stakingen voor.
• De 'rijken' krijgen ook last van de problemen van de arbeiders: ongelukken en  stakingen in de fabrieken, en zeer besmettelijke ziekten.

Langzaam verbetering

• sociale wetten en met als sluitstuk inspraak voor de arbeiders

1917: Algemeen Kiesrecht voor mannen
1919: Algemeen kiesrecht voor vrouwen

Van liefdadigheid naar sociale wetten

• Armenwet (1854)
  
• 'Kinderwetje van Van Houten' (1874)
  
• Leerplichtwet (1900), 
• Woningwet (1901),
• Ongevallenwet (1901)

sociale wetten

1854 armenwet: De wet regelde dat het zwaartepunt van de armenzorg bij de kerken kwam te liggen en dat gemeenten slechts een aanvullende rol hadden.

1874 kinderwet  van Van Houten:  kinderen tot 12 jaar mochten niet werken, wel in de landbouw en het huishouden. Vooral gericht op fabrieksarbeid.

1901 leerplicht: Door deze wet moesten kinderen van 6 tot 12 jaar verplicht onderwijs volgen. Opnieuw waren de kinderen die in de landbouw werkten de uitzondering: boerenkinderen mochten tijdens de oogsttijd thuis blijven om te helpen oogsten. Een andere uitzondering waren meisjes: die mochten thuis gehouden worden om het gezin te verzorgen. 

sociale wetten

1901 Ongevallenwet:Arbeiders werden verzekerd tegen de financiële gevolgen van ongevallen die met hun werk in verband stonden

1901 woningwet:  Het doel van de Woningwet was om bouw en bewoning van slechte en ongezonde woningen onmogelijk te maken en de bouw van goede woningen te bevorderen. 

https:

De Sociale kwestie ging over:

1. De omgangsvormen tussen de mensen uit de verschillende zuilen.
2. Het verbod van de regering om te staken.
3. De strijd om algemeen kiesrecht.
4. Het verbeteren van de levensomstandigheden van de arbeiders.

Heeft deze foto met de sociale kwestie te maken? Leg kort uit.

1.De sociale kwestie ging over de slechte omstandigheden voor arbeiders in de fabrieken.
2. De sociale kwestie ging over de slechte leefomstandigheden voor arbeiders buiten de fabriek.

1. 1 is waar, 2 is niet waar
2. 1 is niet waar, 2 is waar
3. beide stellingen zijn niet waar
4. beide stellingen zijn waar

Deze vraag gaat over de sociale kwestie tijdens de industriële revolutie.

1 De ergste missstanden verdwijnen
2 Door de industrialisatie ontstaat de sociale kwestie.
3 Er komen sociale wetten
4 Vakbonden komen op voor de belangen van werknemers.

Zet bovenstaande vier zinnen in de juiste tijdsvolgorde:

1. 4 --> 2 --> 3 --> 1
2. 2 --> 4 --> 3 --> 1
3. 2 --> 4 --> 1 --> 3
4. 2 --> 3 --> 4 --> 1

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie  kun je herkennen en uitleggen waar vrouwen tijdens de eerste feministische golf voor streden.

Daarnaast weet je wat er is afgesproken in de pacificatie van 1917

Feminisme

Opkomen voor (gelijke) rechten van de vrouw

Wat weet jij over het feminisme?

https:

Feminisme

• Emancipatiebeweging.
• Gelijke rechten voor vrouwen.
• Algemene vrouwenkiesrecht (mannen 1917/vrouwen 1919)
• Rijke vrouwen en vrouwen uit de middenklasse waren actief, arbeidersvrouwen hadden geen tijd of mogelijkheid

§3.2 Vrouwen strijden voor hun rechten

De ongelijke positie van de vrouw t.o.v. de man zorgte ervoor dat feminisme ontstond

• zij streden voor gelijke rechten en kansen voor vrouwen en voor emanciapatie --> vrouwen wilden zelfde rechten als mannen
• 1870-1919: eerste feministische golf: vrouwen willen gelijkheid 

1. binnen het huwelijk
2. in werk
3. in onderwijs

Vrouwen ondergeschikt

- Rond 1890: ontstond een beweging voor vrouwenemancipatie: het feminisme.

