Thema 1 Verbranding en ademhaling

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Thema 1 Verbranding en ademhaling

Klas codes Malmberg

• L2A: 230831
• L2B: 519956
• GA2A:704848
• A2B:117150

Basisstof 1

- Je kunt uitleggen dat planten bij de fotosynthese energie vastleggen in glucose

- Je kunt uitleggen dat bij de afbraak van glucose energie vrijkomt

Stofwisseling

• Stoffen worden omgezet naar andere stoffen 
• Van groot naar klein of andersom 

Voorbeelden  -- foto synthese

Fotosynthese

Bladgroenkorrels --> fotosynthese

Nodig voor fotosynthese:

1. Koolstofdioxide
2. Water
3. Zonlicht

Producten van fotosynthese:

1. Glucose (suiker)
2. Zuurstof

Afbraak glucose

• Kleiner maken van glucose
• Vindt plaats in de mitochondriën 

Kleine sprong naar Basisstof 2

Werk gedeelte

Weektaak: Lezen en maken B1 

Samen maken als er tijd is: samenvatting en + opgaven

Basisstof 2

- Je kunt het verband uitleggen tussen verbranding in cellen en lichamelijke activiteit

- Je weet dat bij verbranding zuurstof wordt verbruikt en koolstofdioxide ontstaat

Programma

Herhaling en vragen

Basisstof 2 

Werktijd 

Herhalings spel doen

Vebranding

Meeste auto’s hebben brandstof nodig voor verbranding om energie vrij te maken.

Bij verbranding verdwijnt de brandstof en ontstaan er nieuwe stoffen --> Verbrandingsproducten

Verbranding in ons lichaam 

• Voor vrijkomen van energie 
• Energie kan vrijkomen in de vorm van warmte, beweging, licht
  

Energie nodig voor:

• Het op peil houden van ons lichaamstemperatuur
  
• Voor beweging
  
• Vertering voedsel
  

Verbranding

• Afbraak (kleiner maken) van glucose
• Vindt plaats in de mitochondriën 
• Meer inspanning -> meer verbranding voor meer energie

Fotosynthese => grote stoffen maken

Verbranding => grote stoffen afbreken 

Warm en koudbloedig (VG)

Warmbloedige dieren: 

Lichaam temperatuur constant 37c

Aangepast aan omgeving

Koudbloedige dieren 

Wisselende lichaamstemperatuur

Afhankelijk van de omgeving

Lage omgeving temperatuur=> minder activiteit

Warm en koudbloedig (vg)

Warmbloedige dieren:

Lichaam temperatuur constant 37c

Aangepast aan omgeving

Koudbloedige dieren

Wisselende lichaamstemperatuur

Afhankelijk van de omgeving

Lage omgeving temperatuur=> minder activiteit

Herhaling spel

Van tevoren uitknippen en voor bereiden 

Afsluiting dia

Na asten: B1 en 2 af!

Basisstof 3

- Je kunt de delen van het ademhalingsstelsel benoemen met hun kenmerken en functies

Ademhaling stelsel

Neusholte

Bedekt met neusslijmvlies. Maakt lucht vochtig en verwarmt het. Stofdeeltjes en ziekteverwekkers blijven plakken. Trilharen verplaatsen het slijm naar de keelholte, waar het wordt ingeslikt. Reukzintuig waarschuwt voor stinkende gassen.

Luchtpijptakje

Kleine vertakking van de bronchiën

Bronchiën

Luchtpijp vertakt zich in twee bronchiën, elk gaat naar een long

Luchtpijp

Kraakbeenringen zorgen dat luchtpijp altijd open staat. Bedekt met slijmvlies.

Verslikken

Afsluiting dia

Basisstof 4

- Je kunt de verschillen noemen tussen ingeademde lucht en uitgeademde lucht

- Je kunt beschrijven hoe een inademing en een uitademing tot stand komen

Gaswisseling

Borst- en buikademhaling

Borstademhaling:

Inademen:

- borst en ribben omhoog

- longen worden groter

Uitademen:

- borst en ribben omlaag

- longen worden kleiner

Buikademhaling:

Inademen:

- middenrif omlaag

- longen worden groter

Uitademen:

- middenrif omhoog

- longen worden kleiner

Afsluiten

Basisstof 5

- Je kunt uitleggen wat je zelf kunt doen om je luchtwegen gezond te houden

Astma

• Chronische longziekte
• Ontsteking van de bronchiën 
• Dikker slijm en snelle irritatie 
• Astma aanval ontstaat door prikkels  

COPD

Beschadiging van de longen die niet meer te herstellen is.

