Onderwerp en deelonderwerpen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Onderwerp en deelonderwerpen

Lezen 10 minuten

Deze les

Uitleg over het onderwerp van een tekst en deelonderwerpen

Opdrachten maken

Lesdoelen

Je leert wat het onderwerp van een tekst is.

Je leert wat het deelonderwerp is en hoe je die kan vinden.

Je leert over de opbouw van een tekst.

Weet je nog?
Wat doe je om het onderwerp van een tekst te vinden (oriënterend lezen)?

Onderwerp

Een tekst of een verhaal gaat ergens over.

Dit noem je het onderwerp van een tekst.

Lees de tekst eerst oriënterend 

en stel dan de vraag: 

Waarover gaat de hele tekst?

Onderwerp van een tekst

Kijk naar:

• Titel
  
• Plaatjes
  
• Tussenkopjes (titels boven tekstgedeelte)
  
• Anders gedrukte woorden; schuin, onderstreept, dikgedrukt
  
• Je leest de eerste alinea.
  

Daarna stel je jezelf de vraag: Waar gaat deze tekst over? (in een woord of maximaal 5 woorden)

Opbouw van een tekst

Een goede tekst bestaat uit drie delen:

• inleiding
• middenstuk
• slot

Inleiding

• Vertelt op een interessante en boeiende manier wat het onderwerp van een tekst is.
• Meestal de eerste (en) tweede alinea
• Je maakt kennis met het onderwerp van de tekst

Middenstuk 

• Bestaat vaak uit meerdere alinea's
• Vertelt in elke alinea iets nieuws over het onderwerp (deelonderwerp)
• Elke alinea kan een tussenkopje hebben

Slot

• Dit is de afronding van de tekst
  
• Hierin staat de conclusie, de hoofdgedachte of een samenvatting met de belangrijkste zaken op een rij.

Deelonderwerpen

In een tekst kunnen verschillende dingen over een onderwerp gezegd worden.

Deze kleinere stukjes van het onderwerp zijn deelonderwerpen.

Meestal wordt er in één alinea één deelonderwerp behandeld.

Deelonderwerp

Als je heel snel wilt weten wat de deelonderwerpen in een tekst zijn, dan lees je een tekst globaal.

Bij globaal lezen lees je alleen de eerste en de laatste zin van elke alinea.

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over school?

1. De dierenwinkel
2. De geschiedenis van voetbal
3. Pauzes in de aula
4. Zakgeld

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over voetbal?

1. De verzorging van een konijn
2. Het tenue
3. Kruidentuin
4. Koffiebonen

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over politiek?

1. Gezelschapsspellen
2. Verkiezingen
3. Vakantiereizen
4. De woestijn

Wat is een deelonderwerp?

1. een onderwerp van een hoofdstuk
2. een onderdeel van het onderwerp
3. een onderdeel van het slot
4. een onderwerp van de eerste alinea

Wat vind je in het middenstuk van de tekst?

1. de inleiding
2. de mening van de schrijver
3. de conclusie
4. de deelonderwerpen

Waar in de alinea staat de belangrijkste zin?

1. In het midden
2. Meestal aan het begin, soms aan het einde
3. Altijd aan het einde
4. Die kan overal staan

Wat is het onderwerp van deze tekst?

Wat is het deelonderwerp van de derde alinea?

Aan de slag

Lees het blauwe vakje 'Onderwerp en deelonderwerp'.

Vervolgens ga je aan de slag met opdracht 9, 13, 16, 17. 

Klaar? Dan kom je bij mij even een verdiepende opdracht halen.

PS. je mag oortjes in!

Evaluatie

• Wat is het verschil tussen een onderwerp en deelonderwerpen?
  
• Wat lees je in het middenstuk?

Wat wist je al?

Is er iets wat je nog niet zo goed snapt?
Zo ja, schrijf dit op.

Afsluiting