- Belangrijkste eis: vrouwenkiesrecht. 

- Gevolg: 1894: oprichting Vereniging voor Vrouwenkiesrecht. Voorzitter was -->  Aletta Jacobs

- Dit heet ook wel de Eerste Feministische Golf o.l.v.

                                                                                                          Wilhelmina Drucker  -->

- Vereniging voor Vrouwenkiesrecht

In 1917 ook passief vrouwenkiesrecht,vrouwen mogen worden gekozen.

In 1919 ook actief vrouwenkiesrecht, vrouwen mogen nu zelf kiezen-->

gevolg einde Eerste Feministische Golf. 

meningen over vrouwenkiesrecht

Socialisten: loon voor mannen omhoog zodat werken van vrouw niet belangrijk was. Mannen kiesrecht belangrijker dan feminisme, gaven wel steun hieraan.

Conferssionelen: tegen, vrouw hoorde thuis in de zorgende rol, politiek is mannenzaak

Liberalen: verdeeld, meerderheid voor vrouwenkiesrecht

PACIFICATIE, de deal

1917 einde schoolstrijd en algemeen mannenkiesrecht

Pacificatie 1917

Pacificatie betekent letterlijk: vredestichting

Er werd tussen de partijen politieke vrede gesloten door 

een oplossing te vinden voor een aantal politieke problemen

Politieke tegenstellingen

• De socialisten willen algemeen kiesrecht, de liberalen en de confessionelen niet
  

• De confessionelen willen geld voor bijzonderde scholen, de liberalen en de socialisten niet

• De confessionelen en socialisten besluiten op elkaars voorstellen te gaan stemmen, waardoor er toch een meerderheid ontstaat                             --------> (Pacificatie 1917)

• Hierdoor worden de liberalen buiten spel gezet

§3.3 De veranderingen in de grondwet van 1917

Pacificatie van 1917

• Algemeen kiesrecht voor mannen en passief kiesrecht voor vrouwen
• Gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs --> einde schoolstrijd
• Evenredige vertegenwoordiging

Verandering 1919

• actief vrouwenkiesrecht

Eerste democratische verkiezing

• 1922

Pacificatie van 1917

Algemeen kiesrecht voor mannen en passief kiesrecht voor vrouwen

Gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs --> einde schoolstrijd

Evenredige vertegenwoordiging

Verandering 1919

actief vrouwenkiesrecht

Eerste democratische verkiezing

1922

Kiesrecht: actief en passief

Actief = je mag stemmen

Passief = je kunt gekozen worden

Verhoudingen vóór en na de Pacificatie van 1917

Pacificatie samengevat:

1. algemeen mannenkiesrecht werd ingevoerd 

2. financiële gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs.

3. stelsel van evenredige vertegenwoordiging ingevoerd.

Revolutiejaar

Pacificatie

Algehele herziening (update van de Grondwet)

Onafhankelijkheid van België

Oorzaken Grondwetswijzigingen

Ontstaan van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (met België)

Begrippen en namen

• industrialisatie                  bijzondere scholen
• sociale kwestie                  passief kiesrecht
• vakbond                              actief kiesrecht
• liefdadidgheid                   censuskiesrecht
• sociale wetgeving             eerste feministische golf
• Armenwet                            
• Kinderwetje van Van Houten
• Ongevallenwet
• Woningwet
• liberalen
• modern imperialisme
• feminisme
• Samuel van Houten
• Aletta Jacobs
• Wilhelmina Drucker
• Vrouwenkiesrecht
• Vereniging voor Vrouwenkiesrecht
• eerste feministische golf
• Vrije Vrouwenvereniging
• pacificatie