Hooikoorts

• Hooikoorts is een allergie
• Allergie = overgevoelig voor bepaalde stoffen
• Bij hooikoorts heb je een allergie voor stuifmeelkorrels

COPD

• Te veel slijm in de longen
• Moeite met ademhalen

Astma

• Luchtpijptakjes trekken zich samen bij aanval
• Moeite met ademhalen

Hooikoorts

• Allergie voor stuifmeelkorrels
• Branderig gevoel in neus, keel, ogen

Kort samengevat

Roken

Sigarreten bevatten minsten 250 schadelijke stoffen. De meest bekende zijn: 

• Teer: Zwarte kleverige stof, beïnvloedt werking trilharen
• Nicotine: Verslavende stof, geeft een kort ontspannend gevoel
• Koolstofmonoxide: Komt vrij bij verbranding van tabak. Bloed krijgt hierdoor te weinig zuurstof

En vapen dan?

• Vapen bevat geen roet/teer en koolstofmono-oxide maar wel nicotine dus is net zo verslavend. 
  
  
• Een wegwerp e-sigaret is gelijk aan ongeveer 30 sigaretten. 

Het inademen bij vapen kan leiden tot irritatie en schade aan de luchtwegen, hartkloppingen en een verhoogde kans op kanker. 

Risico op een nieuwe longziekte: EVALI, een longziekte veroorzaakt door E-sigaret of vapen.

Verder klachten als: hoofdpijn, droge luchtwegen, draaierigheid, overgeven. 

Gezonde lucht

Regelmatig ruimtes ventileren om opbouw CO2 te voorkomen 

Afsluitdia 

Basisstof 6

- Je kunt beschrijven hoe gaswisseling plaatsvindt bij verschillende diergroepen

Eencelligen

Door het celmembraan 

 Oppervlakte van het celmembraan is groot genoeg voor gaswisseling

Pantoffeldiertje

Ademhaling insect

• Geen longen maar buisjes in het lichaam
  - Die heten tracheeën
  
  
• In achterlijf zitten kleine openingen 
  - Die heten stigma's
  
  
• Zuurstof komt binnen via de stigma en verspreid zich via de tracheeën. 
  Koolstofdioxide verlaat zo ook het lichaam 
  
  
• Komt door het aanspannen of ontspannen van het achterlijf van de insect 

Vissen

• Vissen halen met hun kieuwen zuurstof uit het water en geven er koolstofdioxide aan af.
  

• In de kieuwplaatjes gaat zuurstof naar het bloed en koolstofdioxide naar het water.
• Tegenstroom principe 

Luchtzakken

Afsluiting dia

Voorbereiding Toets

Schrijf een eigen samenvatting (gebruik hiervoor de 'samenvatting' opdrachten)

Zorg dat je alle opdrachten hebt gemaakt én nagekeken

Maak de diagnostische toets op de online omgeving van Biologie voor Jou (via Leermiddelen in Magister)

Bekijk de LessonUp presentatie en YouTube video met uitleg

Extra dia's in LessonUp

Samenvatten

• Bekijk de titel, de plaatjes en de tussenkopjes
• Lees het leerdoel van de paragraaf goed door
• Markeer de uitleg van de belangrijke begrippen 
• Vat de uitleg kort samen in je eigen woorden
• De samenvatting van een paragraaf/hoofdstuk moet 3x zo weinig bladzijden zijn als het boek

Biologie voor jou online

• Magister --> Leermiddelen --> Biologie voor Jou
• Klik rechtsboven op je naam en dan 'Mijn profiel'
• Zorg dat je de juiste school hebt geselecteerd:
• Voeg jezelf toe aan de klas
• met de klascode: Zie volgende dia

• Klik op 'Mijn lesstof' en dan 'Thema 1 - Verbranding en ademhaling'. Hier kun je per paragraaf oefenen, en bij afsluiting een oefentoets maken.

Klas codes Malmberg

• L2A: 230831
• L2B: 519956
• GA2A:704848
• A2B:117150

biologiepagina.nl

quizlet.com